Een ophaalbrug of wipbrug is een beweegbare brug. Hij gaat open door rotatie om een horizontale as evenwijdig aan het water. Historisch gezien is de ophaalbrug uit de valbrug ontstaan. In tegenstelling tot een valbrug beschikt een ophaalbrug over contragewichten, zodat het openen veel minder energie vereist.
Een ophaalbrug heeft een ophaalconstructie boven het brugdek waarmee het brugdek wordt uitgebalanceerd. Het contragewicht (de balans) en het beweegbare brugdek (het val) houden elkaar in iedere positie in evenwicht. Daardoor kost het openen en sluiten van de brug veel minder kracht en energie.
De basculebrug is de opvolger van de ophaalbrug. Het belangrijkste verschil tussen deze twee bruggen is dat de basculebrug één draaipunt heeft en de ophaalbrug twee. Bij de ophaalbrug is aan het ene draaipunt het brugdek verbonden en aan het andere draaipunt het contragewicht.
Ze varieerden van versterkingen van hout en aarde, en houten of stenen woontorens, soms op een heuvel. En tot vierkante en ronde kastelen met torens en meerdere gebouwen binnen de ommuring. Bijna alle kastelen werden omsloten door een of meerdere grachten. Ook werden er omgrachte boerderijen gebouwd.
Met een stormram, een grote houten paal, beukten de aanvallers de buitenste poort open. Met lange ladders probeerden ze over de kasteelmuren te klimmen. Vanuit het kasteel gooiden de kasteelbewoners emmers met kokend hete olie en pek naar beneden. Boogschutters schoten pijlen af op de aanvallers.
Kasteel Hoensbroek mag zich het 'Allermooiste kasteel van Nederland' noemen. Een vakjury koos het Limburgse kasteel uit een top 5 waar ook Kasteel Westhove (ZL) , Kasteel de Haar (UT), Kasteel Huis Bergh (GD) en Kasteel Doorwerth (GD) in stonden.
In tegenstelling tot een valbrug beschikt een ophaalbrug over contragewichten, zodat het openen veel minder energie vereist. In tegenstelling tot de basculebrug, de valbrug en de oorgatbrug, heeft de ophaalbrug twee scharnieren. Aan het onderste scharnier is het wegdek verbonden.
Deze bestaat uit per brug twee drukkende cilinders die in een overwegend horizontale positie aangrijpen op de hoofdligger van de klapbrug. Ter plaatse van de aanbrug wordt de cilinderreactie door middel van een stalen schot tussen twee dwarsdragers als horizontale reactie teruggeleid naar het hoofddraaipunt.
Bij bruggen zie je veel bogen en driehoeken. Het voordeel van driehoeken is dat je op elke kant kan duwen, maar hij niet van vorm verandert. Dus door driehoeken als constructie te gebruiken bij je brug, kan hij minder makkelijk van vorm veranderen en blijft hij stevig.
Een brug moet aan een aantal eisen voldoen, o.m.: - de brug moet iets overspannen (rivier, dal o.d.)- de brug kan architectonisch belangrijk zijn, als "look-at-me", "landmark" of "marketingtool" (soms staat dit op gespannen voet met de feitelijke uitvoering van de brug, maar het maakt hem wel interessant).
Bij een hangbrug brengen de hangkabels de belasting op de brug (en het eigen gewicht van het brugdek) over op draagkabels, die tussen twee torens (pylonen) zijn opgehangen en in landhoofden zijn verankerd.
Alle cijfers op een rij:
Lengte brug: 170 meter. Breedte brug: 15 meter. Hoogte brug: 29 meter.
Werking. Het brugdek, bij een hefbrug het val geheten, blijft horizontaal en wordt verticaal omhoog gehesen om de scheepvaart doorgang te verlenen (met beperkte doorvaarthoogte). In de torens die aan weerszijden zijn gebouwd, hangen contragewichten, die naar beneden zakken als het dek omhoog gebracht wordt.
Bij een hangbrug hangen twee hoofdkabels gebogen tussen pylonen, de uiteinden van deze kabels worden verankerd in enorme blokken beton. Het wegdek wordt met verticale draagkabels opgehangen aan de hoofdkabels. De langste bruggen op de wereld zijn hangbruggen. Ze kunnen een overspanning bereiken van bijna 2 kilometer.
Werking. Een boogbrug bestaat uit drukkrachten en trekspanningen, waarbij het gewicht van de brug wordt opgevangen door de boogconstructie. Wanneer de boog zich boven het brugdek bevindt is er sprake van trekspanning, het principe is enigszins vergelijkbaar met een hangbrug, alleen dan andersom.
Een basculebrug is een brugtype waarbij het brugdek tot 90 graden omhoog komt en een contragewicht onder de brug meedraait en vaak niet zichtbaar is. Het is feitelijk de opvolger van de ophaalbrug en kan bij grotere overspanningen gebruikt worden.
Dankzij de veel grotere drukkracht zal er uiteindelijk geen trekspanning ontstaan in de boog. Dit is een welkome eigenschap wanneer materialen gebruikt worden die uitsluitend goed zijn in het opvangen van druk. De boogbrug is daarom lang het populairste ontwerp geweest voor overspanningen van middelmatige lengte.
De meest stevige constructie maakten ze door stenen tegen elkaar aan te stapelen en later gebruikten ze een soort cement om de stenen aan elkaar te plakken. Ook leerden ze om kabels en touwen te maken van bijvoorbeeld lianen. Hiermee konden ze hangbruggen maken over diepe ravijnen en brede rivieren.
De breedte van de bruggen varieert van 3,70 tot 5,80 meter. Het brugdek is uitgevoerd met stalen liggers IPE 500 en hardhouten dekdelen van 120x120 mm. Elk dekdeel wordt aan de uiteinden om- sloten met een stalen koker.
Het oudste nog bewoonde kasteel in Nederland is kasteel Vorden. De eigenaresse verzamelt spullen uit de tijd dat het kasteel nog voor de jacht gebruikt werd. Kasteel Vorden is tevens het startpunt voor de Achtkastelenroute in de Achterhoek.
In Zuid-Engeland, bij de bekende plaatsen Oxford, Bristol, Canterbury en Southampton, ligt het beroemde kasteel Windsor Castle. Het prachtige bouwwerk werd al in de 11e eeuw opgericht en is daarmee het oudste kasteel ter wereld dat nog steeds bewoond wordt.
In Nederland staan uiteenlopende kastelen te koop. Ieder kasteel is uniek en heeft zijn eigen pluspunten. Aangezien elk kasteel speciaal is op zijn eigen manier, wordt een kasteel in Nederland kopen een unieke transactie met specifieke voorwaarden en mogelijke valkuilen.