Eicellen worden al voor de geboorte aangemaakt in de eierstokken. Je wordt geboren met ongeveer 1 miljoen eicellen. Vanaf dan sterven jaarlijks ongeveer 10.000 eitjes af. Tegen de puberteit blijven er nog zo'n 400.000 over.
Die beginvoorraad van oöcyten, de eicelvoorraad of ovariële reserve, wordt tijdens het intra-uteriene leven opgebouwd (tijdens de groei van de baby in de baarmoeder) en krimpt daarna gestaag tot aan de menopauze. Tijdens het leven van een vrouw eindigen slecht 300 tot 400 follikels in een eisprong.
Daaruit blijkt dat een vrouw met gemiddeld 300.000 eicellen geboren wordt. Dat aantal neemt echter veel sneller af dan werd aangenomen. Zodra een vrouw dertig is, is nog maar twaalf procent van de reserves over.
Bij je geboorte, is dit aantal gedaald tot ongeveer twee miljoen en wanneer je in de puberteit komt en je menstruatie begint (wanneer je ongesteld wordt), heb je nog tussen de 300.000 en 500.000 eicellen over. Het feit dat je voorraad eicellen voortdurend afneemt, hoeft echter geen zorg te zijn.
Een eicel is zo groot als een speldenknopje. De eierstokken herbergen samen zo'n 250.000 eicellen. Eén keer per maand laten de eierstokken een eicel vrij. Dat noemen we de eisprong.
De beperkte voorraad eitjes van een vrouw bevindt zich in haar eierstokken. Het Anti-Müller-Hormoon wordt geproduceerd door de zakjes of 'follikels' waarin eicellen zitten, en geeft zo een indicatie van de hoeveelheid eitjes.
Iedere maand beginnen er zo'n 10 eicellen in je eierstokken te rijpen. (als je de pil gebruikt rijpen er geen eicellen en heb je geen eisprong, pas na het stoppen met de pil komt je natuurlijke cyclus weer op gang). Slechts 1 eicel zal volledig rijpen en uiteindelijk uit de eierstok springen (ovulatie).
Als vrouw word je geboren met honderdduizenden eicellen in je 2 eierstokken. Vanaf de puberteit rijpt er één keer per maand in ongeveer 14 dagen in één van die eierstokken een eicel.
Er zijn zeker dingen die men kan doen om de kwaliteit van de eicellen te maximaliseren en de vruchtbaarheid te verbeteren. Een evenwichtig dieet, niet roken, lichaamsbeweging en een goed gewicht (BMI 18 tot 24,9) zijn de best mogelijke voorbereiding.
Het aantal vrouwen van 35 jaar en ouder dat zwanger is of van plan is zwanger te worden, is nog nooit zo hoog geweest. Medisch gesproken hebben we het over een late zwangerschap vanaf 38 jaar oud. Maar op 35-jarige leeftijd zijn de eicellen, net als de rest van je lichaam, al onderhevig aan een verouderingsproces.
Al in de baarmoeder neemt dit aantal snel af, veel eicellen gaan weer verloren. Ook na je geboorte raak je steeds meer eitjes kwijt. Van de miljoenen eicellen die je ooit had, maken er zo'n 400 de eisprong mee. Hoe minder eicellen je hebt, hoe kleiner de kans op een zwangerschap.
De grens voor het ondergaan van vruchtbaarheidsbehandelingen met eigen eicellen ligt in Nederland rond 45 jaar. De meeste klinieken hanteren echter een leeftijdsgrens die ligt rond de 42 jaar. In de Monitor Fertiliteitszorg kun je zien welke leeftijdsgrens de verschillende ziekenhuizen in Nederland hanteren.
Hoewel de vruchtbaarheid van de vrouw snel afneemt vanaf eind dertig, betekent dat niet dat een zwangerschap onmogelijk is rond haar 50ste. Er kan van tijd tot tijd en heel onregelmatig nog een eicel vrijkomen uit de eierstokken.
In het kort. Als je net voor je eisprong om de 2 tot 3 dagen vrijt en na 1 jaar nog niet zwanger bent, kun je uitzoeken hoe dat kan komen. Je kunt testen of je een eisprong hebt: door je temperatuur elke dag te meten of met een urinetest. De huisarts kan testen of je een soa hebt gehad.
Bloedtesten. Tijdens een bloedtest worden de verschillende hormonen die een rol spelen in de vrouwelijke vruchtbaarheid getest (eventueel in verschillende fases van de menstruele cyclus). Verder wordt het bloed gecontroleerd op infectieziekten (rode hond, toxoplasmose, hiv, Hepatitis B en C, Syfilis en Chlamydia).
De prijs voor 1 cyclus varieert tussen €1500 en €2500. Soms levert 1 cyclus niet voldoende eicellen op. Dan is een tweede behandeling nodig. Zeker wanneer je ouder bent dan 35 jaar is de kans groot dat er een tweede hormoonstimulatie en pick-up nodig zijn om voldoende eicellen te kunnen invriezen.
Het transport van de eicel vanuit de eierstok naar het middelste, bredere deel van de eileider (ampulla) gebeurt in minder dan zeven uur. Nadien blijft de eicel ongeveer 72 uur in de ampulla en is gedurende 24 uur na de eisprong bevruchtbaar.
Een vrouw van 30 heeft een kans van 75 % om binnen een jaar zwanger te raken. Dat percentage daalt naar 44 % voor vrouwen boven de 40. Moeder worden na je 35e of 40e levensjaar is iets waar steeds meer vrouwen - bewust of ongewild - mee te maken krijgen.
De zaadcellen blijven een paar dagen leven in de baarmoeder. Weet je wanneer je eisprong ongeveer is? In de 6 dagen vóór de eisprong is de kans om zwanger te worden het grootst. Je hebt de meeste kans om zwanger te worden als je een paar keer vrijt in deze 6 dagen.
Eenmaal losgelaten leeft de eicel tot 24 uur. Een zaadcel bevrucht een eicel aan het einde van de eileider. Een zaadcel leeft gemiddeld 2 tot 3 dagen in het lichaam van de vrouw.
Een pasgeboren meisje beschikt over ongeveer 1 miljoen eicellen. Met deze “voorraad” moet ze het stellen. Helaas beginnen ze al van bij de geboorte af te sterven, zodat er tegen de puberteit nog zo'n 400.000 over zijn. Bij de menopauze blijven er nog maar enkele tientallen over.
Wanneer de arts tijdens de operatie 1 eierstok verwijdert en je baarmoeder nog intact is, kun je nog spontaan zwanger worden.