Een kaak is een deel van het skelet. Een combinatie van twee kaken, zoals een bovenkaak die vast aan de rest van skelet zit en een onderkaak die kan bewegen, heeft als functies bijten en/of kauwen, om voedsel te bewerken voor het verder in het spijsverteringsstelsel komt, en/of te fungeren als wapen.
Ter vergelijking: een mens heeft een bijtkracht van zo'n 80 kilo en een Duitse herder van 108 kilo.
Hoe herken ik een kaak uit de kom? Een kaakontwrichting is erg pijnlijk. Je mond normaal bewegen, openen of sluiten is onmogelijk geworden.
Het kaakgewricht bestaat uit een kaakkopje (het uiteinde van de onderkaak), een kraakbeenschijfje (discus) en een gewrichtskom (net voor het oor, ter hoogte van de schedelbasis). Het kaakgewricht is omgeven door verschillende pezen, banden (ligamenten) en kauwspieren.
Wanneer de twee helften van het kaakgewricht niet goed glijden, kan de kaak zo nu en dan 'op slot' raken. Dit kan verschillende oorzaken hebben zoals een trauma, spierspasme of een ziekte zoals tetanus. Ook schiet de kaak 'op slot' wanneer u uw mond te ver open doet, bijvoorbeeld tijdens het geeuwen.
Een knakkende kaak komt bij veel mensen in Nederland voor. Je bent dus absoluut niet de enige. Tijdens het openen van de mond of bijvoorbeeld gapen, ervaren veel mensen een knak in hun kaak. Het is dan ook belangrijk dat u snel actie onderneemt om van deze klacht af te komen.
Op deze manier kunt u de mond opendoen totdat één vinger gemakkelijk tussen de tanden gebracht kan worden. Bij verder openen van de mond glijdt het kaakkopje wel naar voren toe. Een normale opening is twee vingerbreedten en de maximale opening is drie vingers breed.
Het 'sturen' van de stand van de kaken middels een beugel is mogelijk zolang je nog groeit, dus ongeveer totdat je 14 jaar bent. Over het algemeen zijn meisjes eerder uitgegroeid dan jongens. Als je uitgegroeid bent is de stand van de kaken alleen nog te veranderen door middel van een kaakoperatie.
Splint. Als de tanden en kiezen niet goed op elkaar passen, kan de tandarts dit inslijpen of met een plastic plaatje (splint) proberen passend te maken, zodat de kaak op een juiste manier wordt belast. Ook wordt de splint vaak toegepast bij bewegingsbeperkingen.
De kaak breekt vaak op de condylen, de ronde uitsteeksels op het kaakbot. Een breuk kan zich ook voordoen na een luxatie van de gewrichten. Auto-ongelukken, mishandeling, sportblessures en vallen zijn de meest voorkomende oorzaken van breuken aan het kaakgewricht.
Scheefgroei van het gelaat door eenzijdige excessieve groei van het caput mandibulae (condylaire hyperplasie) treedt meestal pas op na de puberteitsgroeispurt, al kan de afwijking zich manifesteren van kinderleeftijd tot ruim volwassen.
Trismus is het ongecontroleerde onvermogen om de mond of kaak te openen. Trismus maakt veel dagelijkse dingen lastig – kauwen, slikken, praten, tandenpoetsen, zelfs ademhalen. De aandoening kan veroorzaakt worden door tandproblemen, kanker en kankerbehandeling, een operatie, trauma, of andere factoren.
Als openen en sluiten van de mond problemen geeft, is vaak het kaakgewricht de oorzaak. De discus kan voor een blokkade zorgen waardoor de mond niet volledig kan openen. Ook volledig sluiten van de mond kan beperkt worden door de discus.
Een mens kan ongeveer 80 kg bij elkaar bijten. Een volwassen leeuw kan 780 kg bij elkaar bijten.
De mens heeft een bijtkracht van 80 tot 110 kg/cm².
Elke bijtwonde kan een infectie veroorzaken. Er zitten namelijk veel microben op je tanden en in je mondholte. Het is dus erg belangrijk om een mensenbeet goed te verzorgen.
Bij last van stress kunt u de volgende klachten ervaren:
Versnelde afbraak van het steunweefsel van tanden en kiezen. Mondzweren. Mondbranden. Droge mond.
Problemen met overbeet
Hoewel het niet noodzakelijkerwijs bij alle patiënten voorkomt. – Patiënten bijten uiteindelijk in hun tandvlees. Dit genereert op zijn beurt over het algemeen parodontale en bruxisme problemen, die uiteindelijk leiden tot slijtage van het glazuur van de onderste boogdelen.
De exacte oorzaak van tandenknarsen en kaakklemmen is moeilijk te achterhalen. Slaapstoornissen, stress, alcoholgebruik, roken, bepaalde medicijnen en drugs (bijvoorbeeld XTC) worden in verband gebracht met knarsen en klemmen.
De eerste dagen na de operatie kunt u last hebben van pijn in de keel of in het geopereerde gebied. Mocht u pijn hebben, dan kunt u de verpleegkundige om pijnstillende middelen vragen. Na de operatie kunt u een flinke zwelling van het aangezicht verwachten. De mate waarin dit geschiedt, verschilt van geval tot geval.
Daarbij een rustperiode en/of een nachtbeugelperiode niet meegerekend. De totale kosten, inclusief vooronderzoek en nachtbeugel(s), bedragen dan rond de € 2500,-. Het kan natuurlijk ook korter duren en daardoor (veel) goedkoper zijn. Soms duurt het een jaar en héél soms enkele maanden.
Met een chirurgische kaakcorrectie kunnen we de stand en breedte van 1 of beide kaken veranderen en verbeteren. Deze operatie heet ook we een kaakosteotomie. Niet iedereen is even tevreden over zijn of haar uiterlijk en de stand en functie van het gebit.
Ook mensen met keel-, neus- of oorproblemen ademen constant door de mond. Dit wordt mondademhaling genoemd. Deze manier van ademhalen kan voor heel wat problemen zorgen, zoals chronische verkoudheden en snurkproblemen. Een ander nadeel is een droge mond doordat de lucht direct de mond binnenkomt.
"Je neus is bedoeld om door te ademen. Deze hoort bij je luchtwegen, terwijl je mond onderdeel is van je spijsverteringskanaal." Eigenhuis legt uit dat we, in ongezonde situaties zoals bijvoorbeeld stress of een slechte conditie of leef- en eetgewoontes, sneller geneigd zijn door onze mond te ademen.
Mondademhaling kan leiden tot een vieze adem en tot een minder gezond gebit, zoals gaatjes en ontstoken tandvlees. Via de mondademhaling verliezen we zo'n 40% meer vocht. Door 's nachts door de mond te ademen is de kans op snurken en slaapapneu groter.