De maskers met een vast percentage hebben verschillende kleurgecodeerde dopjes. Op elk dopje staat aangeven welk percentage zuurstof de cliënt aangeboden krijgt bij het instelllen van een bepaalde hoeveelheid zuurstof (liters/ minuut).
Patiënten in het UMC Utrecht krijgen acuut of chronisch zuurstof via een neusbril, een nasale katheter, een zuurstofkapje, een venturimasker (40% en 60%), het non-rebreathing mask of de Optiflow™.
Een masker wordt gebruikt bij de toediening van vijf liter zuurstof per minuut of meer. Het toedienen van zuurstof met een masker kan soms leiden tot irritatie van de ogen.
Een neusbril, zuurstofkatheter of zuurstofmasker verschillen niet wat betreft effectiviteit. Ze zijn geschikt voor zuurstoftoediening tot een flow van 8 liter per minuut. Een zuurstofmasker is geschikt voor toediening van 4-14 liter per minuut1. Gebruik bij voorkeur een neusbril of zuurstofmasker.
Het gemiddelde gebruik is één á twee liter per minuut. Niet alleen te weinig, maar ook te veel zuurstof kan schadelijk zijn. Houd u zich dus altijd aan het voorschrift van de arts. Zuurstof heeft geen ernstige bijwerkingen.
Als je nu zo'n patient heel veel zuurstof geeft, valt zijn stimulans om te ademen (het lage zuurstof gehalte) weg, en zal hij minder gaan ademen. Het gevolg hiervan is weer CO2 stapeling! Dus; bij COPD zeer terughoudend zijn met toedienen met zuurstof en altijd onder controle van het CO2 gehalte.
Een non-rebreathingmask wordt aangesloten op een zuurstofvoorziening, zoals een wandcontact of een zuurstoffles. Om het reservoir goed te laten vullen is een zuurstofflow van tenminste 10 liter per minuut nodig. Doorgaans wordt een non-rebreathingmask gebruikt met een flow van 12 tot 15 liter zuurstof per minuut.
Vb. 1: De manometer van een 10 literfles staat op 165 bar. De toedieningssnelheid bedraagt 15 liter per minuut. Hoeveel liter zuurstof kan men toedienen uit deze fles?
Wat zijn gezonde saturatiewaardes? Heb je een saturatie van 95% of hoger, dan is de saturatie normaal en heb je genoeg zuurstof in je bloed. Een saturatie van 91, 92 of 93% is lager dan normaal, maar nog geen reden om je zorgen te maken. Is de waarde 90% of lager, dan heb je een tekort.
De meeste mensen met COPD hebben overdag in rust en 's nachts voldoende aan één tot twee liter per minuut en gebruiken tijdens inspanning vaak wat meer (tot wel zes liter per minuut). Per etmaal moet u minstens zestien uur zuurstof gebruiken; pas dan is een onderhoudsdosering zinvol.
Teveel zuurstof in het bloed kan allerlei vervelende gevolgen hebben. Dit kan namelijk leiden tot een remming van de ademhaling en het ophopen van het koolzuur in uw bloed. De klachten die u van teveel zuurstof kunt krijgen zijn hoofdpijn, prikkelbaarheid, slaperigheid en bewustzijnsstoornissen.
De praktijk leert dat meestal 1-1,5 liter/min. voldoende is. Bij een saturatie van 88% is het risico van op het ontstaan van een hypercapnie niet zo hoog, bij 96% wel. Bij een saturatie van 96% valt de prikkel om te ademen namelijk weg.
Let op: Bij zuurstoftoediening vanwege brandgevaar geen vaseline of crème op vet- of oliebasis gebruiken voor de neus of mondverzorging. Gebruik crème op waterbasis. door de mond in plaats van door de neus ademhalen. Een te hoge of te lage dosering zuurstof geeft klachten.
Het volume voor de patiënt bruikbare zuurstof wordt berekend door de druk te vermenigvuldigen met het volume van de O2 fles. Als vermeld van vb. 60 bar leesbaar op manometer van O2 fles en je hebt een fles van 7 liter: dan doe je 60x7= 420 liter beschikbare O2 in deze fles.
Het 'non-rebreathing'-masker (zie fig. 1) wordt toegepast om zuurstof met een hoge stroomsnelheid (10-15 l/min.) toe te dienen.
Pas op met olie, vet en alcohol Door contact met zuivere zuurstof kunnen olie en vet spontaan ontbranden. Daarom is het belangrijk dat er geen boter, olie, vet of alcohol (ook de alcohol in crèmes), in aanraking komt met de apparatuur.
cilinder? Hoeveelheid zuurstof (liters) = Inhoud cilinder (liters) x druk (bar). Hoeveelheid = 10 x 130 = 1300 liter zuurstof.
In deze tank past dus onder normale atmosferische druk (=1 bar) 100 liter lucht. Om een druk van 8 bar te verkrijgen zal je er dus in theorie 700 liter extra lucht moeten inpompen.
van de luchtwegen ontplooien hun longen regelmatig door diep te zuchten. Bij air stacken wordt lucht ingeblazen met behulp van een beademingsballon of een beademingsmachine, via een mondstuk of een mond-neusmasker.
Middels de schaalverdeling op het doorzichtige glaasje van de flowmeter kan men het debiet in liters / minuut aflezen. Door de zwarte instelring te verdraaien kan men het benodigde debiet instellen. worden gemonteerd om zo te voorkomen dat onbevoegden de ingestelde debieten verstellen.
Het probleem is dat het inademen van pure zuurstof schadelijk is voor de longen. In de buitenlucht zit 21 procent, precies goed, het leven zoals wij dat kennen heeft zich hierop ingesteld, meer is niet wenselijk.
Sommige mensen met COPD hebben extra last van warm weer, of van koud en vochtig weer. Koude en vochtige lucht kan de longen prikkelen. Je kunt je daar op kleden of, in overleg met je arts, je medicijnen meer of minder gebruiken. Lees de tips bij koud weer.
De symptomen van COPD
COPD-patiënten moeten het vaak doen met een veel lagere saturatie. Zij hebben last van een zuurstoftekort. De longen functioneren niet meer naar behoren, waardoor er minder zuurstof in het bloed terecht komt.
De meeste mensen hebben een saturatiewaarde tussen de 95% en 100%. Sommige mensen leiden echter een normaal leven met een saturatiewaarde van minder dan 95%. Het is normaal dat de waarden tijdens het slapen iets lager zijn en voor sommige gebruikers kunnen de waarden lager zijn dan 95%.