Tijdens het Paleoceen was bijna de hele aarde bedekt door (tropische) regenwouden, inmiddels is dat 6%.
En dat terwijl het woud maar op 6% van de hele aarde te vinden is! Ook mensen maken op verschillende manier gebruik van deze 'regenwoud-schatkamer'. De stoffen in planten zijn bijvoorbeeld de basis voor veel medicijnen, zoals pijnstillers en antibiotica.
Tropische regenwouden beslaan ongeveer 8% van het aardoppervlak - een gebied van ongeveer 1,2 miljard hectare - en herbergen toch meer dan de helft van alle dier- en plantensoorten op aarde.
De tropen liggen tussen de Kreeftskeerkring en Steenbokskeerkring; de regenwouden situeren zich dus rond de evenaar. Ongeveer 7% van het totale aardoppervlak is bedekt met regenwoud.
In het regenwoud komt maar twee procent van het zonlicht tot op de bodem. De lage planten vangen met hun bladeren minder energie om te groeien. Sommige van die planten, zoals varens, hebben zich aangepast zodat ze minder zonlicht nodig hebben.
In de jaren 90 van de twintigste eeuw is de hoeveelheid regenwoud naar schatting afgenomen met circa 58.000 km² per jaar. Tijdens het Paleoceen was bijna de hele aarde bedekt door (tropische) regenwouden, inmiddels is dat 6%.
Hoewel tropische regenwouden dagelijks 12 uur zonlicht ontvangen, bereikt minder dan 2% van dat zonlicht de grond.
Tropische regenwouden beslaan slechts 7% van het aardoppervlak, maar herbergen meer dan 50% van de wilde dieren ter wereld. Een gebied vol hoge, meestal groenblijvende bomen en veel regenval is gewoon een regenwoud. Op elk continent, behalve Antarctica, floreren regenwouden.
Met een oppervlakte van 6,7 miljoen km2 is de Amazone de grootste nog overgebleven jungle ter wereld.
Dagelijks verdwijnen er grofweg 95 duizend voetbalvelden aan bomen, oftewel 1 voetbalveld per seconde. In 2020 is er in totaal 25,8 miljoen hectare aan bos gekapt, blijkt uit cijfers van Global Forest Watch, evenveel als de gehele oppervlakte van het Verenigd Koninkrijk, het gastland van de klimaattop.
Het Amazonegebied in Zuid-Amerika herbergt het grootste en meest dichte aaneengesloten tropische regenwoud ter wereld. De Amazone is de op één na langste rivier ter wereld en de zeer volumineuze rivier die door negen landen stroomt.
Van de ongeveer 14,5 miljoen vierkante kilometer tropisch regenwoud dat ooit het aardoppervlak bedekte, is nog maar 36% intact. Iets meer dan een derde, 34%, is volledig verdwenen en de laatste 30% verkeert in verschillende vormen van degradatie. Van de huidige regenwoudbedekking verkeert bijna de helft (45%) in een gedegradeerde staat.
Regenwouden beslaan 3,6 miljoen km² van het Afrikaanse oppervlak, iets minder dan 12% van het totale oppervlak. 75% hiervan bevindt zich in het Congobekken, waartoe Kameroen, de Republiek Congo, de Centraal-Afrikaanse Republiek, de Democratische Republiek Congo, Equatoriaal-Guinea en Gabon behoren.
In het groene hart van Afrika ligt TRIDOM en is onderdeel van de groene gordel: een sterke bondgenoot tegen klimaatverandering. TRIDOM is een grensoverschrijdend regenwoud, dat officieel Tri-National Dja-Odzala-Minkebe heet. Het gebied beslaat 178.000 km2, oftewel bijna 10% van de regenwouden in het Congobekken.
Bomen planten voor een groene en gezonde wereld
De reden is simpel: we kunnen niet zonder bomen. Bomen zijn een belangrijk middel tegen klimaatverandering. Ze slaan CO2 op en zorgen voor verkoeling. Bossen zijn het leefgebied van talloze planten en dieren en daarmee een belangrijke bron van biodiversiteit.
Dwars door het gigantische regenwoud stroomt de op één na grootste rivier ter wereld: de Amazone-rivier. Hij is 6.992 kilometer lang en heeft wel 1.100 zijrivieren. De rivier is de breedste ter wereld. In het regenseizoen kan hij ongeveer 40 kilometer breed worden!
Elke dag beginnen honderden mensen aan een dagenlange tocht door de gevaarlijkste jungle ter wereld. De Darién, tussen Colombia en Panama, vormt de enige route van Zuid- naar Noord-Amerika.
De mooiste jungles vind je in Maleisië (met name Sabah is de moeite), Thailand (natuurgebieden in het binnenland) en Indonesië (Borneo en Sumatra).
80% van de soorten moet nog ontdekt worden
Met name in de meest afgelegen gebieden van het woud zijn naar verwachting nog steeds grote aantallen soorten onbekend voor de wetenschap en de mensheid. De Amazone bevat bijna een derde van de overgebleven tropische regenwouden op aarde.
Tropische regenwouden zijn uniek in de hoge mate van biodiversiteit die ze vertonen. Ongeveer 40% tot 75% van alle biotische soorten zijn inheems in de regenwouden. Regenwouden zijn de thuisbasis van de helft van alle levende dier- en plantensoorten op de planeet .
Tropische regenwouden beslaan minder dan 3% van de planeet, maar ze zijn de thuisbasis van meer dan de helft van de landdiersoorten op onze planeet . Bengaalse tijgers, berggorilla's, orang-oetans, jaguars en blauwe pijlgifkikkers zijn slechts enkele van de prachtige dieren die in regenwouden te vinden zijn.
Bossen worden gekapt voor het verbouwen van producten als soja (voor veevoer), palmolie en cacao en voor het houden van vee voor de productie van vlees en zuivel. Daarnaast verdwijnen bossen door houtkap, voor pulpplantages (voor de productie van papier), voor de aanleg van wegen en door mijnbouw.
Wereldwijd staat er nog zo'n 350 miljoen hectare aan tropische bossen. De gebieden met de grootste regenwouden zijn de Amazone, Congo, Borneo, Mekong en Zuidoost-Azië. Veel van deze bossen staan flink onder druk. De belangrijkste bedreiging is de oprukkende industriële landbouw.
Smithsonian Tropisch Onderzoeksinstituut
Op grondniveau is het regenwoud erg donker .
Gras komt voor in openingen in het bladerdak van het regenwoud, zowel op overstromingsvlakten als op hooglanden . Deze gebieden, 'grassen' genoemd, zijn vaak erg mooi en herbergen een verscheidenheid aan grassoorten en andere planten. Er is bewijs dat deze grasachtige plekken door de Aboriginals werden vrijgehouden voor de jacht en andere doeleinden.