Er zijn verschillende vormen van bliksem, waarbij wel drie hoofdsoorten worden onderscheiden: intrawolk (intracloud, IC) wolk-wolk (cloud-to-cloud, CC) wolk-aarde (cloud-to-ground, CG).
Code geel betekent dat er plaatselijk kans is op onweer met intense regenval, hagelbuien en/of hevige rukwinden, die lokaal overlast of schade kunnen veroorzaken. Code oranje betekent dat er die dag verspreid kans is op hevig onweer met mogelijk overlast op verscheidene plaatsen.
Positieve bliksem draagt veel meer lading en stroomsterkte omdat die vaak een groter deel van de wolk ontlaadt. Zo kan een positieve blikseminslag wel 1.000.000.000 volt en een stroom van 300.000 ampère dragen!
Bliksem is een elektrische ontlading tussen een wolk en de grond of tussen twee wolken. Een bliksem van een wolk naar de grond wordt verticale ontlading genoemd, van wolk naar wolk horizontale ontlading.
Onweer is een bui of cumulonimbus die gepaard gaat met elektrische ontladingen. Deze ontladingen zijn waarneembaar als een lichtflits – de bliksem – gevolgd door een scherp of dof rommelend geluid – de donder.
Hoe het kan dat de bliksem een rode kleur heeft, is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk ontstaat het wanneer kleine deeltjes in de lucht botsen met elektrische deeltjes die ontstaan bij onweer. En dat komt dus niet vaak voor.
Het flikkert en schijnt niet zoals normale bliksem, maar zogeheten 'donkere bliksem' komt overal op aarde voor. Preciezer gezegd heet dit mysterieuze verschijnsel terrestrische gammaflitsen of TGF (Terrestrial Gamma-Ray Flash).
Bliksem is dus eigenlijk een sterke vonk die overspringt. Bijvoorbeeld van de ene wolk naar de andere. Of van een wolk naar de aarde. Bliksem kan wel 30.000 °C worden.
Centraal Afrika en Florida tellen de meeste bliksems. Dat blijkt uit satellietmetingen van de NASA, die wereldwijd in kaart zijn gebracht. Door de warmte stijgt de lucht daar sterk waardoor gemakkelijk buien ontstaan.
Het voltage van een bliksemontlading kan 20 tot 100 miljoen volt bedragen; de stroomsterkte kan tot 20.000 ampère oplopen, waarbij een kerntemperatuur wordt bereikt van circa 30.000 K, een temperatuur die circa 6 maal hoger is dan die van het oppervlak van de zon. De duur van de ontlading is kort, ongeveer 1/1000 s.
Een blikseminslag is een gebeurtenis die ongeveer een op de twee miljoen mensen per jaar persoonlijk treft. Een aanzienlijk deel van de getroffenen overleeft dit natuurgeweld. Er zijn twee belangrijke mechanismen die tot letsel leiden: hartritmestoornissen en brandwonden.
In een huis ben je ook redelijk veilig, mits je niet in de buurt van koperen leidingen of elektrische kabels bent. Ook schijnt douchen en badderen een afrader te zijn. De kans dat je geraakt wordt door de bliksem is gemiddeld 1 op 2 miljoen.
Een bliksemschicht heeft gemiddeld een hoogte van 15km, zodat deze, afhankelijk van de bewolking, van op grote afstand zichtbaar kan zijn. Wanneer het geluid dan niet zo ver draagt, door bijvoorbeeld tegenwind, zal men geen donder horen.
-Witte bliksem betekent een " droog onweer " zodat er brandgevaar in deze situatie. -Paars/roos bliksems bij de "cumulonimbus pracipitatio", of simpel gezegd buienwolk, betekent veel regen. -Blauwe bliksems treden op in hagel/sneeuwbuien. -Oranje/rood bliksems komt voor in een stoffige atmosfeer.
▸ Het onweert vaker 's middags of 's avonds. "Dat komt doordat de lucht gedurende de dag vaak opwarmt en het 's ochtends nog niet warm genoeg is om onweer te veroorzaken", zegt de woordvoerder van Weerplaza.
Ga dan niet op de grond liggen. Als de bliksem vlakbij inslaat loop je namelijk het risico dat je in de wegvloeiende bliksemstroom ligt. Ga in plaats van liggen juist op je hurken zitten, met je voeten tegen elkaar aan.
Het meeste onweer komt voor in het gebied rond de evenaar tussen ongeveer 10 graden Noorderbreedte en 10 graden Zuiderbreedte. Ten noorden en zuiden van de poolcirkels onweert het zelden of nooit.
De langste bliksemflits legde op 29 april 2020 een horizontale afstand af van 768 km (+ of - 8 km) door de lucht van de zuidelijke Amerikaanse staten Texas, Louisiana en Mississippi. Dat is ongeveer de afstand tussen Londen en Hamburg of de lengte van de grenzen van België met Frankrijk en Duitsland samengeteld.
Van de stations die onweer waarnemen onweert het in Eelde (nabij Groningen) het minst: slechts 21 dagen per jaar komt hier onweer voor.
Een droog onweer is een onweersbui waarbij ofwel geen regen valt, of de regen volledig verdampt in de zeer droge luchtmassa tussen de basis van de cumulonimbus en de grond. Ontstaat een zichtbare kolom van neerdalende regen die de grond niet raakt, dan spreekt men van een virga.
Blikseminslag kan leiden tot schade aan je woning of apparaten in huis. Als de bliksem thuis inslaat kan er brand ontstaan. Het is daarom belangrijk om je woning te beveiligen met rookmelders.
Tijdens nabij onweer met de fiets aan de hand lopen is vragen om moeilijkheden. Maak in geen geval gebruik van een paraplu. In een groep loopt je een groter risico op blikseminslag. Blijf dus niet bij elkaar maar zoek beschutting of blijf minstens 3 meter van elkaar.
Licht gaat sneller dan geluid
De lichtsnelheid is ongeveer 300.000 kilometer per seconde. Het licht, de bliksemflits, is dus heel snel bij je. Veel sneller dan het geluid (de donder). Want de snelheid van geluid is ongeveer 330 meter per seconde.
Bliksem zoekt altijd de makkelijkste weg om de aarde te bereiken en gaat bij voorkeur naar beneden via hoge constructies (klokkentorens, wolkenkrabbers, …), metalen uitsteeksels (opgepast voor verzinkte schoorstenen) en luchtlijnen.