Als je overprikkeld bent, dan ervaar je meer prikkels dan je kunt verwerken. Je kan bijvoorbeeld geen geluid meer verdragen, je emoties gaan alle kanten op of je merkt dat een eenvoudige vraag je zelfs al te veel is. Je hoofd is te druk bezig met de prikkelverwerking.
Een lastig punt voor mensen met autisme is dat ze sneller van streek raken, door een te veel aan prikkels op het werk. Dit kan een te veel aan licht, geluid, mensen of indringende geuren zijn. Voor mensen met autisme kan dit tot een overdaad aan prikkels leiden.
Veel mensen met autisme gebruiken zelfregulatiestrategieën om sensorische overbelasting te beheersen. Deze strategieën helpen hen om de controle terug te krijgen en een gevoel van kalmte te vinden in overweldigende situaties. Een veelvoorkomende zelfregulatietechniek is stimming, waarbij herhaaldelijke bewegingen, geluiden of friemelen worden uitgevoerd.
Mensen met overprikkeling hebben vaak last van hoofdpijn, vermoeidheid, stress, verminderde concentratie, slaapproblemen, onrust, en het overlopen van emoties. Bij sommige mensen leidt dit tot tijdelijke uitvalsverschijnselen, koorts, overgeven of een epileptische aanval.
De persoon met autisme kan dan niet meer communiceren met de omgeving en keert naar binnen (shutdown) of vertoont extreem gedrag zoals zelfbeschadiging of boosheid op anderen (meltdown). Als iemand met autisme een meltdown krijgt kan dat worden aangezien voor een woede-uitbarsting.
Bij een autistische meltdown of shutdown gaat het eerder om overprikkeling. Je brein heeft simpelweg teveel input te verwerken gehad – te veel sociale situaties, te veel herrie, te veel alles – en dan knapt er iets. Bij een meltdown uit zich dat vaak in een explosie naar buiten toe: boosheid, huilen, paniek.
PDA kenmerkt zich van door een uitdagingen tegen eisen en verzoeken des levens (tanden poetsen, werken, enz.)en inbreuken op hun autonomie.
Overprikkeling of een te vol werkgeheugen kan leiden tot een emotionele reactie, zoals boos of geagiteerd reageren, emotioneel worden of juist heel stil worden en zich terugtrekken. Ook kunnen mensen er lichamelijke klachten van krijgen of kunnen bestaande klachten tijdelijk verergeren.
Wat als sensorische integratie niet goed gaat? Op het moment dat de samenwerking tussen waarnemen en bewegen verstoord raakt krijgen de hersenen het moeilijk en ervaart u snel de gevolgen in het dagelijks leven. We spreken dan van een sensorisch conflict of verstoorde prikkelverwerking.
Bij zintuiglijke overprikkeling wordt de informatie die via de zintuigen binnenkomt niet of slecht verwerkt. Als je emotionele overprikkeling ervaart, heb je moeite om je emoties te reguleren.Hierdoor word je bijvoorbeeld sneller emotioneel en/of komen emoties harder binnen.
Gedragsreacties komen vaak voor wanneer mensen met autisme sensorische overbelasting ervaren. Kinderen kunnen tekenen vertonen zoals onrustig zijn, huilen, vechten tegen de slaap, aanhankelijkheid of overdreven opgewonden gedrag. Ze kunnen ook acties uitvoeren zoals springen, buitensporig ruw spelen of woede-uitbarstingen.
Mensen met autisme gaan dan ook vaak heel primair reageren als ze stress hebben. Ze kunnen dan niets meer met hun frustratie. Ze hebben er geen controle meer over. En dan worden ze agressief, willen ze vluchten, bevriezen ze of worden ze suïcidaal.
Veel mensen met autisme geven aan grote moeite te hebben met het opmerken en interpreteren van non-verbale communicatie. Hierdoor kan het ontzettend lastig zijn om de boodschap die iemand probeert over te brengen, te begrijpen, wanneer diegene non-verbale signalen gebruikt en de dingen onduidelijk en indirect benoemt.
Mensen met autisme kunnen vastlopen in hun hoofd door hun andere manier van waarnemen en denken, en doordat ze zich proberen te conformeren aan de manier waarop neurotypische mensen zich gedragen. Als het te veel wordt, kunnen ze uiteindelijk exploderen of juist in zichzelf keren.
De meest gebruikte geneesmiddelgroepen zijn antipsychotica (met name Risperdal en Dipiperon) en het anti-ADHD middel Ritalin. Maar ook homeopathie, vitamines, clonidine (een middel tegen migraine en hoge bloeddruk), het antidepressivum paroxetine en het rustgevende middel oxazepam werden vaak genoemd.
De volgende kernsymptomen van de autistische burn-out worden beschreven: Mentale, fysieke en emotionele uitputting.Een toename van prikkelgevoeligheid.Het verlies van vaardigheden, zoals in de executieve functies.
Sensorische overbelasting kan zich manifesteren als verhoogde gevoeligheid voor geluiden, lichten, texturen of geuren. Dit kan leiden tot gevoelens van stress, agitatie of angst. Een persoon kan het lastig vinden om de stimuli te verwerken of te filteren, wat resulteert in concentratieproblemen, prikkelbaarheid of zelfs fysiek ongemak.
Vanuit de SI kijken we naar 8 zintuigen. De exterosensoren; horen, voelen, ruiken, proeven, zien.De proprioceptoren; evenwicht en beweegzin.
Cognitieve overprikkeling kan optreden als er teveel bewuste denktaken verricht (moeten) worden, zoals geheugentaken, leertaken, taken waar de aandacht voor nodig is of om iets te begrijpen. Of als informatie te snel wordt aangeboden voor het verwerkingstempo van de persoon.
Mensen reageren verschillend op prikkels als geluid, licht, temperatuur, drukte en geur. Sommige mensen zijn er minder gevoelig voor, terwijl anderen er juist heel gevoelig voor zijn. Als iemand overprikkeld is, voelt diegene zich meestal emotioneler, gestresst, onrustig en vermoeid.
Maak prikkeling voorspelbaar door af te spreken wanneer je wat gaat doen. Rust vooraf of neem tijdens seks een time-out als je gevoelig bent voor overprikkeling. Gebruik hulpmiddelen om prikkels te remmen of juist te versterken. (Zie Zintuiglijke prikkels)
Carbamazepine kalmeert overprikkelde zenuwen in de hersenen. Vermindert verder dorst en hoeveel u moet plassen. Bij epilepsie, zenuwpijn, manie (bipolaire stoornis) en ontwenningsverschijnselen bij alcoholverslaving.
Hoe zou een PDA-profiel eruit kunnen zien? Kinderen en jongeren met een PDA-profiel kunnen een aantal strategieën gebruiken als reactie op eisen, bijvoorbeeld vertragingstactieken, afleiding, schreeuwen, op de grond vallen, zeggen dat lichaamsdelen niet werken, onderhandelen, ontsnappen, moeilijk of gevaarlijk gedrag .
Overgevoeligheid of juist helemaal niet gevoelig voor pijn, warmte en kou en geluiden. Afwijkende motoriek. Houterig bewegen, veel met de handen zwaaien (praten met de handen). Overmatige gerichtheid op een onderwerp en weinig tot geen belangstelling hebben voor andere onderwerpen.