Zomerse temperaturen van 25 graden of hoger komen in het binnenland op gemiddeld 24 tot 40 dagen per jaar voor, de meeste in het zuidoosten. Aan de kust worden gewoonlijk 12 tot 16 zomerse dagen gehaald. In warme zomers kan dat aantal ook daar tot 20 of 30 dagen en plaatselijk nog meer oplopen.
Warme dagen in mei
In juni, juli en augustus komt de temperatuur op achtereenvolgens 14, 22 en 23 dagen boven de 20 graden.
Op dat moment spreken we van een tropische dag. En zelfs een regionale hittegolf is niet uitgesloten: vijf dagen op rij warmer dan 25 graden, waarvan drie boven de 30 graden. Van een landelijke hittegolf is pas sprake als die temperaturen worden gehaald in De Bilt.
Norm zon – 30 jaar
– Warme dagen in 2023: 117 (plaats 2, ,de 30 jarige norm van '2010 en 2020 is 85 om 93 over het jaar). Record is 132 uit 2018.
Het aantal tropische dagen (met maximumtemperatuur 30 °C of meer; eerste figuur) loopt sinds de jaren 1970 duidelijk op. Sindsdien is de trendlijn verviervoudigd tot 2022: van gemiddeld 1,4 dagen naar 6,3 tropische dagen in een jaar.
In juli 2019 steeg het kwik in Nederland voor het eerst tot boven de 40 graden – een scenario dat zonder de klimaatcrisis vrijwel onmogelijk was geweest.
Rond 10 juni was het zeer warm met landinwaarts maximumtemperaturen rond 30 °C. De hoogste temperatuur van deze maand , 32,3 °C werd op 11 juni gemeten in Hoek van Holland en Gilze-Rijen.
Steeds vaker 100 warme dagen
In 2021 en 2019 steeg de temperatuur op respectievelijk 98 en 99 dagen naar 20 graden en meer. Het record is 132 warme dagen in De Bilt en werd gemeten in 2018. Gemiddeld komt het in het huidige klimaat tot 93 warme dagen.
Over het algemeen hebben we te maken gehad met een heel normale augustusmaand. De gemiddelde temperatuur was 17,6 graden tegen 17,9 normaal. De zon scheen regelmatig, maar werd ook vaak afgeschermd door wolkenvelden.
Met een gemiddelde temperatuur van 18,4°C tegen 17,5°C normaal bevindt de zomer van 2023 zich in de top 10 van warmste zomers sinds 1901. Hoewel veel mensen het gevoel hadden dat het veel regende, viel dat in de cijfers best mee: er viel iets meer dan de normale hoeveelheid neerslag.
Een hittegolf is een opeenvolging van in De Bilt minimaal 5 zomerse dagen (maximumtemperatuur 25,0 °C of hoger), waarvan er minimaal drie tropisch (maximumtemperatuur 30,0 °C of hoger) zijn.
Met een gemiddelde temperatuur van 18,4 °C tegen 17,5 °C normaal komt de zomer van 2023 in de top-10 van warmste zomers sinds 1901.
Hoogste temperaturen ooit gemeten
Noord-Amerika: 56,7°C op 10 juli 1913 in Furnace Creek, Death Valley, Verenigde Staten. Afrika: 55,0°C op 7 juli 1931 in Kébili, Tunesië Azië: 55°C, in Al Majmaah, Saoedi-Arabië, op 8 juni 2019. Oceanië: 50,7°C in Oodnadatta, Australië
Gemiddeld gesproken valt de warmste dag van het jaar op 20 juli. Jaarlijks zijn er grote variaties mogelijk in datum, maar het gemiddelde blijft schommelen rond 20 juli.
In alle klimaatscenario's van het KNMI neemt de gemiddelde temperatuur in Nederland de komende jaren verder toe. In het meest extreme scenario stijgt de gemiddelde temperatuur tot 2050 met nog eens 1,6 °C ten opzichte van de huidige normaal en tot 2100 met 4,4 °C.
Daarnaast kwam het tot 50 officiële vorstdagen (3 minder dan normaal), 7 officiële ijsdagen (1 meer dan gemiddeld), 12 dagen met officiële matige vorst, oftewel dagen met een temperatuur onder de -5 graden (2 meer dan gemiddeld) en 2 dagen met officiële strenge vorst, oftewel dagen met een temperatuur lager dan -10 (1 ...
Overeenkomsten tussen juli en augustus
In De Bilt liggen de gemiddelden iets lager: 17,9°C in juli tegenover 17,5°C in augustus. Daarmee zijn juli en augustus veruit de twee warmste maanden van het jaar. Ook het aantal zonuren wijkt in beide maanden niet veel van elkaar af: 200 in juli tegenover 190 in augustus.
Vrijdag en zaterdag warmer
Vrijdag begint droog met een zuidenwind en zonnige perioden. Dat geeft een maximum van 23 tot 25 graden, later is er kans op wat regen en zaterdag wordt het 24 tot 26 graden, maar dan is er kans op enkele regen- en onweersbuien.
Met een gemiddelde temperatuur van 18,8 graden tegen 15,2 normaal was september 2023 de warmste septembermaand sinds het begin van de metingen (het jaar 1833). Het oude record was 18,4 graden en dateerde van 2006. Lees alles over deze bijzondere septembermaand.
In het extreemste scenario kunnen er dagen van 50 graden voorkomen in Nederland en nog angstaanjagender: de zeespiegel kan rond het jaar 2300 met 17 meter stijgen. Dat kan gebeuren als de hele doomsday-gletsjer - de Thwaites-gletsjer officieel - in de oceaan stort en smelt.
Weer zomer 2023
“Er wordt veel hoge druk ten noorden van ons land berekend en dat resulteert bij ons in oostelijke winden”, legt Van Wezel uit. Bij een oostenwind kunnen we vaak zomerse temperaturen verwachten van 25 graden en meer. Tropische temperaturen van 30 graden en meer komen daarentegen minder vaak voor.
Het record voor de hoogste temperatuur ooit gemeten in Nederland staat op naam van Gilze-Rijen. Daar was het in de zomer van 2019 erg warm: 40,7 graden Celsius.
De wolken zijn in de meerderheid, ze worden afgewisseld door zonnige momenten bij 21 graden. Sporadisch ontstaan er enkele buien.
Wereldwijd gezien was de zomer van 2023 met afstand de warmste zomer ooit op aarde gemeten, maakte het Europese klimaatcentrum Copernicus woensdag bekend. In Europa komt de zomer op plek vijf, na 2022, 2021, 2010 en 2003.
Het is zonnig, er is amper bewolking bij dagtemperaturen tot 23 graden. Aan zee blijft het door de hardnekkige noordoostenwind frisser bij 14 tot 16 graden.