Afhankelijk van prikkels vanuit de omgeving worden verbindingen tussen neuronen afgebroken of juist aangelegd. Dat betekent dat hersenen een hoge plasticiteit hebben: de hersenen veranderen fysiek als ze leren van relevante input vanuit de omgeving.
In je hersenen regelt de motorische schors het bewegen. Deze motorische schors is verbonden met je ruggenwervel. In je ruggenwervel zitten zenuwen. Eigenlijk werkt je ruggenwervel als een telefooncentrale: het geeft elektrische seintjes aan je spieren.
De hersenen (plurale tantum), ook wel het brein genoemd, vormen het deel van het centrale zenuwstelsel dat zich in het hoofd/de kop bevindt (Grieks: ἐγκέφαλος, enképhalos, inhoofdig). De hersenen vormen het waarnemende, aansturende, controlerende en informatieverwerkende orgaan in dieren.
De hersenen wegen ongeveer 1 tot 1,5 kilo. De massa en dichtheid van de hersenen zijn zo hoog dat de hersenen onder hun eigen gewicht in elkaar zakken als ze niet worden gesteund.
En wat er precies pijn doet? Je brein zelf niet. Er zitten geen uiteinden van gevoels zenuwen in je hersenen die een signaal van pijn kunnen oppikken en doorgeven aan het gebied in je brein dat pijn verwerkt. Als je met een stokje in je hersenen zou roeren of er een stuk uit- snijdt, dan voel je daar niets van.
De Romeinse kok Apicius beschrijft banketten waar pauwentongen en papegaaienhersens als delicatesse worden geserveerd. Dat zijn hersenen vandaag niet meer. In België, Frankrijk en Italië tref je ze nog wel eens aan op een menukaart, maar in Nederland zijn ze een afvalproduct geworden.
Tussen de 20 en 25 jaar zijn de hersenen biologisch gezien volgroeid. De hersenen groeien niet meer, maar veranderen nog steeds. Tot op hoge leeftijd kunnen er nieuwe verbindingen in de hersenen worden aangemaakt.
De ontwikkeling van het brein is al ver voor de geboorte in volle gang. Tijdens de zwangerschap groeien de hersenen razendsnel: in bepaalde periodes komen er elke seconde ruim 8000 hersencellen (neuronen) bij. Na ongeveer 7-8 weken zwangerschap krijgen de verschillende hersendelen hun eigen specifieke functies.
Je hersenen wegen ongeveer 1,5 kilogram. Je huid weegt ongeveer twee keer zoveel als je hersenen. Je hersenen bestaan voor 75% uit water. Je hersenen bestaan uit tientallen miljarden neuronen (zenuwcellen).
Spaanse onderzoekers ontdekten dat mensen minstens tot hun 87ste nog nieuwe hersencellen kunnen aanmaken. Bij andere diersoorten was al aangetoond dat de aanmaak van hersencellen doorgaat, vertelt neurobioloog Paul Lucassen in Nieuws en Co, maar er is al lange tijd discussie over of het bij de mens ook zo werkt.
De grote hersenen (cerebrum of telencephalon). Dit is het bovenste en grootste deel dat de structuur van een walnoot heeft. Dit deel regelt het denken, zien, spreken, voelen, ruiken en proeven. Het regelt onze emoties, gedrag en ons bewustzijn, maar ook de aansturing van spieren.
In een stresssituatie geeft het brein een seintje aan de hersenen om adrenaline en cortisol aan te maken waardoor de hartslag, bloeddruk en de ademhaling omhoog gaan. Hierdoor ben je alert, kun je je beter focussen én werkt het geheugen uitstekend. Wanneer het stressmoment voorbij is zakken de stresshormonen weer.
Volgens MacLean is het menselijk brein het resultaat van een lange evolutie die honderden miljoenen jaren geleden is begonnen. Hij spreekt van drie breinen, die allemaal bij de mens aanwezig zijn: het reptielenbrein, het zoogdierenbrein en het menselijk brein.
Om precies te zijn zouden we maar 10 procent van onze hersencapaciteit benutten. Dat suggereert dat het grootste deel van ons brein maar wat ligt te verstoffen. En dus dat we nog veel slimmer kunnen worden, als we die andere 90 procent weten te trainen.
Nee, je hersencellen gaan niet dood van alcoholgebruik. Dat is een fabeltje. Het verandert wel de chemische samenstelling van je brein. Als je op regelmatige basis de neurochemie van je hersenen verandert, veranderen op den duur de eiwitten van de cellen.
Sommige mensen hebben zeer weinig tot geen restverschijnselen. Anderen hebben nauwelijks nog besef van leven. Deelherstel kan nog jaren lang plaatsvinden, maar vindt bij de meeste mensen in de eerste weken tot maanden tot een jaar plaats. Er is een deel herstel en een deel blijvende schade...
'Als we ouder worden, worden de signalen tussen onze hersencellen minder makkelijk doorgegeven. Dat komt onder andere doordat de isolatielaag rondom de verbindingen van onze hersencellen afzwakt. Je brein kan dus minder makkelijk connecties leggen tussen deze cellen. Ook neemt je hersenvolume bij het ouder worden af.
Stress is slecht
Je eetgewoontes zijn dus belangrijk voor je brein, maar er is meer wat invloed heeft op de veroudering van je hersenen. "Stress is de hoofdoorzaak", zegt wetenschapsjournalist Mark Mieras. "Van deze crisis hebben een hoop mensen stress.
Speel een spelletje
Strategische spellen zijn ideaal om op een leuke manier het brein te stimuleren. Gezelschapspellen zoals Memory, Rummikub en Scrabble zijn goed voor het kortetermijngeheugen en de concentratie. Individuele denkspellen als sudoku's en kruiswoordraadsels bevorderen het logische inzicht.
Noten: ze zijn een bron van vitamine E, een antioxidant. Antioxidanten zijn stoffen die de beschadiging van (hersen)cellen tegengaan. Fruit: blauwe bessen, rode bessen, frambozen, … Deze gezonde snoepjes zijn niet alleen lekker, zomers fruit bevat ook antioxidanten.
Het dagelijks drinken van drie koppen groene thee is goed voor je hersenen. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat het drinken van groene thee je bloeddruk en het risico op beroertes en diabetes verlaagt.
Beweeg iedere dag minimaal 20 a 30 minuten
Je hoeft echt niet elke dag hevig te sporten om je hersenen gezond te houden. Dagelijks een 20 minuten stevig wandelen of fietsen is al heel effectief. Loop bijvoorbeeld iedere dag een ommetje. Lees hier meer informatie over wat bewegen met je hersenen doet.