Ongeveer 78% van alle lucht bestaat uit stikstof. Van zichzelf is stikstof niet schadelijk voor mens en milieu.
Ongeveer 80 procent van de lucht die we inademen, bestaat uit stikstof (N2). Dit is een onschadelijk gas.
De landbouwsector is wel de grootste veroorzaker van de stikstofuitstoot. Bijna de helft van de stikstofneerslag op natuurgebieden (46%) is afkomstig uit de landbouw. Ruim 32% komt uit het buitenland, 6% vanuit wegverkeer en 1% uit de industrie.
Onze omgevingslucht bestaat uit een mengsel van verschillende gassen: Stikstof (N2) = 78,08% Zuurstof (O2) = 20,95% Argon (Ar) = 0,93% • Koolstofdioxide (CO2) = 0,04%
De samenstelling van de atmosfeer
De belangrijkste gassen zijn N2 (stikstofgas) en O2 (zuurstofgas), die respectievelijk 78% en 21% van het volume innemen. Argon neemt 0,9% van het volume in en CO2 ongeveer 0,04%.
Stikstof is immers lichter dan lucht en zal de zwaardere zuurstof naar de onderkant van de tank drijven. Om tanks met brandbare producten onder inerte atmosfeer te houden heb je per vulling van de tank éénmaal het tankvolume aan stikstof nodig.
Aan het einde van de 18e eeuw bevatte de lucht ongeveer 280 delen per miljoen (ppm) CO2. We zitten nu op 420 ppm, een stijging van ongeveer 50%.
CO2 (koolstofdioxide) is een broeikasgas dat bijdraagt aan klimaatverandering, terwijl stikstof een natuurlijk gas is dat in overmaat schadelijk kan zijn voor de natuur. CO2 komt vrij bij verbranding van fossiele brandstoffen, terwijl schadelijke stikstofverbindingen vooral vrijkomen bij landbouw en verkeer.
-% zuurstof. In de buitenlucht bedraagt de hoeveelheid koolstofdioxide ongeveer 0,04 vol.-%, binnen een woning kan dit, als er gestookt of gekookt wordt, veel hoger zijn. Uitgeademde lucht bevat 14-16 vol.
Bovenstaande infografiek geeft de totale uitstoot van broeikasgassen (BKG) in EU-landen in 2023 weer en de diagram onderaan toont de grootste broeikasgassen uitstoters in de wereld in 2023. Hierbij komt de EU op de vierde plek, na China, de Verenigde Staten, Indië, gevolgd door Rusland en Brazilië.
Te veel stikstof zorgt voor meer voeding in de bodem.
Als er te veel stikstof op de grond komt, komen er meer voedingsstoffen in de bodem terecht. Dat is vooral in natuurgebieden een probleem. Planten die van veel voeding houden zoals bramen, brandnetels en gras gaan harder groeien.
Denk aan brandnetels en bramenstruiken. Zij overwoekeren en verdringen kwetsbare planten (zoals de gekleurde heide en de prachtige zonnedauw), die groeien als er minder stikstof in de bodem zit. En juist de planten die verdwijnen zijn de planten waar bijvoorbeeld rupsen en vlinders van afhankelijk zijn.
Het wegverkeer heeft met 34 procent verreweg het grootste aandeel in de NOx-emissie gevolgd door de scheepvaart met 13,4 procent. Zeevaart en visserij tellen hierin niet mee, maar zitten in Overige bronnen.
Als de mens alleen maar stikstof zou inademen zouden we stikken, vandaar de naam. Dat we kunnen ademen komt omdat de andere 20 procent in de lucht uit zuurstof en waterstof bestaat. Op zichzelf is stikstof niet schadelijk voor de mens en het milieu. Planten hebben zelfs stikstof nodig om te groeien.
Richtlijnen voor CO2 in binnenruimten
Groen: 400 tot 800 ppm is goed (±400 is het niveau van de buitenlucht). Oranje: 800 tot 1200 is medium. Rood: 1200+ is slecht (1200 is echt de limiet voor binnen-lucht, ventileren is noodzakelijk).
Stikstofgas is gemakkelijk verkrijgbaar en ook goedkoper . Het gebruik van stikstofgas in brouwerijen zal ook het CO2-verbruik verminderen. Het is een kosteneffectief en beter alternatief.
In principe is stikstof geen probleem. Sterker nog, het is een voedingsstof voor planten. Het wordt een probleem als er te veel stikstof neerslaat. In Nederland is dat al decennia aan de hand: de opeenstapeling van stikstof in de bodem is schadelijk.
Stikstof kan voor mensen schadelijk zijn. Dat komt doordat stikstof tot in de kleinste delen van de luchtwegen door kan dringen. Hierdoor werken de longen minder goed. Dit kan leiden tot luchtwegklachten en astma-aanvallen.
Het nummer één op de Guardian-lijst is de Blavatnik-familie van de Brits-Amerikaanse zakenman Leonard Blavatnik die tussen 1 januari 2022 en 22 september 2023 meer dan 7500 ton CO2 zou hebben uitgestoten met hun privéjets.
Stikstofoxiden komen vooral door verbranding van fossiele brandstoffen door verkeer, de energiesector en de industrie. Schiphol en Tata Steel zijn de grootste bronnen van stikstofoxiden.
Tata Steel is de grootste uitstoter van stikstof (NOx) in Nederland. Het hoogovencomplex stoot meer dan twee keer zoveel stikstof uit als Schiphol, de nummer twee van de lijst. Stikstofuitstoot van de grootste Nederlandse uitstoters volgens RIVM Emissieregistratie 2019 op basis van bedrijfsrapportages.
Een gemiddeld persoon ademt dagelijks ongeveer 500 liter CO2 uit, wat neerkomt op ongeveer 1 kg per dag.
CO2 vormt slechts 0,04% van de atmosfeer en het percentage waterdamp kan variëren van 0 tot 4%.
Voortdurend stroomt CO2 de atmosfeer in door natuurlijke processen zoals rotting en respiratie (een soort ademhaling) van planten en bomen. Deze CO2 verdwijnt ook weer uit de atmosfeer door fotosynthese in groene planten. Ook lost CO2 op in de oceaan en komt daar weer uit vrij.