Noorderlicht, ook wel Poollicht of Aurora Borealis genoemd, is een spectaculair natuurfenomeen dat wordt gegeven door de zon. Je hebt je misschien vast wel eens voorgesteld hoe het Noorderlicht nu precies ontstaat. Dat leggen we je graag uit!
De aurora borealis, oftewel het noorderlicht, intrigeert ons al eeuwenlang. Door de geschiedenis heen hebben mensen in de ongerepte natuur van de wereld in het donker van de nacht vol verwondering omhoog gestaard naar de wervelende stroken groen, rood, geel, roze, paars en wit licht aan de hemel.
Noorderlicht bestaat uit meerkleurig, wazig en langzaam bewegend licht dat op ongeveer 100 tot 1000 kilometer hoogte boven het land zweeft. Vaak is het licht groenig-geel, maar violet tot rood komen ook voor. De vorm van het lichtschijnsel kan ook verschillend zijn: boog-, gordijn- en sluiervormig.
Noorderlicht ontstaat als elektrisch geladen deeltjes van de zon via de noord- of zuidpool van de aarde binnendringen in de dampkring. Die elektrisch geladen deeltjes (protonen en elektronen) worden bij grote zonneactiviteit in de ruimte geslingerd: een zonnestorm ofte CME (Coronal Mass Ejection) .
Het poollicht is een bijzonder natuurverschijnsel, wat je rond de noord- en zuidpool wel eens kunt zien. Op de Noordpool heet het noorderlicht en op de Zuidpool het zuiderlicht.
#2 Het Noorderlicht is altijd anders
Dat maakt het ook zo bijzonder. Afhankelijk van de aardse gassen waarmee deeltjes botsen, verschillen de kleuren van felgroen naar rood, maar zelfs oranje, wit en blauw zijn mogelijk. Groen licht bevindt zich op de onderste laag, waardoor je deze kleur het vaakst kunt zien.
Zuurstofatomen zijn de bron van het meest voorkomende noorderlicht. Afhankelijk van het energieniveau van de aangeslagen toestand zal het licht na een botsing met zuurstofatomen een rode of groene kleur hebben.
Poollicht of noorderlicht is een lichtverschijnsel dat vooral rond de polen van de aarde is waar te nemen. Het ontstaat doordat elektrisch geladen deeltjes met hoge snelheid tegen de atmosfeer botsten.
Een soort geruis, geknetter, gesis en het geluid als klappen met de zweep. Het werd altijd afgedaan als een legende van vroeger. Maar juni 2016 hebben Finse wetenschappers het bewijs geleverd dat er Ć©cht geluiden zijn te horen wanneer het poollicht te zien is.
Daar heb je gemiddeld 300 dagen per jaar goed zicht op het Noorderlicht, of ga met een hondenslee-expeditie mee waarbij je genoeg kans hebt op de Aurora. Wanneer je de meeste kans hebt om de aurora in Groenland te aanschouwen hangt af van je locatie.
Het mooiste noorderlicht kun je zien in de maanden september en maart. De dagen rondom de equinox (ieder jaar rond 22 september) zijn namelijk statistisch de beste dagen van het jaar om het noorderlicht te kunnen aanschouwen. Ook is de maand maart statistisch gezien een goede maand.
Hoe lang ze te bewonderen zijn kan ook variƫren, soms is het maar een kwartiertje of half uurtje, andere keren duurt het dan weer enkele uren. Het noorderlicht blijft met andere woorden een sporadisch fenomeen. Net dat maakt het ook zo bijzonder.
Poollicht Lapland en de Zuidpool
Doordat de aarde deze zonnedeeltjes opvangt in zijn magnetische veldlijnen, worden ze naar de poolstreken vervoerd. De poollichten zijn hierdoor meestal in de buurt van de poolstreken te zien.
De beste periode om het noorderlicht te zien? De maanden december tot en met februari heb je de beste kansen om het noorderlicht te zien. Vanaf eind augustus is het trouwens al mogelijk om het poollicht te zien in het noorden van Scandinaviƫ.
Zodra in het Pure Noorden de duisternis invalt, kan het noorderlicht zich laten zien. In Lapland kan dat dus in de wintermaanden al om 14.00 uur zijn. In Lapland maakt het niet uit hoe noordelijk je bent. In Noord-Zweden en -Finland is de kans op het noorderlicht net zo groot als in Zuid-Lapland.
Noorderlicht is niet vaak te zien in Nederland. Ben je een grote fan van noorderlicht, dan kun je het beste naar de polen reizen. Daar is poollicht (aurora borealis / aurora australis) vaker zichtbaar Ć©n ziet het er spectaculair uit. Dit heeft te maken met het magnetisch veld van de aarde.
Is de KP-index 1, dan is het Noorderlicht alleen zichtbaar in het allerhoogste puntje van Noorwegen. Is de KP-index 9, dan kun je het Noorderlicht zelfs in het noorden van Nederland zien. De kans op Noorderlicht in Nederland is echter heel klein, gemiddeld wordt het zeven keer per jaar gezien.
Vaststaat dat het noorderlicht niet altijd hoorbaar is en dat de geluiden ervan niet altijd hetzelfde zijn. Mensen die het noorderlicht hoorden, beschrijven dat heel verschillend. Sommigen vonden het lijken op lawaai in de verte. Anderen als gedempte knallen.
Eigenlijk maakt het weinig uit, als je maar ten noorden van de Poolcirkel zit. De populairste plekken zijn het noorden van Noorwegen, (Fins) Lapland en IJsland. Maar ook in (noord) Rusland, Groenland, Canada, Alaska en een stukje van Zweden is het Noorderlicht te aanschouwen.
Het noorderlicht wordt veroorzaakt door deeltjes die afkomstig zijn van de zon. Die komen de dampkring binnen en laten de atomen lichtgeven. De continue zonnewind die de zon uitzendt, zorgt voor een voortdurende stroom geladen zonnedeeltjes naar de aarde.
Met poollicht, ook wel Aurora genaamd, wordt het zwakke lichtende schijnsel bedoeld dat soms 's nachts te zien is in gebieden niet al te ver van de noord- of zuidpool. Afhankelijk van de pool waar het verschijnsel zich afspeelt spreekt men ook van noorderlicht (Aurora Borealis) of zuiderlicht (Aurora Australis).
Ideale omstandigheden. Het noorderlicht is niet zichtbaar wanneer andere lichtbronnen in de buurt zijn. Daarom moet het volledig donker zijn en wordt het over het algemeen alleen tussen september en april waargenomen. Een volle maan kan verstorend zijn en ook lichtvervuiling is een spelbreker.
In delen van Nederland bestaat er vanavond een kans om het noorderlicht te zien. Ook in Belgisch Limburg zou er voor het eerst in 18 jaar een kleine kans bestaan om het natuurfenomeen te kunnen aanschouwen. Door hevige zonneactiviteit is er momenteel een plasmawolk op koers richting de aarde.
Minder felle kleuren
Wanneer je het Noorderlicht in het echt ziet, dan kom je erachter dat de kleuren helemaal niet zo fel zijn zoals je hebt gezien op foto's. Vaak heeft het licht een meer melkachtige, witte kleur. Als je geluk hebt, dan zie je misschien een vage glinstering van groen, lichtpaars of roze.
Een goed uitgangspunt bij het fotograferen van het noorderlicht: apertuur f/2.8, ISO 1600 (hoger als het heel donker is) en 15 seconden sluitertijd. Onthoud dat wanneer het noorderlicht snel en actief door de hemel danst, je de sluitertijd best korter maakt.