Alleen al in Nederland zijn 22 Hanzesteden, maar ook in landen als Duitsland, België, Polen en Noorwegen was het Hanzenetwerk een bekend fenomeen. Het overgrote deel van de Hanzesteden is gesitueerd in het oosten van Nederland, voornamelijk langs het water.
Deze atlas biedt rijk geïllustreerde verhalen en neemt je mee op een verhelderende reis door de Hanze-geschiedenis van negen Oost-Nederlandse steden: Doesburg, Zutphen, Deventer, Hattem, Zwolle, Hasselt, Kampen, Elburg en Harderwijk.
Hanzesteden in Nederland
De Nederlandse Hanzesteden zijn Arnhem, Deventer, Doesburg, Elburg, Groningen, Harderwijk, Hasselt, Hattem, Kampen, Nijmegen, Oldenzaal, Ommen, Roermond, Stavoren, Tiel, Venlo, Zutphen en Zwolle. Dit zijn alle Nederlandse Hanzesteden.
De Hanze bestond uit meer dan 100 Hanzesteden, van het huidige Nederland in het westen tot Estland in het oosten. Ook waren er handelsposten in heel Scandinavië en grote delen van Noord-Europa. De vier belangrijkste werden kantoren genoemd, de rest waren factorijen.
Bekende handelssteden binnen de Hanze waren Lübeck, Brugge, Londen, Dantzig, Keulen en Novgorod. In het huidige Nederland bevonden zich onder meer de Hanzesteden Zwolle, Deventer, Kampen, Elburg, Hattem, Hasselt, Harderwijk, Zutphen, Arnhem, Groningen, Wageningen, Lochem, Venlo en Tiel.
De grootste Nederlandse Hanzesteden zijn Kampen, Zwolle, Deventer, Zutphen en Tiel.
De kleinste Hanzestad van Nederland
Ondanks de vrij korte bestaansgeschiedenis van gemeente West Maas en Waal, gaat de historie van de dorpen ver terug. Wist je dat in deze gemeente een echte Hanzestad te vinden is? Namelijk het sfeervolle Maasbommel! Dit was in de middeleeuwen de kleinste Hanzestad van Nederland.
Veelgestelde vragen. Wat zijn Hanzesteden precies? Hanzesteden zijn steden die onderdeel waren van het zogeheten Hanzeverbond. Het netwerk was een samenwerkingsverband van handelaren en aangesloten steden met als doel de handel te bevorderen en te beschermen.
Groepen van kooplieden werden 'Hansa' of 'Hanse' genoemd, vandaar de naam 'Hanzesteden'. Langzaamaan groeide het verbond uit tot een Europese onderneming. Kooplieden uit Duitsland, Scandinavië, Engeland, Polen, de Baltische Staten, Rusland én Nederland sloten zich aan bij het verbond.
De volgende 22 steden worden genoemd als Hanzesteden: Amsterdam (niet bekend), Arnhem (1441), Bolsward (1412), Deventer (1285), Doesburg (1447), Dordrecht (niet bekend), Elburg (1367), Groningen (1463), Harderwijk (1280), Hasselt (1367), Hattem (1299), Kampen (1441), Nijmegen (1402), Oldenzaal (1261), Ommen (1473), ...
Strikt genomen heeft Antwerpen eigenlijk nooit deel uitgemaakt van de Hanze. Antwerpen was echter wel een Hanzestad in die zin, dat de kooplieden er geregeld verbleven en er ook handel dreven. Aan de welvarendheid van Antwerpen kwam een tragisch einde door het gewelddadige optreden van de Spaanse troepen.
Zwolle is een Hanzestad en een studentenstad. En dat merk je: de dynamiek spat van deze historische én hippe stad aan de IJssel af. Wandel door het bruisende centrum en ontdek inspirerende boetieks, lekkere koffietentjes, boeiende musea, de beste restaurants en nog veel meer.
De "Koningin van de Hanze", Lübeck, waar handelaren goederen tussen de Noord- en Oostzee transporteerden, werd in 1227 een vrije rijksstad.
Elburg had nog een voordeel: Het lag aan de Zuiderzee. Daarmee werd het, toen de stad in 1396 na vier jaar bouwen klaar was, gelijk een Hanzestad. Helaas werd de Zuiderzee al snel te ondiep om te bevaren en “helaas” werd Elburg nooit aangevallen, dus die hele vesting was eigenlijk nooit nodig geweest.
Vierhonderd jaar lang werkten zo'n 200 Hanzesteden samen binnen een Europese Unie 'Avant la lettre'. De handel ging grotendeels over zee met de eerste vrachtschepen van de middeleeuwen, de Kogges. Een geweldig stukje historie dat onze steden veel welvaart heeft gebracht.
De Hanzetijd was een belangrijke periode voor Zutphen. De veertiende eeuw wordt wel Zutphens gouden eeuw genoemd. Dankzij de IJssel en de Berkel kon Zutphen handel over water drijven met de daarvoor ontwikkelde koggeschepen. Dat daar veel geld mee verdiend werd, is nu nog steeds terug te zien in de Hanzestad.
Bergen is nooit officieel een Hanzestad geweest, maar doordat de Duitsers het hele gebied voor zichzelf claimden, moesten het oude stadscentrum en het stadhuis een nieuw onderkomen zoeken. De Duitsers maakten zich ook de prachtige oude Mariakerk eigen, waar tot in de 20 e eeuw preken in het Duits werden gehouden.
De internationale Hanzestad Hamburg is de op één na grootste stad van Duitsland en is tevens een van de 16 deelstaten van Duitsland. De meeste mensen kennen Hamburg van de op Rotterdam na drukste haven van Europa.
Middeleeuwse Hanzesteden
Ze waren belangrijk, welvarend en rijk. In haar glorietijd kende het Hanzenetwerk maar liefst bijna 200 leden, vooral in Duitsland en Nederland, maar ook in Scandinavië, Polen, Vlaanderen, tot in Spanje en Portugal toe.
Het eeuwenoude document dat hiervan getuigt en bewaard is gebleven, vertelt ons dat Groningen al in de dertiende eeuw betrokken was bij handelsmacht de Hanze. En dat Groningen zich met recht een Hanzestad mag noemen.
Alleen al in Nederland zijn 22 Hanzesteden, maar ook in landen als Duitsland, België, Polen en Noorwegen was het Hanzenetwerk een bekend fenomeen. Het overgrote deel van de Hanzesteden is gesitueerd in het oosten van Nederland, voornamelijk langs het water.
De Hanzehogeschool Groningen bestaat sinds september 2004 uit verschillende schools (ook wel academies of instituten genoemd), die de eerdere faculteitenstructuur vervingen.
Geschiedenis van de Hanzesteden
We nemen je mee terug in de tijd naar het jaar 1356. Dit was het jaar dat het Hanzeverbond is gesloten tussen verschillende steden in Noordwest-Europa. Een leuke feitje van de Hanze is dat deze eigenlijk nooit officieel is opgericht.
De meeste Hanzesteden lagen in Duitsland, maar ook in Nederland sloten steden zich aan bij de Duitse Hanze. In totaal waren er ongeveer 200 steden bij aangesloten, van Rusland tot aan Frankrijk.