De aarde is vier keer zo groot als de maan. Als je vanaf de maan naar de aarde kijkt, lijkt die dus vier keer zo groot als de maan vanaf de aarde. Maar zo wordt het niet altijd ervaren volgens de verhalen van de astronauten die op de maan zijn geweest.
Vanaf de maan zie je in ieder geval helemaal niets. Althans, je ziet de aarde prachtig, maar geen enkel menselijk bouwwerk dat erop staat. De astronaut Alan Bean wandelde eind 1969 over de maan en zag de aarde als een voornamelijk witte bol, afgewisseld met wat blauw en geel. En af en toe zie je wat groene vegetatie.
De afstand tussen de Aarde en de Maan bedraagt 399179 kilometer. Dit is verder weg dan de gemiddelde afstand van ongeveer 384000 km, en hierdoor lijkt de Maan aan de hemel een beetje kleiner dan gemiddeld. De schijnbare diameter van de Maan is 0.50°, oftewel 29.9' (29.9 boogminuten).
De maan draait precies op de maat met de aarde om zijn eigen as. Daardoor is hij altijd met dezelfde kant naar onze planeet gekeerd. Om precies te zijn doet de maan 27,3 dagen over een rondje om de aarde en evenlang over een draai om zijn as.
Net zoals de maan heeft de aarde gezien van op Mars schijngestalten. Als we naar Jupiter gaan (op zo'n 800.000.000 km van de zon) is de aarde al veel minder opvallend. Van op de buitenste planeten (Saturnus, Uranus en Neptunus) is de aarde nog amper zichtbaar met het blote oog.
Vier van deze planeten zijn goed met het blote oog te zien: Mars, Jupiter, Saturnus en Venus. Ze lijken op grote sterren, maar het verschil is dat je ze niet ziet knipperen.
Mars is op dit moment zichtbaar aan de nacht- en ochtendhemel. Bij helder weer kunnen we de planeet waarnemen vanaf ongeveer 23:15 uur, wanneer deze voldoende hoog boven de oostnoordoostelijke horizon komt (de opkomst was al om 22:35 uur). De planeet is zichtbaar met het blote oog, het best rond 5:30 uur.
Je ziet altijd maar één kant van de maan
De maan draait niet alleen in een maand om de aarde heen, in dezelfde tijd draait deze ook eenmaal om haar eigen as. Gevolg is dat je altijd naar dezelfde kant kijkt.
De maan is een barre en vijandige plek. Niet alleen wordt het oppervlak gebombardeerd met schadelijke straling, de temperaturen lopen er gedurende de dag op tot een verzengende 127 graden Celsius, terwijl het 's nachts afkoelt tot -173 graden Celsius.
De maan cirkelt om de aarde en de hoge waterstand volgt de beweging van de maan. Als de maan er niet zou zijn, zouden de getijden niet helemaal verdwijnen – omdat de zon ook getijden veroorzaakt – wel zijn de getijden zonder inbreng van de maan tot wel 75 procent minder sterk. De getijden worden dus zwakker.
Wanneer de maan precies tussen de zon en de aarde staat valt al het zonlicht op maankant die van de aarde afstaat. Wij zien dus geen maan. De helft van de maan die naar aarde staat gekeerd is ligt in de schaduw. De maan zal vanaf nu weer zichtbaar gaan worden.
Het komt ook voor dat de maan heel snel lijkt te verdwijnen. Dan is er sprake van een maansverduistering. Een volle maan wordt ineens minder vol en het lijkt wel alsof er een hap uit genomen is. Een maansverduistering treedt op als de aarde precies tussen de zon en de maan in staat.
Een bloedmaan is een totale maansverduistering waarbij de aarde precies tussen de maan en de zon in komt te staan. Doordat het zonlicht indirect de maan bereikt, verlicht deze door de atmosfeer wat om de aarde heen zit, de maan op.
Kort antwoord: Omdat de rotatietijd van de maan gelijk is aan zijn omlooptijd rond de aarde.
De achterkant van de maan wordt door astronomen gedefinieerd als het stuk van de maan dat nooit zichtbaar is vanaf de aarde. De achterkant dient niet te worden verward met de donkere kant van de maan (het halfrond dat niet door de zon wordt beschenen op een bepaald tijdstip).
Geen voor- en achterkant
Maar eigenlijk heeft de maan geen voor of achterkant. Een voetbal heeft bijvoorbeeld ook geen voor- of achterkant. Toch was er een ruimtesonde nodig om eens een kijkje te nemen aan de andere kant van de maan. En wat blijkt: die ziet er ongeveer hetzelfde uit.
Een maanwandeling maken kan daarom niet zomaar. Je kunt er alleen rondlopen als je een speciaal pak draagt, dat je beschermt tegen de kou, hitte en de UV-straling. Op de Maan en in de ruimte is geen lucht. Om op de Maan te kunnen lopen, heb je je eigen voorraad lucht nodig.
De maan draait constant om ons heen. Zonder de zwaartekracht van de aarde, zou de maan weg zweven, de ruimte in. Door de combinatie van snelheid en afstand tot de aarde blijft de maan altijd in evenwicht tussen vallen en ontsnappen.
Na de vernietiging van de maan krijgt onze aarde een prachtige ring. Deze formatie duurt echter niet lang en dan beginnen de aardbewoners met moeilijkheden. Deze hele stapel puin zal op de aarde vallen en lijkt op een asteroïde aanval. Steden zullen worden vernietigd, veel mensen zullen sterven.
Antwoord. De hoek die de schijnbare baan van de maan maakt met de horizon op het moment van opkomst of ondergang variëert op 50° NB tussen 28° en 40°. Als je je richting evenaar beweegt gaat dat hoekinterval steiler worden. Maar je moet practisch op de evenaar staan om een loodrechte ondergang te zien.
Miljoenen jaren geleden stond de Maan veel dichterbij en groter aan de hemel. Zij draaide ook veel sneller om haar as. Langzamerhand nam die snelheid af. Tegenwoordig draait de Maan in 27 dagen om haar as, even lang als de omlooptijd rond de Aarde.
Vanavond is een mooie, nauwe samenstand zichtbaar van de maan en de planeet Jupiter, op kleine afstand boven de maan. Rond 21.45 uur staan de twee hemellichamen vrij hoog boven de zuidelijke horizon. Vandaag het maximum van de Tauriden, een meteorenzwerm met het vluchtpunt in het sterrenbeeld Stier.
Venus of Mars, zou je denken. Maar het goede antwoord is Mercurius. Mercurius staat gemiddeld genomen dichter bij de aarde dan Venus en Mars. Sterker nog, het is de dichtstbijzijnde buurplaneet van alle planeten in het zonnestelsel – zelfs die van Neptunus.
Venus is 's morgens te zien in het zuidoosten, laag boven de horizon. Mars is moeilijk waarneembaar in de ochtendschemering, vlak boven de zuidoostelijke horizon ten zuiden van de veel helderdere Venus (rechtsonder dus). Jupiter is nog te zien aan de westelijke avondhemel, maar de gasreus gaat steeds vroeger onder.