Die beginvoorraad van oöcyten, de eicelvoorraad of ovariële reserve, wordt tijdens het intra-uteriene leven opgebouwd (tijdens de groei van de baby in de baarmoeder) en krimpt daarna gestaag tot aan de menopauze. Tijdens het leven van een vrouw eindigen slecht 300 tot 400 follikels in een eisprong.
Een pasgeboren meisje beschikt over ongeveer 1 miljoen eicellen. Met deze “voorraad” moet ze het stellen. Helaas beginnen ze al van bij de geboorte af te sterven, zodat er tegen de puberteit nog zo'n 400.000 over zijn. Bij de menopauze blijven er nog maar enkele tientallen over.
Eicellen worden al voor de geboorte aangemaakt in de eierstokken. Je wordt geboren met ongeveer 1 miljoen eicellen. Vanaf dan sterven jaarlijks ongeveer 10.000 eitjes af. Tegen de puberteit blijven er nog zo'n 400.000 over.
Een vrouw van 30 heeft een kans van 75 % om binnen een jaar zwanger te raken. Dat percentage daalt naar 44 % voor vrouwen boven de 40. Moeder worden na je 35e of 40e levensjaar is iets waar steeds meer vrouwen - bewust of ongewild - mee te maken krijgen.
Iedere maand beginnen er zo'n 10 eicellen in je eierstokken te rijpen. (als je de pil gebruikt rijpen er geen eicellen en heb je geen eisprong, pas na het stoppen met de pil komt je natuurlijke cyclus weer op gang). Slechts 1 eicel zal volledig rijpen en uiteindelijk uit de eierstok springen (ovulatie).
Er zijn zeker dingen die men kan doen om de kwaliteit van de eicellen te maximaliseren en de vruchtbaarheid te verbeteren. Een evenwichtig dieet, niet roken, lichaamsbeweging en een goed gewicht (BMI 18 tot 24,9) zijn de best mogelijke voorbereiding.
Het aantal vrouwen van 35 jaar en ouder dat zwanger is of van plan is zwanger te worden, is nog nooit zo hoog geweest. Medisch gesproken hebben we het over een late zwangerschap vanaf 38 jaar oud. Maar op 35-jarige leeftijd zijn de eicellen, net als de rest van je lichaam, al onderhevig aan een verouderingsproces.
Gemiddeld zijn vrouwen met 50 of 51 jaar voor het laatst ongesteld. Daarom kunt u met 52 jaar stoppen met voorbehoedmiddelen. De kans op zwangerschap is dan heel klein.
Oudere moeders
Vrouwen die in 2018 hun eerste kind kregen, waren gemiddeld 29,9 jaar oud. Dat blijkt uit cijfers van het CBS. Zo'n 7500 vrouwen in Nederland waren boven de 40 toen ze een kind kregen. 464 vrouwen waren ouder dan 45.
Vrouwen zijn vruchtbaar totdat ze niet langer menstrueren (menopauze). Een vrouw is het vruchtbaarst tussen 18 en 30 jaar, met een piek rond de 25. Per cyclus is er dan ongeveer 20 tot 25% kans om zwanger te worden. Vanaf de leeftijd van 30 daalt die kans.
De grens voor het ondergaan van vruchtbaarheidsbehandelingen met eigen eicellen ligt in Nederland rond 45 jaar. De meeste klinieken hanteren echter een leeftijdsgrens die ligt rond de 42 jaar. In de Monitor Fertiliteitszorg kun je zien welke leeftijdsgrens de verschillende ziekenhuizen in Nederland hanteren.
Bij je geboorte, is dit aantal gedaald tot ongeveer twee miljoen en wanneer je in de puberteit komt en je menstruatie begint (wanneer je ongesteld wordt), heb je nog tussen de 300.000 en 500.000 eicellen over. Het feit dat je voorraad eicellen voortdurend afneemt, hoeft echter geen zorg te zijn.
Een eicel is zo groot als een speldenknopje. De eierstokken herbergen samen zo'n 250.000 eicellen. Eén keer per maand laten de eierstokken een eicel vrij. Dat noemen we de eisprong.
De meeste zwangerschappen op latere leeftijd verlopen vlot, omdat de vrouwen erg nauwkeurig worden opgevolgd. Het risico op foetale misvormingen en chromosomale afwijkingen neemt met de jaren toe, omdat oudere eierstokken eicellen met een lagere kwaliteit produceren.
Door alle medische mogelijkheden, is zwanger raken op late leeftijd geen uitzondering meer. Vrouwen kunnen hun eicellen laten invriezen, gebruik maken van donor-eicellen, de eierstokken onderwerpen aan een verjongingskuur en ivf-behandelingen ondergaan.
Drink groene thee
Het drinken van groene thee heeft een positief effect op de vruchtbaarheid. Drink twee kopjes (liefst biologische) groene thee per dag en drink daarnaast veel water.
Wat betreft de maximumleeftijd vinden 45-plussers dat vrouwen vanaf ongeveer 42 jaar te oud zijn om moeder te worden. Bij de jongeren tussen de 18 en 25 jaar ligt die met 44,4 jaar hoger. De leeftijdsgroepen verschillen niet van mening wat betreft de maximumleeftijd voor het vaderschap.
Hoewel de vruchtbaarheid van de vrouw snel afneemt vanaf eind dertig, betekent dat niet dat een zwangerschap onmogelijk is rond haar 50ste. Er kan van tijd tot tijd en heel onregelmatig nog een eicel vrijkomen uit de eierstokken.
Wanneer vrijen om zwanger te worden? Om zwanger te worden is het meestal genoeg als je ongeveer om de 2 tot 3 dagen vrijt. Vaker kan ook, maar is niet nodig.
Blijf nog even liggen na de seks
Voor velen nog steeds een fabeltje, maar steeds meer onderzoeken wijzen uit het dat helpt: een kwartiertje blijven liggen na het vrijen. Desnoods met een kussentje onder je kont. Zo geef je de spermacellen de kans om de baarmoeder in te glijden.
Mannen zijn bijna nooit helemaal onvruchtbaar, maar zijn minder vruchtbaar (subfertiliteit). Bij ongeveer 30% van de paren die niet zwanger worden, komt dat door een verminderde vruchtbaarheid van de man. Als een man verminderd vruchtbaar is, betekent dit meestal dat er een probleem is met zijn zaadcellen.
Studies onder huidige populaties tonen vaak een veel positiever beeld, zoals een kans van 87 procent om binnen een jaar zwanger te worden voor vrouwen tussen de 35 en 39.
Ja, er is een kans dat het voorvocht sperma kan bevatten, dus het is mogelijk om zwanger te worden, zelfs als er geen volledige ejaculatie in de vagina plaatsvindt. Het is volkomen normaal om je af te vragen of je zwanger kunt worden met de terugtrekkingsmethode of zelfs door genitaal contact.
De overgang en vruchtbaarheid
In het algemeen kun je stoppen met anticonceptie als je 52 jaar bent geworden. De kans om dan nog zwanger te worden is erg klein. Zoals hierboven genoemd, weet je pas zeker dat je niet meer vruchtbaar bent als je een jaar geen menstruatie hebt gehad.