Voor voldoende afvoer moet één stootvoeg per 3 à 4 strekken worden opengelaten. Bij de fundering wordt wel eens overwogen om 1 stootvoeg per 2 strekken aan te houden. Vlak boven het maaiveld vinden we open stootvoegen voor ventilatie en vlak boven de fundering voor afvoer van water uit de spouw.
Open stootvoegen dienen voornamelijk voor een goede ontwatering van het binnengedrongen regenwater en zakwater uit de spouwconstructie. Houd daarom bij alle horizontale muurbeëindigingen in het metselwerk één stootvoeg per twee strekken open.
Doorgaans is er per 1 tot 1,5 meter een stootvoeg aan zowel de boven- als onderzijde van de spouwmuur. Zodoende kan er voldoende geventileerd worden. Daarnaast zijn er boven brede ramen ook vaak stootvoegen te vinden. Deze dienen voornamelijk om overtollig water af te voeren.
Toegangen tot spouwmuren kunnen worden gecreëerd door middel van open stootvoegen. De open stootvoeg mag maximaal 2,5 centimeter breed zijn. Voor de gewone dwergvleermuis is een breedte van 1,5 tot 2 centimeter optimaal. Laatvliegers hebben een iets meer ruimte nodig, tussen de 1,8 en 2 centimeter.
De ideale plaats voor open stootvoegen is net boven het maaiveld en waterkeringen. Soms plaatst men de open stootvoegen ook net onder het dak of boven openingen zoals een deur. Het is belangrijk om voldoende openingen te voorzien voor een goede ventilatie.
Een open stootvoeg is een verticale open ruimte tussen twee bakstenen (of betonstenen) in een metselwerk muur. Deze centimeter opening is gemaakt door een voeg tussen de bakstenen open te laten. Ze worden gebruikt om de achterliggende spouw te ventileren en om eventueel binnengedrongen water eruit af te voeren.
Een verblijfplaats op de hoek van een gebouw is extra gunstig voor vleermuizen. Op deze manier kunnen ze namelijk de meest gunstige gevel kiezen, afhankelijk van het binnenklimaat. Zorg voor een open stootvoeg van 1,5 cm tot 2,5 cm breed. Open stootvoegen zijn toegestaan op basis van het Bouwbesluit.
De KNB (vereniging Koninklijke Nederlandse Bouwkeramiek) raadt aan om bij het ontwerp van de spouwmuur een luchtspouwbreedte van ≥40 mm op tekening aan te houden. In de bouwpraktijk blijkt deze ontwerpspouwbreedte het minimum te zijn om de minimum effectieve luchtspouwbreedte van 20 mm te realiseren.
Dit is een metalen (RVS) stootvoegrooster welke u kan plaatsen in de stootvoegen van uw spouwmuren. Hiermee wordt de betreffende stootvoeg in de muur afgedekt en is er geen ingang meer mogelijk voor ongedierte. Ventilatie is nog steeds mogelijk doordat de bijenbekjes roostertjes bevatten.
Wegens ARBO-voorschriften moeten tegenwoordig lichtere, en daarmee minder waterdichte, bakstenen gebruikt worden voor de gevel.Daarom is een spouw hedendaags noodzakelijk. In sommige gevallen wordt er een voeg en/of een rooster geplaatst in de buitenmuur ten behoeve van de ventilatie.
Muizen kunnen slecht zien en zullen dus vrijwel altijd langs een muur lopen om zich te oriënteren. Ook zijn de beestjes erg goede klimmers en beklimmen ze regelmatig muren om bij bijvoorbeeld een balkon of dak te kunnen komen. In de muren van een gebouw bevinden zich vaak stootvoegen.
Daarna kwamen er huizen met een open spouw. Dit wil zeggen dat er een open ruimte is tussen twee gemetselde muren met allerlei voordelen. De lucht tussen de muren isoleert, de binnenste muur staat immers niet direct in verbinding met de (koude) buitenlucht.
De gemiddelde dikte van een waalformaat is 50 mm. In veel projecten is sprake van 16 lagen per meter. Dit betekent een lagenmaat van 62,5 mm, met andere woorden een lintvoeg van 12,5 mm.
Spouwmuurventilatie is niet altijd nodig. Bakstenen nemen tegenwoordig veel meer vocht op dan vroeger, maar staan deze ook weer sneller af. Hierdoor belandt maar tot 5% van het vocht in de spouw. Dit droogt vaak ook zonder ventilatie.
Stap 4: Voegen laten drogen
Na het schoonmaken geef je de voegen de tijd om te drogen. Gemiddeld doet voegmortel er 24 uur over om te drogen, maar controleer altijd de verpakking van jouw fabrikant.
Bij stootvoegloos metselwerk is het in verband met visuele eigenschappen aan te raden (enigszins) verdiept te voegen met een donkere voegmortel. Hierdoor zal de lintvoeg niet zo sterk contrasteren van de altijd donker ogende stootvoeg. '
De spouw zorgt ervoor dat dit water kan verdampen. Door ventilatie in de lege ruimte krijgt de buitenmuur de kans om op te drogen zonder dat de binnenste muur nat wordt. Een typisch kenmerk van een woning met een spouw zijn dan ook kleine ventilatiegaten onder in de buitenmuur. Dit heet stootvoegen.
Hoe wordt een wespennest in de spouwmuur bestreden? De bestrijder spuit gif (wespenpoeder) door de openingen, waardoor het nest binnen een paar dagen uitsterft. Het gif kan ook door andere openingen in de muur worden ingebracht, zolang het nest daar maar mee bereikt wordt.
Spouwmuurisolatie is een slimme manier om je buitenmuren te isoleren. Maar dan moet je natuurlijk wel een spouw hebben: een ruimte van 4 tot 6 cm tussen 2 muren.
Een luchtspouw isoleert helemaal niet goed. De isolatiewaarde van 5 cm isolatie is ongeveer 7 maal zo hoog als van een 5 cm brede "stilstaande" luchtspouw. De lucht in een spouw staat nooit "stil", er is altijd een luchtstroming waardoor warmte wordt afgegeven.
Over het algemeen wordt in de verwerkingsvoorschriften van isolatieplaten minimaal 3 ankers per plaat voorgeschreven, hetgeen ongeveer neerkomt op 4 spouwankers per vierkante meter. In een groot gevelvlak is het toepassen van 4 spouwankers per vierkante meter over het algemeen makkelijk te bepalen.
De spouw zelf is meestal 8 tot 10 centimeter breed en wordt gevuld met een isolatiemateriaal. Om de ventilerende functie van de spouw dan niet kwijt te raken wordt er een ruimte overgelaten die dus wettelijk minimaal 2 centimeter breed moet zijn.
Samengevat volgt daaruit dat in de gevallen dat het metselwerk start op de fundering het metselwerk zonder horizontale dilataties kan worden opgetrokken tot circa 16 m (van fundering tot dakrand). Dat komt in de praktijk neer op vijf verdiepingen bij woongebouwen en vier verdiepingen bij kantoorgebouwen.
De lagenmaat van metselwerk is de dikte van 1 steen + 1 (horizontale) lintvoeg. Stenen kunnen bij het bakken evenwel ongelijkmatig krimpen. Leg daarom 10 stenen op hun kant naast elkaar; en bereken de gemiddelde dikte van 10 stenen en 10 lintvoegen en schrijf de maat af op een lat: de lagenlat.