Kookpunt. Water kookt bij 100 graden Celsius.
Kookpunt en druk
In een open vat, bijvoorbeeld een pan met water, zal toevoegen van energie leiden tot temperatuurstijging van de vloeistof. Wanneer het kookpunt is bereikt neemt de temperatuur van de vloeistof niet meer toe; de maximumtemperatuur is bereikt. Voor water is deze temperatuur bij 1 atmosfeer 100°C.
Het kookpunt van water
Water kookt in normale omstandigheden bij een temperatuur van precies 100 graden Celsius. Het kookpunt is afhankelijk van de luchtdruk. Bij normale omstandigheden is dat 1 atmosfeer (1013 hPa), maar dat kan onder invloed van het weer en/of de hoogte variëren; zie het kopje hieronder.
In een snelkookpan kun je bijvoorbeeld wel een watertemperatuur van 120 graden celsius bereiken. Het ligt vooral aan de druk die je in je opstelling kunt opbouwen, hoe hoog de watertemperatuur kan worden. In BINAS kun je de tabel vinden waarin het verband tussen temperatuur enn druk word aangegeven.
Als u water 3 minuten kookt, gaan alle bacteriën dood. Na het koken kunt u het water veilig drinken. Een kookadvies geldt meestal 3 tot 4 dagen. Soms krijgt u een kookadvies zonder dat uw drinkwater vervuild is.
Het kookpunt van melk ligt dicht bij het kookpunt van water, dat is 100 graden C, of 212 graden F op zeeniveau, maar melk bevat extra moleculen, dus het kookpunt is iets hoger. Hoeveel hoger hangt af van de chemische samenstelling van de melk, dus er is geen standaard kookpunt van melk dat je kunt opzoeken.
Je betaalt in 2022 ongeveer 0,80 euro per kubieke meter gas en 0,15 euro per kWh stroom (inclusief energiebelastingen en btw). Voor gas is dat vrijwel hetzelfde als vorig jaar. Voor stroom is het zo'n 7 cent minder, omdat er in 2022 een lagere energiebelasting voor stroom is.
De ideale temperatuur waterkoker
De temperatuur van het water is dus een zaak van belang. Net na het koken heeft het water in de koker een temperatuur van zo'n 90 tot 95 graden Celsius.
Een fornuisglasvlam varieert in temperatuur gemiddeld tussen 250 - 320 graden ceslsius. Genoeg om water te koken, onvoldoende om ijzer of staal te smelten. Daarvoor zijn Hoogoven temperaturen nodig.
Als volwassene raadpleeg je best een arts als je koorts: boven de 39 °C oploopt (hoge koorts kan de hersenen en andere organen in de war sturen en beschadigen) gepaard gaat met specifieke symptomen zoals buikkrampen, branderig gevoel bij het plassen, suf en slaperig zijn, zware hoofdpijn of huiduitslag.
Door de boringen naar olie en gas zijn de diepten tussen 2 en 3 km in een groot deel van Nederland aardig bekend; de lagen tussen 2 en 3 km levert warmte op van 70-90 graden C (een stukje onder het maaiveld is het ca. 10 graden C en 2 km van 30 graden/km geeft inderdaad ca. 70 graden C).
De 'ongestoorde' bodemtemperatuur (tussen de 2 en 200 meter diepte) ligt in Nederland ongeveer tussen de 8 °C en 14 °C (met ongestoord bedoelen we, zonder dat er gebruik wordt gemaakt van bodemenergie). Vaak zien we dat de temperatuur in stedelijke gebieden iets hoger ligt dan op het platteland.
Zo heeft alcohol bijvoorbeeld een kookpunt van 78 graden Celsius. Water heeft een kookpunt van 100 graden Celsius. Tijdens het koken de is de stof altijd precies de temperatuur van het kookpunt.
Ok, je wil dus 1 liter water koken voor je pasta. De waterkoker doet daar ongeveer vier minuten over en dat kost 0,16 kWh, is 0,04 euro. Op het gasfornuis duurt het circa zes minuten en dat kost 0,03 kubieke meter aardgas, is 0,02 euro. Gas is dus goedkoper, maar kost meer tijd (en dat is ook weer geld).
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat een waterkoker de oplossing is met het beste rendement om water te verwarmen. Water opwarmen voor een kopje thee met een waterkoker duurt minder dan 50 seconden. Met de microgolf is dat 2 minuten en met een gasvuur of elektrische kookplaat meer dan 3 minuten.
Zodra het water zijn 100 graden heeft bereikt, schenk je het uit in je theepot of theekopje zonder dat de thee erin zit. Hier koelt het water al ongeveer 10 graden mee af. Wacht je vervolgens een kleine 5 minuten, dan koelt het nog eens 10 graden af. Dit betekent dat het water 80 graden is.
Let op kleine luchtbelletjes als het water begint te verhitten. Als je een redelijk nauwkeurig idee wilt hebben van de temperatuur van het water tijdens het opwarmen, let dan op de kleine belletjes die zich op de bodem van de pan vormen. Zeer kleine belletjes geven aan dat het water ongeveer 70 °C is.
Wil je het dus goed aanpakken, dan kun je het beste je water koken in een waterkoker om deze vervolgens ná het bereiken van het kookpunt nog eens 5 minuten te laten afkoelen. Dan kom je ongeveer uit op de 70-80 graden Celsius.
Het gasverbruik bij douchen tijdens een gemiddelde douchebeurt van vijf minuten bedraagt 0,2 m³. Er is voor een douchebeurt van vijf minuten namelijk vijftig liter warm water nodig.
Om dit water te verwarmen is ongeveer 0,2 m3 gas nodig. Als jijzelf en bijvoorbeeld 3 gezinsleden dagelijks 5 minuten douchen, betekent dit dat er per dag 0,8 m3 gas nodig is om het douchewater te verwarmen. Per jaar komt dit neer op een gasverbruik van 292 m3 voor het hele gezin om met warm water te douchen.
Beste manier van koken
Als je het goedkoopste wilt dan is gas je keuze. Als je om het milieu geeft en een toekomstbestendige en veilige manier van koken wilt, dan is inductie koken de beste optie.
Zeker geen melk koken met waterkoker!
Een waterkoker is zeker niet gemaakt voor melk te koken, de voornamelijkste redenen hiervoor is dat melk niet verdampt en omdat melk zal verbranden. Melk is een combinatie van water, vetten en eiwitten.
Zoals je net geleerd hebt, is de atmosferische druk lager in de bergen. Het punt waarop de dampdruk gelijk is aan de atmosferische druk, heb je dus eerder bereikt. Met andere woorden: je doet er minder lang over om water te koken.