Tandbederf wordt voor een groot deel beïnvloed door voeding en gebitsverzorging. Suikers, te veel eetmomenten of een slechte mondhygiëne zijn vaak de boosdoeners. Maar ook erfelijkheid heeft invloed op de vatbaarheid van de tanden voor gaatjes. Zowel kinderen als volwassenen kunnen gaatjes krijgen.
Gaatjes zijn erfelijk bepaald
Veel ouders denken dat hun kind gaatjes heeft, omdat zijzelf ook vaak gaatjes hebben. Met erfelijke aanleg heeft dit echter weinig te maken. Gaatjes ontstaan namelijk dor een combinatie van veel verschillende eet- en drinkmomenten en de gebitsverzorging.
Het is niet wetenschappelijk aangetoond dat veel poetsen ook direct weinig gaatjes tot gevolg heeft." Tijdens het poetsen, flossen en ragen verwijder je tandplak. Zonder deze tandplak kunnen zich geen gaatjes vormen in de tanden. In tandplak zitten namelijk bacteriën die suiker in zuur veranderen.
Het hebben van een gaatje in je tand of kies is vervelend. Het is belangrijk om het gaatje zo snel mogelijk te laten behandelen. Wanneer je het gaatje in je kies onbehandeld laat kan dat leiden serieuzere gebitsproblemen.
We hebben gemiddeld vier tanden of kiezen waar een gaatje in zit. Het onderzoeksbureau TNO houdt in opdracht van Zorginstituut Nederland al meer dan dertig jaar bij hoe het met onze gebitten gesteld is. Bij kinderen gaat het steeds beter. In 2001 had een gemiddelde vijfjarige nog vier gaatjes in zijn melkgebit.
Beginnende gaatjes kenmerken zich door verkleuring van tanden of kiezen. Vaak ontstaat er een witte vlek. Op dit punt kun je beginnende gaatjes zelf herstellen. Dit doe je door goed te poetsen met fluoride houdende tandpasta.
In een ver stadium zal kiespijn een alarmerend symptoom zijn. Het gat is in dat geval zo groot geworden dat de zenuw geïrriteerd is geraakt. Afhankelijk van de plek van het gaatje zou het mogelijk zijn dat er een stuk van de tand kan afbreken, waardoor het gat nog beter te voelen is met de tong.
Als gaatjes niet op tijd behandeld worden, kan het tandbederf steeds verder gaan, waardoor de bacteriën de zenuw in de tand of kies bereiken en er een ontsteking aan de wortel kan ontstaan. Wanneer deze zenuw is aangetast moet deze verwijderd worden door middel van een wortelkanaalbehandeling.
Dit varieert van 15 minuten tot een uur. De duur is afhankelijk voor de grootte van de vulling, de moeilijkheidsgraad van de behandeling, het aantal tanden en kiezen dat gevuld wordt en de werksnelheid van de tandarts.
Gaatjes (cariës): dit is de meest voorkomende oorzaak van kiespijn. Bij een beginnend gaatje zal de pijn vooral optreden bij het nuttigen van koud eten of drinken en later ook bij warme temperatuur. Ten slotte kun je een voortdurende en zeurende pijn ervaren. Ook na het vullen van gaatjes kan kiespijn optreden.
Doordat deze zuren het glazuur aantasten kunnen er op slecht-gepoetste plekken (beginnende) gaatjes ontstaan. In eerste instantie merkt u hier niks van. Een beginnend gaatje is vaak niet zichtbaar met het blote oog en ook veroorzaakt het nog geen pijn.
Hoe ziet een (beginnend) gaatje eruit? U kunt een beginnend gaatje (cariës) herkennen aan een donkere verkleuring en witte vlekjes op tanden of kiezen. Ook zwarte groefjes en putjes kunnen een kenmerk zijn van een beginnend gaatje.
Hoelang duurt het vullen van een gaatje? Het duurt ongeveer 30 minuten om één gaatje te vullen. Dit is inclusief de uitleg van de tandarts vooraf. Als er meerdere tanden of kiezen gevuld moeten worden binnen één sessie, duurt het ongeveer 20 minuten om een tand of kies te vullen.
Cariës of tandbederf is de meest voorkomende infectieziekte in de wereld. Naar schatting lijdt 95% van de wereldbevolking eraan. Onbehandelde cariës veroorzaakt wereldwijde productiviteitsverliezen van ongeveer US $ 27 miljard per jaar.
Als de laag een beetje weg is, heb je een beginnend gaatje. Dit kan je door extra goed te poetsen soms nog wel wegpoetsen. Poets dan wel met een fluoride tandpasta, want die zorgt dat de tanden weer sterker worden. Als de laag helemaal weg is, komt er een bruin plekje.
Als gaatjes niet of te laat behandeld worden kunnen aangetaste tanden dermate slecht worden dat ze (telkens) afbreken en zelfs op den duur verwijderd moeten worden. Ook is het mogelijk dat de gevoelige zenuwen in de tand afsterven of dat de wortelpunten gaan ontsteken.
Cariës of tandbederf is een ziekte waarbij de harde tandweefsels worden aangetast, wat leidt tot de vorming van gaatjes. Vroeger werd cariës of tandbederf, 'wolf in het gebit' genoemd.
Witte aanslag of witte vlekjes zijn doffe plekken die poreus zijn geworden. Vaak zijn ze zichtbaar op hoek- en voortanden. Op zowel boven- als ondertanden kan deze witte aanslag voorkomen. Het is een vlekje dat witter is dan de rest van de tand.
Wij raden u aan niet te lang te wachten met het maken van een afspraak, want anders kan uw gaatje groter worden. Dit betekent dat u meer pijnklachten ervaart. Maakt u vandaag nog een afspraak, dan bent u zo snel mogelijk van dat ongemakkelijke gevoel in uw mond verlost.
Kies dan voor een tandpasta met andere actieve ingrediënten om gaatjes te voorkomen, zoals baking soda, actieve zuurstof, tin, zink of arginine. De laatste twee tandpasta's van onze lijst zijn fluoridevrij: Desert Essence Fennel tandpasta Tea Tree Olie en Dr. Brite tandpasta mint.
Het eerste ontstaan van cariës verloopt over het algemeen pijnloos. In het glazuur duurt het lang voordat cariës zich uitbreidt, want glazuur is een hard en dicht materiaal. Elke keer als je iets eet of drinkt, zetten bacteriën in de tandplak de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur.
Hoe snel groeit een gaatje? Dat verschilt per persoon, maar bij volwassenen duurt het vaak enkele jaren voordat een gaatje zo is gegroeid dat deze behandeld moet worden. Soms lukt het om het cariësproces te stoppen, door bijvoorbeeld extra goed te poetsen of extra fluoride te gebruiken.
Bacteriën in tandplak zetten suikers en andere koolhydraten om in zuren. Die zuren tasten het glazuur van je tanden en kiezen aan en veroorzaken zo gaatjes, ook wel cariës genoemd. Tanden en kiezen waar gaatjes in zitten, kunnen gevoelig zijn bij temperatuurwisselingen en het eten of drinken van zoetigheid.