Nederlandse scholieren ontvangen hun eerste smartphone op steeds jongere leeftijd. Meer dan driekwart van de kinderen tussen 7 en 12 jaar oud heeft al een eigen toestel op zak.
Kinderen van 0 tot en met 6 jaar maken in 2021-2022 volgens ouders vooral gebruik van de televisie (68 procent van de kinderen) en tablet (57 procent van de kinderen). 40 procent maakt ook gebruik van de smartphone. 29 procent van de totale groep maakt gebruik van game-apparaten.
Gemiddeld besteden kinderen van 13 tot en met 16 jaar circa vier uur per dag aan tv series kijken (vooral Netflix), computeren en gamen. Daarnaast zijn ze zo'n anderhalf uur per dag aan het communiceren via social media.
De leeftijd waarop kinderen hun eerste mobiele telefoon krijgen, varieert meestal tussen de 8 en 12 jaar. Een eerste telefoon voor je kind kan al voor de middelbare school nuttig zijn, omdat je dan samen kan oefenen met regels en verantwoordelijkheden.
"We weten dat in sommige onderzoeken, met name in de vroege adolescentieperiode, van 12 tot 15 jaar, meer dan drie uur per dag geassocieerd werd met negatieve mentale gezondheidsresultaten," zei ze. Veel experts raden aan om te wachten met het geven van een smartphone aan je kinderen totdat ze minstens 13 jaar oud zijn of in de 8e klas zitten.
6 – 8 jaar: maximaal 1 uur per dag (liefst 2 x 30 minuten)8 – 10 jaar: maximaal 1 à 1,5 uur per dag. 10 – 12 jaar: maximaal 2 uur per dag. 12 jaar en ouder: maximaal 3 uur per dag.
Volgens Common Sense Media heeft 42 procent van de kinderen op 10-jarige leeftijd een telefoon . Op 12-jarige leeftijd is dat 71 procent. Op 14-jarige leeftijd is dat 91 procent.
Maar in het Kinderrechtenverdrag staat dat ieder kind het recht heeft op privacy. “Dit houdt in dat een ouder niet zonder toestemming van het kind mag meekijken in diens telefoon. Doen ouders dit toch, dan is dit een inbreuk op het recht op privacy van het kind.”
De meeste kinderen krijgen rond een jaar of 9 hun eerste smartphone. Tegen de tijd dat ze naar de middelbare school gaan, hebben vrijwel alle kinderen een smartphone. Een reden om al in groep 7 of 8 te beginnen met een telefoon is 'leren ermee om te gaan'.
Als het gaat om schermtijd met internetverbinding, staat Zuid-Afrika bovenaan de ranglijst met 9 uur en 24 minuten gemiddelde schermtijd (dat is 2 uur en 44 minuten meer dan het wereldwijde gemiddelde – 6 uur en 40 minuten). Van de 50 landen die in de analyse zijn opgenomen, besteden gebruikers in 9 landen meer dan 8 uur aan schermen.
Onder schermtijd valt alles wat via een beeldscherm gaat , dus computeren, spelen op de tablet of smartphone en tv-kijken.
6-8 jaar: maximaal 1 uur per dag, hoogstens 30 minuten per keer; 8 tot 10 jaar: maximaal 1,5 uur per dag; 10 tot 12 jaar: maximaal 2 uur per dag; vanaf 12 jaar: maximaal 3 uur per dag beeldschermtijd.
Gemiddeld besteden jongeren van 15 en 16 jaar 5 uur en 45 minuten aan digitale media. Als ouders regels stellen voor digitaal mediagebruik, ook wel schermtijd genoemd, brengen jongeren minder tijd hiermee door.
In Nederland zijn er ongeveer 700.000 kinderen onder de twaalf die de app gebruiken. Via het platform kunnen gebruikers korte video's maken van 5 tot 60 seconden. Dit over allerlei, mits aan de richtlijnen gehouden, onderwerpen.
Ook bij kinderen zijn sociale media populair: 11 procent kreeg zijn eerste account toen hij jonger was dan 10 jaar, terwijl 39 procent dat deed tussen de leeftijd van 10 en 12 jaar. Facebook en Instagram zijn het populairst: elk gebruikt door 77 procent van de kinderen.
Advies leeftijd voor een eerste telefoon
Het advies van deskundigen is meestal om vanaf 10-11 jaar te beginnen met een eigen smartphone. Wij adviseren echter om ook te kijken naar de context.
Het bezitten van een telefoon is een belangrijke stap in de richting van het ontwikkelen van verantwoordelijkheid en onafhankelijkheid bij jongeren . Het gaat niet alleen om de vrijheid om op elk gewenst moment iedereen te bellen of te sms'en; het gaat om het leren effectief omgaan met schermtijd, het begrijpen van het belang van online veiligheid en het respecteren van privacykwesties.
Hoe kunnen scholen het beste omgaan met de strenge afspraken die ze hierover moesten maken? Sinds 1 januari dit jaar zijn telefoons in middelbare schoolklassen niet meer welkom. Vanaf volgend schooljaar geldt op basisscholen hetzelfde.
In Nederland vindt 52 procent van de ouders en een derde van de kinderen dat 14 jaar een geschikte leeftijd is voor die eerste smartphone. Toch blijkt uit CBS-cijfers dat momenteel 94 procent van de kinderen van 12 jaar al een mobiele telefoon heeft.
Sociale media en smartphonegebruik door kinderen
In februari 2024 meldde Ofcom, de toezichthouder op online veiligheid, het volgende: 99% van de kinderen brengt tijd online door. Negen op de tien kinderen bezitten een mobiele telefoon tegen de tijd dat ze 11 jaar oud zijn .
Een veel gebruikte richtlijn die je aan kan houden: 6-8 jaar: 30 minuten per keer, maximaal 1 uur per dag. 8-10 jaar: maximaal 1 tot 1,5 uur per dag. 10-12 jaar: maximaal 2 uur per dag.
Verschillende organisaties geven adviezen over schermtijd. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt aan om kinderen jonger dan 1 jaar helemaal geen scherm te laten gebruiken. Voor kinderen tussen 1 en 4 jaar raadt de organisatie maximaal een uur aan.
Het is nog niet concreet onderzocht vanaf hoeveel uur schermtijd het telefoongebruik verslavend wordt. Voor jongeren vanaf 12 jaar geldt als richtlijn dat de schermtijd maximaal 3 uur per dag mag zijn.Voor volwassenen is er helaas (nog) geen concrete richtlijn.
Maar weet dat voor een scherm zitten de hersenen van een kind in de passieve modus zet. Daarom is het belangrijk om schermtijd strategisch in te plannen. Probeer de ochtenduren te reserveren voor fantasierijke activiteiten, want dan zijn hun hersenen het scherpst . Als het gaat om schermtijd, is de middag het beste.