Midden jaren 1990 hanteerden de meeste maatschappijen een omdraaitijd van 45 tot 50 minuten voor de kleinere types zoals de Airbus A320, Boeing 737 en Fokker 100. Inmiddels is dit bij “low-cost” maatschappijen teruggebracht tot 30 minuten.
Een vliegtuig is niet gemaakt om lang stil te staan. De motoren en de banden kunnen hier niet tegen. Een vliegtuigmotor heeft olie nodig om in goede conditie te blijven. Om alle onderdelen te smeren worden de vliegtuigen in ieder geval iedere tien dagen uitgepakt en opgestart.
Een vliegtuig daalt ongeveer 300 meter (1000 voet) per minuut. Voor een daling vanaf 10 kilometer in een rechte lijn naar zeeniveau heb je dus een half uur nodig.
Door de vorm ervan is er een luchtdruk die lager is aan de bovenkant van de vleugels dan aan de onderkant, waardoor deze vleugels naar boven worden getrokken (lift). Als het vliegtuig stil hangt, is er geen luchtstroom over die vleugels, waardoor er geen lift meer is, en het vliegtuig naar beneden valt.
Niet beide motoren zijn nodig om te vliegen
Gelukkig is dat nergens voor nodig, want een vliegtuig kan prima vliegen met maar één motor. Vliegen met één motor is wel minder zuinig qua brandstof en er kan dus minder ver mee gevlogen worden.
Bij enorm zware turbulentie kan een toestel beschadigd raken, maar dat is erg ongewoon voor moderne jets van bijvoorbeeld Boeing of Airbus. De meeste toestellen kunnen ook na een blikseminslag gewoon verder vliegen, en zelfs als de aandrijving uitvalt kan een Boeing 777 op 10 kilometer hoogte nog 160 kilometer vliegen.
Commerciële vliegtuigen landen standaard op de automatische piloot, maar dat kan alleen op grote luchthavens. Een nieuwe techniek geeft een vliegtuig echter zulke goede 'ogen' dat ook op kleine vliegvelden de piloot niet meer in actie hoeft te komen.
Vliegtuigen stijgen dan ook het beste op tegen de wind in. Bijvoorbeeld: Een toestel stijgt op als de lucht met 300 km/h over de vleugels stroomt. Als de wind met 50km/h op de neus blaast van het toestel, dan moet het toestel een grondsnelheid creëren van 250km/h om voldoende lift te hebben voor het stijgen.
Omdat lucht die zich sneller verplaatst een lagere druk heeft, is de luchtdruk onder de vleugel groter dan erboven. Deze druk duwt de vleugel omhoog en veroorzaakt 'opwaartse kracht' of de 'lift' waardoor een vliegtuig in de lucht blijft.
Op dit moment is alleen een onbemand prototype gebouwd. Een vliegtuig zonder vleugels kan alleen in de lucht blijven door zich af te zetten tegen de lucht.
Als een vliegtuig stijgt of daalt verandert de lucht om je heen sneller dan de lucht in je oren. Als je ooit hebt gevlogen weet je dat dit zwaar oncomfortabel is – maar tijdelijk. Om de druk een beetje te verzachten kun je kauwgum eten, inademen en uitademen terwijl je je mond en je neus dichthoudt, of gapen.
Natuurlijk is hierbij het type vliegtuig en het gewicht van belang. De Airbus A380 kan een snelheid halen van meer dan 1.000 kilometer per uur! Maar de Boeing 787 Dreamliner (907 km/u) en Boeing 777 (905 km/u) zijn ook niet langzaam te noemen.
Qantas vliegt al van Londen naar het West-Australische Perth, een vlucht die bijna 17 uur duurt. De langste vlucht wordt nu nog uitgevoerd door Singapore Airlines, dat in iets minder dan 19 uur vliegt van Singapore naar New York.
Maar hoe ver kun je eigenlijk gaan? De verst gelegen luchthaven waar je vanaf Schiphol non-stop naartoe kan vliegen is Buenos Aires in Argentinië (11.436 kilometer). Vliegtijd: 13 uur en 50 minuten. De langstdurende non-stop vlucht is vijf minuten langer.
Singapore Airlines SQ 23 – 15.349 kilometer
Momenteel voert Singapore Airlines de langste lijnvlucht ter wereld uit. De maatschappij vliegt tussen New York JFK en Singapore.
Wat zijn de meest voorkomende oorzaken van vliegrampen? De meeste vliegtuigcrashes worden veroorzaakt door een ongelukkige samenloop van omstandigheden. In driekwart van de gevallen spelen menselijke fouten een rol, maar ook weersomstandigheden en technische defecten kunnen meespelen.
De vraag "Hoe veilig is vliegen?" kan daarom als volgt worden beantwoord: Reizen per bus en trein is het veiligst, op de voet gevolgd door reizen per vliegtuig. Het is een feit: statistisch gezien is de kans op een ongeval in een vliegtuig ongeveer 1 op 188.364 (2019) en is dus veel kleiner dan in een auto.
De Boeing 747 heeft een kruishoogte van 10.700 meter, terwijl de Embraer 190 naar 12.000 meter klimt. De Airbus A380 kan zelfs op 13.136 meter overvliegen. Dat is ruim honderd keer zo hoog als een gemiddelde kerktoren!
Opstijgen is minder gevaarlijk dan landen
80 procent van de vliegtuigongevallen doet zich voor drie minuten na het opstijgen en acht minuten voor het landen.
Hoe hoger je vliegt, des te ijler de lucht. En dat betekent dat je minder luchtweerstand ondervindt en minder brandstof verbruikt. 'Het probleem is dat er op een gegeven moment niet genoeg zuurstof meer in de lucht zit om de motoren goed te laten functioneren', zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft.
Dit komt door een zuurstoftekort (dat heet hypoxie). Een medische aandoening die optreedt als iemand te weinig frisse lucht binnenkrijgt. Iets wat hypoxie kan veroorzaken is een overhitte cabine. Dat is dus de reden dat vliegtuigen onder gemiddeld temperatuur worden gehouden.
Op basis hiervan kan de automatische piloot onder andere berekenen welke koers, hoogte en snelheid moeten worden aangehouden. Als het nodig is zal de piloot ingrijpen en het toestel weer handmatig besturen. Sowieso zijn er omstandigheden waar de automatische piloot niet goed mee om kan gaan.
Vliegtuigen zijn normaal gesproken 'richting stabiel'. Dat betekent dat ze de neiging hebben om richting te zoeken met de neus in de wind. Bij zijwind zie je vliegtuigen daarom vaak wat schuin richting de landingsbaan vliegen. Vanuit veiligheidsoogpunt zijn er regels voor de sterkte van de zijwind op Schiphol.
Daarnaast moet de piloot het vliegtuig altijd handmatig laten opstijgen ; de automatische piloot neemt het alleen tijdens de vlucht over. De landingsprocedure is heel anders. Ook al gebeurt dit normaal gesproken ook handmatig, de stuurautomaat kan ook veilig landen.