Legitieme portie Het is de helft van wat uw kind zou hebben gekregen zonder testament. Uw kind moet hier binnen 5 jaar na uw overlijden om vragen. De legitieme portie is altijd een geldbedrag. Uw onterfde kind kan dus geen spullen of bezit opeisen.
Onterfd kind
Dat is de helft van het bedrag dat u wettelijk zou erven. De legitieme portie krijgt u niet automatisch. U moet die binnen 5 jaar na het overlijden opeisen bij de erfgenamen, of bij de executeur als die er is. U kunt uw eigen notaris vragen om u te helpen.
Legitieme portie
Een ouder kan zijn kind in zijn testament onterven. Toch kan het kind dan een deel van de erfenis van zijn ouder opeisen. Dat deel is de legitieme portie waarop het kind altijd recht heeft. De legitieme portie bestaat alleen uit geld.
Stel dat een moeder overlijdt en ze heeft geen testament opgesteld. De wettelijke erfgenamen zijn dan haar man, met wie ze niet in gemeenschap van goederen was getrouwd, en haar drie kinderen. Elk van hen krijgt in dit geval een kwart van de nalatenschap. Voor de kinderen heet dit het kindsdeel.
Hoe kan ik het kindsdeel berekenen? U kunt het kindsdeel (grofweg) berekenen door, als sprake is van een algehele gemeenschap van goederen, de erfenis door de helft te delen (één helft is namelijk al van de langstlevende ouder of stiefouder) en het overgebleven bedrag over de kinderen en de langstlevende te verdelen.
Als u aanspraak wilt maken op de legitieme portie van de erfenis, dan moet u zelf actie ondernemen. Zo moeten er minstens zes maanden verstreken zijn sinds het overlijden van uw ouder en mag er maximaal vijf jaar verstreken zijn. Daarnaast moet u uw verwantschap met de overledene bevestigen.
De legitieme portie is dat deel van de nalatenschap waarop (klein)kinderen minimaal recht hebben. Dit is de helft van wat iemand zonder testament zou krijgen. Kinderen doen beroep op legitieme portie. Dus er zijn 3 kinderen en 1 partner, wat inhoudt dat ieder kind, als er geen testament is, 1/4 deel erft.
Als de langstlevende ouder ervoor kiest om het erfdeel van de kinderen eerder uit te betalen, is dit een schenking. Over het verschil tussen de lagere waarde van de vordering en het uitbetaalde erfdeel moet uw kind misschien schenkbelasting betalen, als het bedrag boven de vrijstelling uitkomt.
Als de overledene kinderen had, zijn die (ook) erfgenaam. Zonder partner en kinderen erven de ouders, broers en zussen. Als ook die ontbreken, gaat het naar de volgende familieleden in de lijn, tot in de zesde graad. Het komt ook voor dat er helemaal geen familie is, of dat deze niet op te sporen blijkt.
Als er geen kinderen zijn, erft de langstlevende echtgenoot het hele gemeenschappelijk vermogen in volle eigendom en de eigen goederen van de overledene in vruchtgebruik.
U kunt wel uw 'legitieme portie' eisen. Dit is het deel van de erfenis waar u recht op houdt. Uw legitieme portie is de helft van wat u zou hebben gekregen als erfgenaam. Het is een geldbedrag, u heeft geen recht op spullen of bezit.
De langstlevende mag alle goederen opmaken. De kinderen moeten wachten tot de langstlevende overlijdt of failliet wordt verklaard alvorens zij hun erfdeel kunnen opeisen. Ondanks deze wettelijke basis zijn er toch genoeg redenen om toch een testament te maken.
Wettelijke rechten van onterfde kinderen
De exacte wetten kunnen per staat verschillen, maar over het algemeen hebben onterfde kinderen het wettelijke recht om een kopie van het testament of trust van hun ouders te ontvangen . Ze hebben ook het recht om een testament of trust aan te vechten als ze denken dat ze ten onrechte zijn onterfd.
Een kind houdt namelijk altijd recht op de legitieme portie. Dit is de helft van wat het kind zou hebben gekregen als er geen testament zou zijn. Dus de helft van het kindsdeel. Het kind moet de legitieme portie zelf opeisen.
Alleen uw eigen kinderen en niet hun aangetrouwde partners zijn op grond van de wet uw erfgenamen. U hoeft 'de koude kant' dus niet specifiek te onterven. Toch kan uw (voormalige) schoondochter of schoonzoon recht hebben op een deel van uw erfenis.
In Nederland is het niet mogelijk om een kind volledig te onterven, maar je kunt de erfenis van het kind wel beperken door middel van een testament.
Zolang een kind zijn minimaal erfdeel ontvangt, kan een ouder zijn 'beschikbaar deel' (de andere helft van zijn nalatenschap) echter wel vrij gebruiken om de andere kinderen te bevoordelen met een schenking of een legaat. Het is dus effectief mogelijk dat een kind meer ontvangt dan het andere.
Nee, niet na het eerste overlijden. Pas na overlijden van de achtergebleven ouder mogen de kinderen hun kindsdeel opeisen. Dan komt ook de nalatenschap vrij. Wilt u het anders dan dit standaard erfrecht geregeld hebben, zult u een testament nodig hebben.
Een veelgestelde vraag is: heeft mijn ex recht op mijn erfenis? Het antwoord op die vraag hangt af van de status van de scheiding én van uw testament, als dat er is. Tijdens uw scheiding is uw toekomstige ex-echtgenoot nog steeds uw wettelijke erfgenaam. Hij of zij heeft dus nog steeds recht op uw erfenis.
Als je in je testament bepaalt dat je kinderen niets erven, dan kunnen je kinderen toch nog hun legitieme portie opeisen. De reden van de onterving doet daarbij niet ter zake. De legitieme portie is de helft van het wettelijk erfdeel.
Dat kan als je schenkt met voorbehoud van vruchtgebruik. Je bent dan geen eigenaar meer, maar kan er wel blijven wonen. Als je binnen de drie jaar na de schenking overlijdt, wordt de schenking alsnog opgeteld bij de erfenis. Zo komt die in een hogere belastingschijf terecht en betaal je dus ook meer erfbelasting.
En als je partner overlijdt, krijg je bijvoorbeeld een hogere vrijstelling dan wanneer je vader overlijdt. Stel je voor dat je € 100.000 erft. Als je deze € 100.000 erft van je overleden moeder, betaal je als kind over € 100.000 - € 21.282 = € 78.818 belasting.
Een onterfd kind is geen erfgenaam en heeft geen recht op bezittingen (goederen) uit de erfenis. Maar dat betekent niet dat het onterfde kind geen cent uit deze erfenis (of 'nalatenschap') kan krijgen. Het kind kan, ondanks zijn onterving, toch een deel van de nalatenschap opeisen.
Soms ontstaat er ruzie over de hoogte van het kindsdeel of kan vader of moeder het met één of meer kinderen niet eens worden over de hoogte van het kindsdeel. In dat geval is het mogelijk de rechter te vragen het kindsdeel vast te stellen.
Als er geen testament is opgesteld, is de wettelijke verdeling van kracht. In het geval 1 van de ouders overlijdt, gaat diens erfenis naar de langstlevende echtgenoot en de kinderen. De nalatenschap wordt gelijk verdeeld over de langstlevende echtgenoot en het aantal kinderen.