Asbest bestaat uit microscopisch kleine, naaldachtige vezels. De vezelachtige structuur is te zien op breukvlakken en bij beschadigingen van asbestmateriaal (pas op dat u asbestvezels niet inademt). Asbest is vaak wit tot lichtgrijs.Golfplaten als dakbedekking zijn vaak grijs, zwart of roodachtig van kleur.
Hoe herken je asbest in pleisterwerk? Oud pleisterwerk of pleisterwerk met asbest is te herkennen aan de bruine laag op het pleisterwerk en de aanwezigheid van de bestanddelen strovezels en/of paardenhaar. Strovezels zijn niet zichtbaar met het blote oog en worden aldus vaak over het hoofd gezien.
Met name bedrijven in de agrarische sector hebben vaak eternit golfplaten als dakbedekking. In veel gevallen zijn de asbest golfplaten te herkennen aan een grijze kleur en honingraatstructuur. Soms zijn ze zwart of roodachtig. Zolang de asbest vast zit (hechtgebonden) in de golfplaten, is dit niet schadelijk.
Asbest in buizen herkennen
In de kruipruimte kunt u een asbest buis vaak herkennen aan de kleur en de doorsnee. De kleur van de buis is grijs met een doorsnede van ongeveer 4 tot 13 centimeter. Daarnaast werd asbest ook gebruikt in leidingbuizen. Deze leidingen kunnen worden aangetroffen rondom verwarmingsbuizen.
Blauw asbest is het meest gevaarlijke
Blauw asbest is door de rechte, harde vezels de gevaarlijkste vorm van asbest die er bestaat.
Er zit een lange tijd tussen het inademen van asbestvezels en het krijgen van kanker, gemiddeld ongeveer 40 jaar. Hierdoor neemt het aantal mensen met kanker door asbest nog steeds toe. Iemand die zijn hele werkzame leven veel asbestvezels inademt, loopt een groot risico op kanker door asbest.
Vroeger werd asbest gebruikt in stucwerk om deze te verstevigen en niet enkel omwille van de brandweerstand van asbest. Pleisterwerk met asbest kan je dus in alle ruimtes vinden. De meeste kans is onder daken of op verdiepingen waar men de asbesthoudende stucwerk gebruikte om kamers met af te werken.
Waar kun je asbest in huis vinden? Asbest kan op allerlei plekken in huis zitten. Je kunt het bijvoorbeeld vinden in plafondplaten, zachtboard platen, platen achter de cv-ketel, een schouw of vensterbank van imitatiemarmer ('nepmarmer'), afvoerbuizen van cement, vloerzeil en de kit van kozijnen.
Het verwijderen van asbest zonder sloopmelding is een overtreding. U riskeert een boete van € 1.000,00. Twee werkdagen voorgaande aan de feitelijk start van de werkzaamheden moet u de ODMH hiervan in kennis gesteld hebben. Het niet of te laat in kennis stellen is een overtreding.
En de vezels die in je longen terecht zijn gekomen, kunnen er niet meer worden uitgehaald. Het enige én het beste wat je kunt doen, is je niet ongerust maken. De kans dat je later kanker krijgt als je een keer meer vezels hebt ingeademd is heel klein.
Eternit stopte in 1997 met het gebruik van asbest in de productie. In 2001 werd in België, in uitvoering van een Europese Richtlijn, een algemeen verbod uitgevaardigd op het produceren, gebruiken en het op de markt brengen van alle toepassingen van asbest. Er werden wel nog enkele uitzonderingen gemaakt.
Bij de gemeente kun je de bouwvergunning van je huis opvragen. Daar horen bouwtekeningen bij. Die tekeningen kunnen een indicatie geven dat er asbest verwerkt is in het bouwmateriaal. De architect schrijft voor welk materiaal gebruikt moet worden bij de bouw.
Eternit is een speciaal soort middel wat gemaakt is van een mix tussen cement en asbest. Dit middel maakt het lastig om het asbest nog te herkennen. Asbest is daarentegen een zeer puur product, het is een bepaalde samenstelling van vezels die vaak te vinden is bij oudere daken.
Verreweg de grootste hoeveelheid asbest (ongeveer 75%) is verwerkt in asbestcement. Bijna alle cement golf- en vlakke platen van vóór 1989 bevatten asbest. In de periode 1989-1993 zijn zowel asbesthoudende als asbestvrije platen toegepast.
De gemeente of omgevingsdienst informeert en handhaaft
Uw gemeente of omgevingsdienst kan zelf extra regels vaststellen. Vraag daarom altijd naar de regels rondom asbest bij uw gemeente of omgevingsdienst. De gemeente of omgevingsdienst kan u een boete geven of met een dwangsom dwingen om uw asbestdak te verwijderen.
De hoofdregel is dus dat alleen een gecertificeerd bedrijf asbest mag verwijderen. Bepaalde strikt omschreven toepassingen mag een particulier zelf verwijderen. Deze staan opgesomd in artikel 4 van het Asbestverwijderingsbesluit. Ook dan moet u altijd minimaal 5 dagen van te voren melding doen bij de gemeente.
200 kg per gezin per jaar. 1 m³ per gezin per jaar.
De duidelijkste indicatie voor asbest is de leeftijd van het (bouw)materiaal. Alles wat voor 1993 is gekocht en toegepast is verdacht. Wel is het zo dat producten met los asbest – zoals vloerzeil en isolatiekoord – al vanaf 1983 niet meer verkocht mochten worden.
Asbest verwijderen is niet verplicht; je bent als huiseigenaar zelf verantwoordelijk voor het asbest in je woning. Wel kan de gemeente je dwingen maatregelen te nemen als er sprake is van losgebonden asbest of asbest in heel slechte staat. In deze gevallen moet je het asbest afschermen of laten verwijderen.
Hoe gevaarlijk is asbest? Alleen de losse asbestvezels die in de lucht zweven en die je in kunt ademen, zijn schadelijk. Iemand die langdurig veel asbestvezels inademt, kan longkanker of longvlieskanker (mesothelioom) krijgen. Het inademen van veel vezels komt vooral voor in binnenruimtes.
Asbest heeft helaas geen specifieke geur, eigenlijk is het geurloos. Ook bij het vrijkomen van asbest bij bijvoorbeeld een brand kun je asbest niet ruiken. Dit komt omdat asbest zeer goed tegen hoge temperaturen kan en dus niet verbrand, meestal verbrand alleen de grondstof waar het asbest in verwerkt zit.
Er kunnen vezeldeeltjes loskomen die een risico vormen voor de gezondheid. Asbestvezels die in de lucht zweven, kunnen na inademen diep in de longen doordringen. Dat kan - meestal pas na jaren - longkanker of mesothelioom (longvlies- of buikvlieskanker) veroorzaken.
Asbest zelf is wit, blauw of bruin, maar het materiaal waarin het verwerkt is, kan allerlei kleuren hebben. De kleur van het materiaal zegt dus niets. Alle asbesthoudende producten hebben een vezelige structuur, maar dat is vaak moeilijk te zien, vooral als het asbest in ander materiaal is verwerkt.
Asbest plafondplaten zijn te herkennen aan de kleur en de structuur. Een combinatie van een lichtbruine tot gele kleur en een vezelige of korrelige structuur is het meest kenmerkend voor het herkennen van asbest.