Koeien zijn het grootste gedeelte van de dag bezig met eten en herkauwen. Eerst eten ze hun maag vol met gras. Daarna komt dat gras weer terug in hun bek en herkauwen ze dit ongeveer 8 uur lang. Daarnaast poepen ze ook behoorlijk veel, namelijk zo'n 18 keer per dag!
De gemiddelde melkproduktie in de meetperiode was in groep 1 32 kg per dier per dag (456 % vet en 3,26 % eiwit) en in groep 2 255 kg (500 % vet en 3,56 % eiwit).
Koeien poepen nu eenmaal op één plek, dan ligt er al snel vier kilo. Als de mest en de urine in de stal wordt verzameld en machinaal in het land gebracht wordt, gaat dat veel gelijkmatiger. Dat kan honderd kilo stikstof per hectare schelen.
En dat is goed voor het milieu. Koeien plassen wel vijftien liter per dag. Dat komt allemaal onder een rooster in de stallen terecht.
Een koe met een melkproductie van 10.000 kg per jaar produceert 77 l mest en urine per dag bij een volledig grasrantsoen, een koe van 6000 kg melk produceert 52 kg mest en urine. Een vleeskoe, met geen of een veel lagere melkproductie, zal dan ook aanmerkelijk minder mest produceren.
De koe stoot ongeveer evenveel broeikasgas uit als een gemiddelde auto die 25.000 km per jaar rijdt. Dus als je iets minder rijdt, wat de meesten van ons doen, stoot hij 1,5 tot 2 keer zoveel uit als het gemiddelde autogebruik van een gezin. Hoeveel koeien zijn er op de planeet? In Nederland zijn er 4 miljoen.
Volgens wetenschappers plast een koe tussen de 15 en 20 liter per dag, dus we kunnen de efficiëntie van ons systeem nog verder verhogen', geeft hij aan.
Een koe slaapt ongeveer 1,5 uur en dan heb je het over de diepe slaap. Als we dommelen en dutjes nog meenemen, dan slapen ze zelfs 3 uur.”
Aan de achterkant van de koe, tussen de uier en de vulva, loopt een zenuw. Wanneer die zenuw wordt gestimuleerd door er over te wrijven, gaat de koe spontaan plassen.
BEREKENEN VAN DE WATERBEHOEFTE
Als vuistregel kan men stellen dat een melkkoe een watervolume van 4 keer haar melkproductie per dag drinkt met een minimum van 40 liter per dag.
Op zichzelf zijn poepdampen best brandbaar. Laat maar eens een wind naast een brandende lucifer. „Dat kan een flinke knal geven, plus een brandwond aan je anus”, waarschuwt de Delftse biochemicus prof. dr.
Een iets te dunne mest komt vaak voor bij koeien die in erg jong lentegras staan en bij verkeerd rantsoen. Deze mest spettert bij het neerkomen. Een veel te dunne mest is te zien bij acuut zieke koeien. Deze mest is nauwelijks als zodanig herkenbaar.
Een melkkoe geeft gemiddeld 27 liter melk per dag of zo'n 8000 liter per jaar. Omdat de melkproductie in de tijd afneemt, wordt de koe elk jaar opnieuw geïnsemineerd.
De aankoopprijzen van runderen lopen sterk uiteen. Reken op meer dan 500 euro voor een koe. Jonge stieren zijn vaak goedkoper, reken hier de castratiekosten nog bij. Daarnaast zijn er uiteraard nog heel wat andere kosten: een weide, een stal, het stro, het voer en de dierenarts kosten geld.
Een zeug heeft aan haar uier tussen de 10 en 14 tepels. Dit komt omdat een zeug per keer soms wel 18 biggetjes kan krijgen. Als er meer biggetjes worden geboren dan een zeug tepels heeft, wordt het een strijd tussen de biggetjes om bij de mama melk te kunnen drinken.
Gemiddeld ligt de prijs op €1.900 met uitschieters naar €2.500 voor de vaarzen die al goed wat kilo's melk geven. Verwacht wordt dat de prijs van melkkoeien en vaarzen nog wel even op dit hele hoge niveau blijft.
Koeienmest bevat namelijk fosfaat en nitraat. In beperkte mate geen probleem, maar een teveel is schadelijk voor de bodem, water en luchtkwaliteit. Om de milieu-impact van het huidige mestoverschot te beperken zijn er striktere regels ingevoerd die de uitstoot van fosfaat en nitraat moeten reduceren.
Gewoontedieren. Duitse en Nieuw-Zeelandse onderzoekers is het gelukt om koeien zindelijk te maken, maar de Nederlandse boerenzoon Henk Hanskamp is er ook al zo'n 5 à 6 jaar mee bezig. "Het is een gewoontedier, maar geen zindelijk dier", vertelt Henk.
Urine bevat namelijk relatief grote hoeveelheden ureum (tot >90% van de N in urine kan van ureum afkomstig zijn), en na contact met mest wordt dit ureum zeer snel omgezet naar NH3. Dit gebeurt door urease (een enzym dat in de mest gevormd wordt door bacteriën).
Koeien zien maar zo'n 30 procent van wat de meeste mensen zien. Ze hebben wel een blikveld van 330 graden. Het verschil tussen licht en donker nemen de herkauwers extremer waar. Hun ogen hebben meer tijd nodig om te wennen aan andere lichtverhoudingen.
Sperziebonen en snijbonen hebben een hoge voedingswaarde, maar bevatten een bittere stof waardoor de koeien dit product minder graag opnemen. Rauwe bonen bevatten antitrypsine wat de eiwitopname remt. Daarom wordt humaan geadviseerd bonen altijd minimaal 5 minuten koken om de antitrypsine-activiteit te verwijderen.
Waarom loeit een koe? Vooral om de sociale band tussen twee of meerdere dieren te bevestigen. Met loeien zegt een koe eigenlijk: 'Hier ben ik'. Dat is belangrijk bij moeder en kalf, bij stieren en bij dieren die van de koppel zijn afgedwaald of weggehaald.
Over het algemeen is jongvee eigenlijk al het vee dat nog geen koe is: vee dat nog niet gekalfd heeft. Jongvee vanaf een jaar oud wordt een pink genoemd. Jongvee vanaf zo'n vijftien maand, de leeftijd waarop ze gedekt of geïnsemineerd worden, wordt een vaars genoemd.
Os – gecastreerde stier; Droge koe – koe die enkele weken geen melk geeft om op krachten te komen voor het kalven, ook wel 'droogstaande koe' of 'drooggezette koe' genoemd; Nieuwmelkte koe – koe die net heeft gekalfd en begint aan een nieuwe lactatieperiode, ook wel 'verse koe' of 'nieuwmelkse koe' genoemd.
Koeien zijn grazers: ze eten van nature vooral gras. Met hun vier magen kunnen ze gras goed verteren, wat dieren met slechts één maag, zoals kippen, varkens en ook mensen, niet of veel minder goed kunnen.