Het percentage statushouders en gezinsmigranten dat in de bijstand zit, neemt verder af. In juni 2022 heeft 55,1% van de statushouders een bijstandsuitkering. De daling wordt veroorzaakt door het hogere percentage statushouders dat betaald werk heeft. Van de groep gezinsmigranten zit 6,6% in de bijstand.
In 2021 bedroeg de werkloosheid onder deze groep 8,4% ten opzichte van 4,0% voor de gehele bevolking. 1 Divosa; Factsheet statushouders: jaarrapportage werk, onderwijs en inburgering 2020. 2 Dieleman et al. 2021.
Uit de laatste cijfers blijkt dat 45 procent van die groep in 2022 betaald werk had. De afgelopen jaren vinden statushouders ook steeds sneller een baan.
Voor ruim 35% van deze statushouders is een uitkering nog altijd de belangrijkste inkomensbron. Hoewel steeds meer statushouders een (deeltijd) baan hebben, leveren die banen vaak onvoldoende inkomsten op.
Pas wanneer statushouders worden gehuisvest in een gemeente, komen ze in aanmerking voor een bijstandsuitkering.
Een asielzoeker krijgt bij aankomst onderdak, maaltijden en zaken zoals toiletartikelen en wasmiddel. Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker weekgeld voor eten, kleding, toiletartikelen en andere persoonlijke uitgaven.
Bent u statushouder en heeft u geen baan waarmee u in uw eigen inkomen kunt voorzien? Dan heeft u waarschijnlijk recht op een bijstandsuitkering.
Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In totaal ontvangen 472.000 Nederlanders een bijstandsuitkering. Hiervan heeft 239.000 een niet-westerse afkomst. In een jaar tijd is de laatste groep met 16.000 personen toegenomen, terwijl de algemene tendens is dat de werkloosheid daalt.
Geen sollicitatieplicht
Toch werkt een klein deel van de statushouders dus al tijdens de inburgering. Aan die inburgering zijn ze een paar dagen per week kwijt, er blijft dus wel wat tijd over om te werken. Ze hebben meestal geen sollicitatieplicht, omdat ze nog bezig zijn met de verplichte inburgering.
Niet-westerse allochtonen vooral in de bijstand
Van de autochtonen had slechts 2 procent zo'n uitkering. De verschillen zijn het grootst bij de ouderen. Van de 55-64-jarige autochtonen had 3 procent een bijstandsuitkering. Van de oudere niet-westerse allochtonen zat daarentegen bijna 30 procent in de bijstand.
Kinderbijslag: De kinderbijslag moet de statushouder zelf aanvragen bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Dit moet men direct doen als men een verblijfsvergunning heeft. Kindgebonden budget: Dit is een extra maandelijkse bijdrage van de Belastingdienst voor gezinnen met kinderen tot 18 jaar.
En die financiële toelage? Die is gebaseerd op Nibud-normen en de procedurele fase waarin de asielzoeker zit, en bedraagt voor een alleenstaande asielzoeker maximaal 60 euro per week: 47 euro voor eten en kleren, 13 euro is 'zakgeld'. Een gezin met twee kinderen krijgt iets meer dan 117 euro per week.
De noodopvang in hotels, schepen en evenementhallen kost gemiddeld 53.400 euro per asielzoeker per jaar. Dat staat in het financiële jaarverslag over 2022, dat het COA dinsdag heeft gepubliceerd. In dat jaar steeg het aantal mensen in de asielopvang in Nederland van 36.000 naar 52.000.
Verblijfsvergunning voor 5 jaar
Mensen met een asielstatus krijgen eerst een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd (5 jaar). Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.
,,Eigenlijk is het veel te veel.” Alle 342 Nederlandse gemeenten samen moeten voor het eind van het jaar nog woonruimte vinden voor 32.000 statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning). In de eerste helft van het jaar waren dat er 'maar' 21.000 en zelfs dat werd niet gehaald.
Hoe lang mogen de statushouders blijven in Nederland? In principe wordt een vergunning voor 5 jaar afgegeven. Dat heet asiel bepaalde tijd. Na 5 jaar kan er verlengd worden en wordt de vergunning omgezet naar onbepaalde tijd.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
Statushouders hebben dezelfde rechten en plichten als Nederlanders en mogen volledig werken. Asielzoekers zonder verblijfsvergunning mogen ook betaald werken. Werkgevers moeten wel een tewerkstellingsvergunning (TWV) hebben voor het in dienst nemen van asielzoekers.
In de volgende gevallen hoeft u niet te solliciteren als u een WW-uitkering heeft: U bent 1 jaar verwijderd van uw AOW-gerechtigde leeftijd. U bent met vakantie (en voldoet aan de voorwaarden die daarvoor gelden). U bent met toestemming van UWV bezig een eigen bedrijf te starten.
Marokkanen 39 procent werkloos
Marokkaanse jongeren spannen de kroon met een werkloosheidspercentage van 39 procent. Turkse jongeren doen het niet veel beter met 33 procent. Surinaamse en Antilliaanse jongeren komen op 27 procent uit.
Bijna zeven van de tien volwassen Somaliërs in Nederland hebben een bijstandsuitkering. Ook ruim de helft van de mensen met de Syrische, Iraakse of Eritrese nationaliteit heeft bijstand. Het gaat vooral om voormalige asielzoekers.
WW-uitkeringen per sector
Eind december 2022 waren dit 149.200 WW-uitkeringen. Het aantal WW-uitkeringen nam ten opzichte van vorig jaar toe met 7,8%, oftewel 160.780 WW-uitkeringen. Dit aantal is relatief laag ten opzichte van voorgaande jaren. De WW-ontwikkeling verschilt per sector.
Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Als asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, worden ze statushouders genoemd. Bijna 20 procent van de asielzoekers die in 2019 een verblijfsvergunning kregen, had na tweeënhalf jaar betaald werk gevonden.
Het prijskaartje is op dit moment 1,5 miljard euro. Waar in een normale opvangsituatie de kosten voor een asielzoeker 27.100 euro per jaar bedraagt, is dat bij een noodopvangplek 53.400 euro per jaar, twee keer zo duur als in een regulier asielzoekerscentrum. In reguliere asielzoekerscentra is alleen te weinig plek.
Het recht op behoorlijke huisvesting is een fundamenteel mensenrecht voor iedereen. Dus zowel voor de huidige inwoners van Nederland als voor statushouders.