Kenmerkend voor een echt assertieve houding: Je komt op voor jezelf op een directe, open en redelijke manier door uiting te geven aan wat je voelt, denkt, wilt en niet wilt. Je durft je gevoelens en kwetsbaarheid te tonen. Je voelt je verantwoordelijk voor jezelf.
Het begint bij het helder krijgen van wat jij belangrijk vindt. Als je weet wat je wilt, weet je wat jouw grenzen zijn en kun je daar op een respectvolle manier voor opkomen. Assertiviteit komt van pas als je je mening wilt geven, een verzoek wilt weigeren, een taak wilt delegeren of hulp wilt vragen.
Assertieve mensen komen op voor hun eigen belangen en houden daarbij rekening met de belangen van anderen. Ze staan sterk in hun schoenen, kunnen goed communiceren, beschikken over veel overtuigingskracht en ervaren minder stress (omdat ze minder gevoelens opkroppen).
Je eigen keuzes maken zonder je druk te maken over de mening van anderen. Voor jezelf spreken door vanuit de ik-vorm te spreken. Goed luisteren en de ander aankijken. Conflicten niet uit de weg gaan, maar durven aangaan.
Waarom heb je moeite met assertief zijn? Meestal is gebrek aan assertiviteit het gevolg van te weinig zelfvertrouwen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten: moeite met communiceren, perfectionistisch gedrag en het vermijden van conflicten.
Wanneer je assertief gedrag vertoon houd je zowel rekening met je eigen belangen als met de belangen van een ander. Je komt voor jezelf op maar niet zonder de gevoelens of grenzen van een ander uit het oog te verliezen. Je bereikt dit door open in je communicatie te zijn met de ander.
Voorbeelden van assertiviteit zijn: Als iets je stoort, geef je dat op een nette manier aan. Als je het ergens niet mee eens bent, zeg je dat respectvol tegen de ander. Je kan zonder problemen jouw ideeën bijdragen, bijvoorbeeld in een vergadering.
Assertiviteit is mede door het ontbreken van negatieve emoties een persoonlijke eigenschap die positief wordt beoordeeld. Op het moment dat iemand assertief overkomt, dan wordt de wijze waarmee iemand zich presenteert gewaardeerd door de omgeving.
Subassertief. Volgzaam jezelf wegcijferen om aardig gevonden te worden is het tegenovergestelde van assertief gedrag. Met jezelf verstoppen en terugtrekken vermijd je de aandacht voor jou. Je gedraagt je dan subassertief.
Mensen respecteren grenzen
Maar ze respecteren wel grenzen van andere mensen, van bedrijven en overheden. Grenzen die goed worden bewaakt worden niet zomaar overgestoken. Als jij beter wordt in het aangeven en bewaren van jouw grenzen, dan wordt je omgeving beter in respectvol met jou omgaan.
Subassertief gedrag is een vorm van je onderdanig en passief opstellen. In een conflictsituatie maak je je klein en stel je je onderdanig op naar je gesprekspartner. Je gedraagt je letterlijk alsof je onder de ander staat en uit niet wat er op je lever ligt. Op deze manier probeer je conflicten te vermijden.
Voor jezelf opkomen is heel moeilijk als je vind dat jouw mening en jouw gevoelens er niet toe doen. Je hebt dan weinig zelfvertrouwen en eigenwaarde. De mening van de ander is in jouw ogen altijd belangrijker. Daarom probeer je de ander tevreden te stellen en cijfer je jezelf weg.
Opkomen voor jezelf staat voor het vermogen om makkelijk met anderen om te gaan, je te uiten naar anderen en grenzen te stellen aan anderen. Het wordt ook wel assertiviteit genoemd.
Assertief gedrag
Een adequaat assertieve houding betekent opkomen voor zichzelf en de eigen mening, rechten en standpunten zonder gesprekspartners agressief te benaderen zodat zij in hun waarde blijven. Voor veel verlegen en introverte personen en mensen met autisme is assertief gedrag een moeilijke opgave.
Je kunt zeggen dat assertiviteit betekent dat je een balans vindt tussen het behartigen van je eigen belangen en het rekening houden met de belangen van een ander. Als je te veel rekening houdt met het belang van een ander en je eigen belang verwaarloost, noemen we dat subassertief (of: passief, onderdanig, nederig).
Wanneer je iemand vraagt wat assertiviteit is, dan krijg je meestal het woord 'zelfvertrouwen' als antwoord. Maar het is meer dan dat. Assertief zijn betekent eigenlijk opkomen voor jezelf met respect voor de andere. Dit lijkt eenvoudig maar in de praktijk lukt het vaak niet om ons assertief op te stellen.
Misschien wel de belangrijkste voorwaarde om je assertiviteit te vergroten: praat vanuit jezelf. Zeker wanneer je jouw grenzen aangeeft. Zo geef je aan wat het voor een impact op jou heeft. In plaats van te zeggen 'je communiceert niet duidelijk', zeg dan 'ik vind het lastig om met je te communiceren'.
Wat is non-assertief reageren? Onder non-assertief gedrag vallen subassertief en ook agressief reageren. Dat laatste betekent dat je de ander aanvalt of over de grenzen van de ander gaat in plaats van het bij jezelf en jouw behoeften te houden.
Assertiviteit is een belangrijke kwaliteit in het contact met anderen. Het helpt je jezelf te leren kennen en maakt het makkelijker om met anderen te werken en te leven. Er zijn verschillende manieren waarop je assertiviteit kunt tonen, zowel op de werkvloer, in relaties of op straat.
Assertief zijn betekent praktisch gezien dat je ondanks eventuele angst of belemmering toch de dingen doet, zegt of juist nalaat die je zelf bewust wil. Assertief gedrag is gedrag dat in overeenstemming is met je normen en waarden en waarbij jij ook de persoonlijkheid, normen en waarden van een ander respecteert.
Agressief versus assertief gedrag
Als je een boodschap aanbrengt op een assertieve manier, behoud je de controle en kom je op voor je eigen belangen. Daarbij vergeet je de ander niet: je houdt rekening met de noden en gevoelens van de ander. Bij agressie ga je enkel uit van je eigen belang.
Er zijn genoeg voordelen aan iedere dag hardlopen. Hardlopen vermindert stress, helpt je om gewicht te verliezen en een goede fysieke conditie te behouden, je stofwisseling te verhogen, je bloedcirculatie te verbeteren en om het immuunsysteem te stimuleren.