Bij een notaris of accountant liggen de kosten voor het volledig afwikkelen van een nalatenschap al snel tussen de € 3.000,-- en € 17.500,--. Vaak wordt gewerkt met een minimum bedrag van € 2.500,- met daarbovenop een uurtarief.
Ofwel bij een notaris, wat gemiddeld tussen de 300 en 500 euro kost. Ofwel gratis bij het Kantoor Rechtszekerheid bevoegd voor de woonplaats van de overledene, op voorwaarde dat de nalatenschap aan bepaalde wettelijke voorwaarden voldoet.
De uiteindelijke rekening voor het afwikkelen van de erfenis kan een paar honderd euro zijn als er een duidelijk testament is of wanneer alle erfgenamen het snel eens worden. Maar het kan ook duizenden euro's of zelfs nog meer kosten. Doorgaans worden de notariskosten betaald uit de erfenis.
In principe geen notaris nodig
In beginsel zijn het de erfgenamen zelf die gezamenlijk verdelen, tenzij er een executeur-afwikkelingsbewindvoerder (ook wel drie sterren executeur genoemd) is die op grond van het testament bevoegd is om zelfstandig te verdelen.
De nalatenschap bestaat uit alles wat de overledene heeft nagelaten: bezittingen en schulden. De waarde van de nalatenschap is kortgezegd de bezittingen minus de schulden. Ook ondernemingsvermogen telt mee. Als waarde telt de waarde direct na het overlijden.
Als een erfgenaam-vereffenaar een nalatenschap vereffent, dan mag hij in beginsel de daarmee gemoeide kosten ten laste van de nalatenschap brengen. Dit zijn dan de zogenaamde vereffeningskosten.
Hoeveel tijd dat is, verschilt sterk per nalatenschap. In een vrij overzichtelijke situatie duurt de afwikkeling al snel ruim een jaar. In ingewikkelde omstandigheden kan dit ook oplopen tot meerdere jaren. Pas na afwikkeling van de nalatenschap kan de erfenis verdeeld worden onder de erfgenamen.
De vereffenaar wordt in beginsel betaald vanuit de nalatenschap. De Kantonrechter stelt (bijna) aan het einde van het vereffeningsproces het salaris van de vereffenaar vast.
Over de nalatenschap moet je namelijk in de meeste gevallen belasting afdragen. Daarna moeten alle rekeningen betaald worden, bijvoorbeeld voor de notaris, de executeur en eventuele rechtbankkosten. Het geld dat overblijft, wordt vervolgens uitbetaald aan de erfgenamen.
Beleggen geld uit de erfenis
Je kunt zelf gaan beleggen, maar je kunt ook samen met de beleggingsexperts van je bank gaan beleggen. Of je kunt je beleggingen laten beheren door je bank. Beleggen is niet zonder risico's. De waarde van het vermogen dat je inlegt kan dalen.
Het is slim iemand een volmacht te geven om de lopende zaken te regelen. Dat kan een erfgenaam zijn, maar ook iemand die onafhankelijk is, bijvoorbeeld de notaris. De notaris legt in een verklaring van erfrecht vast wie de gevol machtigde is. Meld zo snel mogelijk het overlijden bij de bank van de overledene.
Heel simpel, omdat notarissen sinds 1999 grotendeels zelf mogen bepalen welk prijskaartje ze aan hun diensten willen hangen. Voor die tijd was dat anders. Toen hanteerden alle notariskantoren dezelfde tarieven en betaalde u bij elk kantoor dezelfde (hoge) prijs.
Het gaat bijvoorbeeld om: registratierechten (successierechten, verkooprechten, schenkingsrechten, ...), btw, kosten voor de hypothecaire formaliteiten en recht op geschriften.
Het tarief wordt berekend op het bruto actief en volgens een degressief barema. In de rechte lijn is dit: 1% als het bruto actief minder bedraagt dan euro 32.000, dus maximaal euro 320 voor deze schijf. 0,75% op het bruto actief van euro 32.000,01 tot euro 120.000, dus maximaal euro 660 voor deze schijf.
Wanneer je naar een notaris gaat na overlijden bepaal je zelf. Er is hiervoor geen regel die bepaalt hoe snel je die moet inschakelen. Het is verstandig om dit zo snel mogelijk te doen. Zeker in het begin, tijdens de rouwperiode, kan de notaris je veel financiële en juridische zaken uit handen nemen.
Wanneer deblokkeert de bank? Zodra de bank officieel op de hoogte is wie de wettige erfgenamen van de overledene zijn, worden de rekeningen gedeblokkeerd.
Voor de erfbelasting over een woning gaan we uit van de WOZ-waarde (opent nieuw venster) min de hypotheekschuld. U kunt in de aangifte kiezen welke WOZ-waarde u opgeeft: of u geeft de WOZ-waarde in het jaar van overlijden op, of de WOZ-waarde in het jaar ná overlijden.
Als er een langstlevende echtgenoot is en de wettelijke verdeling is van toepassing, dan hoeven de erfgenamen de nalatenschap alleen te vereffenen als ook de langstlevende echtgenoot de erfenis beneficiair heeft aanvaard. Als dat niet het geval is, is er geen plicht tot vereffening.
Reken voor een procedure in eerste aanleg op een extra termijn van zowat negen maanden tot één jaar en voor een beroepsprocedure op een bijkomende termijn van nog eens één à twee jaar.
Lichte vereffening van de nalatenschap
In de lichte vereffening moeten de erfgenamen-vereffenaars het gewone beheer van de nalatenschap voor hun rekening nemen, zoals het onderhoud en behoud van goederen en het opzeggen van de huur en abonnementen.