Hoe werkt een ruimtepak? Een ruimtepak is een zwaar pak wat bestaat uit twee delen, een onderpak wat met water gekoeld wordt en een drukpak wat voor zuurstof zorgt. Daarnaast is de buitenkant van het pak zo gemaakt dat het beschermt tegen de straling van de zon en kleine meteorieten die door de ruimte zweven.
Het bestaat uit een onderpak, dat met water gekoeld wordt, met daarover een drukpak. Dit drukpak zorgt voor de ademlucht en het beschermt niet alleen tegen de drukverschillen, maar ook tegen zonlicht, straling en kleine meteorieten.
Een astronaut zonder pak zwelt op
Een mens die wordt blootgesteld aan het vacuüm van de ruimte, zal niet meer dan een paar seconden leven, maar ontploft niet. De astronaut zwelt echter wel degelijk merkbaar op, en de ingewanden en organen worden door lichaamsopeningen naar buiten geperst.
Astronauten die op ruimtereis naar een planeet gaan, trekken een ruimtepak aan. Ruimtepakken zijn zwaar. Op het pak staat vermeld dat het een massa heeft van 35 kilo- gram. Een astronaut van 75 kilogram trekt het ruimtepak aan.
Normaliter moeten onze spieren continu met ons skelet samenwerken om ons lichaam omhoog te houden. Maar in de ruimte heerst gewichtloosheid! Als de zwaartekracht gedurende een aantal maanden compleet afwezig is, vindt er bot- en spiermassaverlies plaats in het lichaam door onderbenutting.
Het absolute nulpunt of nul Kelvin, is min 273 graden Celsius, de temperatuur waarop atomen in theorie volledig zouden moeten stoppen met bewegen. Met een temperatuur van 100 nanoKelvin zijn de BEC's in het ISS kouder dan de gemiddelde temperatuur in de ruimte, waar het zo'n 3 Kelvin is of -270 graden.
In de ruimte kan niemand je horen schreeuwen. Dat komt doordat er geen lucht is - de ruimte is een vacuum. Geluidsgolven kunnen zich in een vacuum niet verplaatsen. De 'kosmische ruimte' begint ongeveer 100 km boven de Aarde, waar de lucht rond onze planeet ophoudt.
In zo'n situatie is het onmogelijk om te overleven. Maar wanneer medische hulp stand-by is en de luchtdruk geleidelijk afneemt, kan een mens het net een minuut in een vacuüm volhouden.
Het pak van Armstrong kostte in de jaren zestig 100.000 dollar (90.000 euro) – al is dat, aangepast aan de prijzen van vandaag, al snel het zevenvoudige. Het eindproduct was een technologisch wonder dat Armstrong beschermde tegen de extreme hitte en koude op het maanoppervlak.
Het ontbreken van de zwaartekracht wordt ook wel gewichtloosheid genoemd. Het lijkt op zweven, op het gevoel dat je krijgt, als je in een achtbaan plotseling naar beneden suist. De astronauten aan boord van het Internationale Ruimtestation zijn in een voortdurende vrije val.
Als je op Aarde een appel laat vallen, valt hij. Als een astronaut aan boord van het ruimtestation een appel laat vallen, valt deze ook, het lijkt alleen niet zo. Dit komt omdat ze samen vallen; de appel, de astronaut en het station. Maar ze vallen niet naar de Aarde, ze vallen er rond.
Hoe ruikt de maan dan? “De eerste indruk van die geur was dat het deed denken aan buskruit, al was de geur niet metalig of bijtend. Maar het leek toch nog het meest op buskruit”, zo zegt Harrison 'Jack' Smitt, een astronaut van Apollo 17, die in december 1972 op de maan liep.
"Astronauten blijven nu ongeveer een half jaar in de ruimte. Dat heeft te maken met de houdbaarheid van de Sojoez-capsule. Die moet op een gegeven moment vervangen worden vanwege het slechter worden van de batterijen en de brandstof voor de stuurraketjes."
De enige reden waarom de astronauten in hun ruimtestation vrij kunnen rondzweven is dat ze samen met hun voertuig om de aarde bewegen (of eigenlijk: vallen en stapjes opzij doen, net als de maan). De astronauten zijn dus niet gewichtloos – dat kan helemaal niet – maar bewegen in vrije val.
De vijandige ruimte
Weg van onze kleine blauwe bol ligt de zaak echter helemaal anders: geen dampkring meer en dus geen zuurstof, zeer koud (de temperatuur is er gemiddeld 3 K) in een praktisch volledig vacuüm (op 500 km hoogte is de druk er 10-9 kleiner dan vergeleken met deze op zeeniveau).
En de maan heeft geen atmosfeer, die de lucht vasthoudt die mensen nodig hebben om te kunnen ademen.
Een ruimtepak is een zwaar pak wat bestaat uit twee delen, een onderpak wat met water gekoeld wordt en een drukpak wat voor zuurstof zorgt. Daarnaast is de buitenkant van het pak zo gemaakt dat het beschermt tegen de straling van de zon en kleine meteorieten die door de ruimte zweven.
Tijdens de lancering wordt bijvoorbeeld een speciaal lanceerpak gedragen. De meeste tijd besteden de astronauten in het ruimtestation en daar wordt vaak een zogenaamd 'flysuite' gedragen. In een ruimtestation draagt echt iedereen sokken.
Ruimtevoedsel kan in blik zitten of in aluminiumfolie zijn gewikkeld. Het kan zijn gevriesdroogd, een laag vochtgehalte hebben, zijn voorgekookt of gedehydrateerd (dan is al het water verwijderd). Als het eten is gedehydrateerd kan het niet worden opgegeten totdat de astronauten er warm water bij doen.
2222204 graden Celsius. Zo heet is het gas in het universum gemiddeld – wat tien keer zo heet is als tien miljard jaar geleden. Dit blijkt uit onderzoek dat de temperatuur schat op een nieuwe manier: aan de hand van de kosmische achtergrondstraling.
De temperatuur aan het aardoppervlak schommelt globaal rond 15°C en de top van de troposfeer, waar de tropopauze begint, is gemiddeld -56°C koud. De zogenaamde stratosfeer strekt zich uit tussen ongeveer 13 en 50 km hoogte. In deze sfeer bevindt zich de belangrijke ozonlaag.
Geen bereik. Dat is natuurlijk logisch want op de maan zijn geen zendmasten. Je kan dus niet bellen in de ruimte.
Wat ruiken astronauten? De Duitse ruimtevaarder Alexander Gerst omschreef de geur van de ruimte als een mix van walnoten en de remblokken van zijn motor. Astronaut Thomas Jones sprak van een walm van buskruit, en zijn Nederlandse ruimtecollega André Kuipers vatte het samen als een metaalachtige geur.
Voor zover onderzoekers nu weten is er geen einde aan het heelal. Er is dus geen rand waar de ruimte stopt. Sterker nog: het heelal blijft groeien. Sterren en planeten bewegen steeds verder van elkaar af.