De gemiddelde schuld is met 12,8 duizend euro nagenoeg gelijk gebleven. In de hogere leeftijdsgroepen is de gemiddelde studieschuld juist gestegen. Mensen tussen de 25 en 30 jaar hadden de grootste studieschuld.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is de gemiddelde studieschuld in Nederland €15.200 (cijfers van 2021).
In eerdere jaren was dat beduidend minder (rond de 16 procent in het wo en 7 procent in het hbo). De gemiddelde studieschuld – zonder de niet-leners – is met zo'n vijfduizend euro gestegen naar ruim 24 duizend euro. Wo-studenten (29.235 euro) lenen meer dan hbo-studenten (21.637 euro).
Het bedrag dat studenten per maand lenen stijgt. Voor het leenstelsel leenden studenten gemiddeld €300 per maand. Na 2015 werd dit al snel meer dan €500 per maand. Volgens RTL Nieuws stond de teller in 2020 gemiddeld op €700 per maand.
Het zijn in totaal 1.560.289 mensen, en dat zijn er 220 duizend meer dan in 2016. Bijna de helft staat minder dan tienduizend euro in het rood bij DUO. Het kan om kleine bedragen gaan: bij vier procent staat nog geen 500 euro open.
Als je een hoge studieschuld en een laag inkomen hebt, is je studieschuld versneld aflossen niet aan te raden. Maar ook als je een normaal inkomen en hoge lasten hebt, kan het niet verstandig zijn.
Hoe hoog uw schuld is, kunt u zien in Mijn DUO bij 'Mijn schulden'. In Mijn DUO bij 'Mijn berichten' vindt u berichten over uw schuld die u kunt uitprinten. Hebt u een schuldoverzicht nodig voor uw hypotheek of belastingaangifte? Vaak zijn de gegevens in Mijn DUO voldoende.
Wie jonger was dan 30 jaar leende gemiddeld 201.000 euro en betaalde dat bedrag gemiddeld over ongeveer 23 jaar af. De gemiddelde afbetaling kwam uit op 880 euro, wat 35% van het inkomen betekende. Bij 55-plussers bedroeg het gemiddeld geleende bedrag nog 191.100 euro.
Wie geen ouders had om financieel op te leunen, werd zo gedwongen zich in de schulden te steken. Samen met alle studenten die sinds 2015 aan een opleiding begonnen, behoor ik tot de zogeheten pechgeneratie. Een generatie die onder het huidige leenstelsel een gezamenlijke schuld heeft opgebouwd van 11,7 miljard euro.
Een recente enquête onder geneeskundestudenten toont aan dat studenten in het nieuwe leenstelsel een gemiddelde studieschuld van 38.000 euro verwachten. (2) Fors meer dan de 26.000 euro die het Centraal Plan Bureau voor alle universitaire studenten verwacht.
Ouders mogen hun kinderen ook helpen met het aflossen van hun studieschuld. Dat kan belastingvrij door elk jaar € 5.304 (in 2016) te schenken aan hun kind. Is dat niet voldoende? Dan mogen zij hun kind tussen de 18 en 40 jaar eenmalig een bedrag van € 25.449 vrij van schenkbelasting schenken.
In sommige gevallen kan de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) een deel van jouw studieschuld kwijtschelden. Om hiervoor in aanmerking te komen moet je aan een aantal voorwaarden voldoen: Jouw maandbedrag is berekend op grond van jouw inkomen. Je hebt nog een openstaand bedrag na 15 jaar maandelijks te hebben afbetaald.
Een student die een volledige aanvullende beurs krijgt, mag daarnaast maximaal € 513,80 lenen. En hij mag het collegegeldkrediet lenen. Dat is € 90,32 per maand. Het totaalbedrag dat een student aan studiefinanciering 'krijgt', is nooit meer dan € 1023,20 per maand.
Wat zijn problematische schulden? Problematische schulden zijn openstaande rekeningen die u niet zelf en binnen 36 maanden kunt afbetalen. Uw inkomsten zijn te laag om de vaste lasten én de openstaande rekeningen te betalen.
Uw aflosfase is maximaal 15 jaar. U hoeft nooit meer dan 12% van uw inkomen boven de draagkrachtvrije voet te betalen. Bent u alleenstaand zonder kinderen, dan is de draagkrachtvrije voet 84% van het minimumloon. In alle andere gevallen is het 120%.
Als je bijvoorbeeld 14 duizend euro aan basisbeurs misloopt (vier jaar uitwonendenbeurs) en nog eens 17 duizend euro extra leent, dan kom je uit op 31 duizend euro studieschuld. Jouw maximale hypotheek is dan net iets hoger dan van een oud-student mét basisbeurs en een lening van slechts 17 duizend euro.
Wanneer je echt niet anders kan, is lenen bij het DUO een ideale oplossing. Pas er alleen wel voor op dat je niet onnodig leent, dit zou zonde zijn. Veel studenten lenen extra bij en gaan hiervan opstap bijvoorbeeld.
Alle studenten in het hoger onderwijs (hbo en universiteit) ontvangen vanaf studiejaar 2023-2024 weer een basisbeurs. Ook krijgen studenten die tijdens het leenstelsel geen basisbeurs ontvingen een tegemoetkoming. Het wetsvoorstel moet nog naar het parlement.
Als alle studenten die onder het leenstelsel vallen worden meegerekend, gaat het om circa 1,1 miljoen studenten. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) berekende dat de totale studieschuld van alle studenten (studerend en afgestudeerd) ruim 24,4 miljard bedraagt.
Gemiddeld verdiende een werknemer die in 2019 voltijds werkte 3.758 euro bruto per maand. Dat blijkt uit de nieuwe resultaten van Statbel, het Belgische statistiekbureau, op basis van een loonenquête bij 118.164 werknemers bij Belgische bedrijven.
In 2021 registreerde de Nationale Bank van België maar liefst 7,1 miljoen lopende leningen. Dat zijn meer dan dubbel zoveel hypothecaire leningen! De meeste Belgen hebben met andere woorden een consumentenkrediet.
Vuistregel loon versus lening
Om te weten hoeveel loon u aan een particuliere lening kunt besteden, bestaat er een handige vuistregel: u houdt best een derde van uw netto inkomen opzij om de lening af te betalen. U kan ook uw huidige vaste kosten gedetailleerd in kaart brengen - met wat rest kan u uw lening afbetalen.
Na afloop van de aflosfase, van zowel 15 jaar als 35 jaar, wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Dit gaat automatisch, studenten hoeven hiervoor geen actie te ondernemen. Eventuele achterstallige maandbedragen worden niet kwijtgescholden. Je kan er voor kiezen om zogeheten “jokerjaren” in te zetten.
Normaal wordt er bij een schuld 2% van het totale bedrag genomen. Dit bedrag wordt afgetrokken van de maandlasten die je kunt dragen op basis van je inkomen. Met deze nieuwe maandlasten kun je dan weer berekenen hoeveel je voor de hele hypotheek mag lenen.
U hoeft uw studieschuld niet direct na uw studie af te lossen. Als uw studiefinanciering stopt, dan begint op 1 januari daarna de 'aanloopfase'. Dit is een periode van 2 jaar waarin u nog niet hoeft terug te betalen. De rente wordt vanaf de aanloopfase steeds voor 5 jaar vastgezet.