De grondlegger van dit concept is de Franse onderwijzer Célestin Freinet (1896 – 1966). In Nederland zijn ongeveer 10 Freinetscholen, maar verschillende Freinetprincipes worden op vernieuwingsscholen toegepast. In Vlaanderen zijn er meer dan negentig Freinetscholen.
Dit is volledig van de pot gerukt: een goede freinetschool biedt net de vaardigheden aan die mensen in hun latere schoolloopbaan nodig hebben, zoals plannen, samenwerken en verantwoordelijkheid nemen. Mensen die een band hebben met het traditioneel onderwijs zijn geneigd erg defensief te reageren op methodeonderwijs.
Ben je op zoek naar een overzicht van alle vlaamse Freinet methodescholen? Op dit moment kan je een overzicht bekijken van 103 scholen.
Kenmerken van het freinetonderwijs
Overleg is belangrijk om kinderen voor te bereiden op een democratische samenleving. De indeling van de klassen is democratisch, met inspraak van ouders en leerlingen. Kinderen hebben een natuurlijke behoefte tot werk en moeten opgevoed worden tot kritische volwassenen.
De freinetschool is een type basisonderwijs dat uitgaat van de nieuwsgierigheid van kinderen. Er is geen vast lesprogramma. Iedere dag bespreekt de leerkracht wat de kinderen bezighoudt. Op basis daarvan besluiten de leerlingen en de docent samen wat ze die dag gaan leren.
In een Freinetschool krijg je niet de vrijheid om zo maar te doen waar je zin in hebt. Je krijgt wel de vrijheid om bewust voor dingen te kiezen, de vrijheid om mee te participeren, de vrijheid om op een gefundeerde manier je mening te uiten.
Freinet kwam tot de opvatting dat informatie in een zinvol verband aangeboden moet worden. Het leren gebeurt in een omgeving die het kind herkent en daardoor als de zijne beleeft. Leren is een werkwoord en daarom geven we de leerlingen de ruimte om te onderzoeken, te ontdekken, te experimenteren en te ontwerpen.
Hoe is het Freinetonderwijs ontstaan? Celestin Freinet merkte op de school waar hij les gaf dat de leerlingen ongemotiveerd in de les zaten. De leerlingen waren wel leergierig, maar hadden geen enkele interesse inschoolboeken.
Een Freinetschool is een methodeschool. In een methodeschool hechten we belang aan de totale ontwikkeling van het kind. De nadruk ligt niet alleen op kennis vergaren maar ook op sociaal-emotionele vaardigheden. Ervaringen en belevingen van de kinderen zijn het uitgangspunt voor het onderwijs.
Nederland heeft ongeveer 160 montessorischolen voor basisonderwijs en twintig montessorischolen voor voortgezet onderwijs. Deze scholen zijn erkend door de Nederlandse Montessori Vereniging.
De prijzen per jaar variëren: vanaf 12.000 euro per jaar tot wel 22.000 euro. In een paar jaar tijd is het aantal particuliere basisscholen in Nederland met 64 procent gestegen.
Een steinerschool, genoemd naar grondlegger Rudolf Steiner (1861-1925), is een methodeschool waar les wordt gegeven op basis van de steinerpedagogie. Het steineronderwijs maakt deel uit van een internationale schoolbeweging en omvat scholen voor basisonderwijs en secundair onderwijs.
Soms kan een 'gewone' school of 'gewoon' kinderdagverblijf die ondersteuning niet (meer) bieden. Onze Expertisecentra Kind, Jeugd en Gezin zijn dan een alternatief. Een veilige basis waar je kind op z'n eigen tempo kan leren.
Marianne: 'Een leefschool is een school waar begeleiders en kinderen samen leven en leren. We leggen er de nadruk op een omgeving en inrichting (zowel binnen als buiten) waar kinderen zich welkom en veilig voelen en spontaan tot spelen en leren komen.
Op een daltonschool leren leerlingen zelfstandig en binnen een bepaalde tijd taken afronden. Daarnaast leren zij op tijd hulp inschakelen als dit nodig is. Op die manier wordt hun probleemoplossend vermogen en zelfstandigheid gestimuleerd.
Bij ernstige leer- of gedragsstoornissen kan een leerling van het basis- of secundair onderwijs daarom overstappen naar het buitengewoon onderwijs. Het buitengewoon onderwijs bestaat uit verschillende types. Om toegang te krijgen tot het buitengewoon onderwijs is een verslag nodig van een CLB.
Methodescholen hebben een vernieuwende klaspraktijk. Zij bieden onderwijs aan volgens een bijzondere pedagogische en didactische methode en vertrekken vanuit de leefwereld van het kind.
Ervaringsgericht onderwijs. Dit onderwijsconcept gaat uit van betrokkenheid en het welbevinden van kinderen. De gedachte daarachter is dat kinderen een optimale ontwikkeling doormaken als ze betrokken werken en met plezier naar school gaan. De grondlegger van dit concept is Ferre Laevers.
Ontwikkelingsgericht onderwijs is een algemene term die aangeeft dat de ontwikkeling van het kind centraal moet staan in het onderwijs en niet het onderwijsprogramma. Daarnaast is de socialisatie van leerlingen een belangrijk uitgangspunt. Ontwikkelingsgericht onderwijs is dus zeker geen individueel onderwijs.
Hij let niet alleen op wat een kind cognitief leert, kinderen moeten volgens hem ook groeien in termen van sociale omgang, fysieke en emotionele ontwikkeling. Petersen heeft daarbij aandacht voor het totale welbevinden en vindt het belangrijk dat kinderen een wereld ontdekken die groter is dan thuis.
Daltonschool Helen Parkhurst bereidt kinderen voor op de maatschappij van nu en straks. Dat betekent dat kinderen leren om zelfstandig en verantwoordelijk te functioneren, een onderzoekende houding hebben, goed kunnen samenwerken en out of the box leren denken.
Een onderwijsvisie kun je zelf ontwikkelen. Ook zijn er bestaande visies die je kunt aanpassen. Enkele bestaande visies zijn: Vrijeschool, Montessori, Dalton, Freinet, Jenaplan, Agora-concept of ervaringsgericht onderwijs. Het belangrijkste is dat je onderwijsvisie onderbouwd is op grond van bewuste keuzes.
Een belangrijk uitgangspunt van Rudolf Steiner is dat elk kind uniek is en de gelegenheid moet krijgen om zich volledig te ontplooien. De nadruk ligt op de natuur en natuurlijke materialen zoals wol, steen, hout of bijenwas. Ook het meubilair is van natuurlijk materiaal (hout) gemaakt.
Dr. Thomas Gordon, een klinisch psycholoog, ontwikkelde een communicatiemodel om effectief, respectvol en op basis van gelijkwaardigheid met elkaar te communiceren. Daarin zitten begrippen als actief luisteren, ik-boodschappen en een overlegmethode om conflicten op te lossen zonder verliezers verwerkt.
In het regulier onderwijs zijn er scholen die geschikt zijn voor kinderen met autisme. Zij hebben bijvoorbeeld een leerkracht die is gespecialiseerd in autisme en kunnen de ondersteuning bieden die je kind nodig heeft. Kijk naar wat jouw kind nodig heeft en informeer bij de school of ze dat kunnen bieden.