Zigeuners, zoals de Roma en Sinti, zijn mensen die al eeuwen rondreizen en geen eigen land hebben. Ze wo(o)n(d)en verspreid over Europa en Azië. Al sinds de late Middeleeuwen wonen er zigeuners in Nederland. Zij hebben de Nederlandse taal tientallen woorden opgeleverd.
Zigeuners, die oorspronkelijk uit Azië komen, houden doorgaans vast aan hun eigen taal, het Romanesh. De woonwagenbewoners of 'reizigers', zoals ze zichzelf liever noemen, zijn 'nomaden' van Europese afkomst, die hun taal, het Jenish, niet meer gebruiken.
Er zijn wel 40 soorten groepen zigeuners, de belangrijkste zijn de Calderari, dit zijn nomaden en ijzersmeden, de Lautari, dit zijn gevestigde zigeuners en muzikanten en de Hongaarstalige zigeuners, deze worden vaak dubbel gediscrimineerd door de bevolking in het land.
Lid van het in Europa en een deel van Azië rondtrekkende volk dat een eigen taal en eigen gebruiken en godsdienstige opvattingen heeft. De meest bekende stammen in Europa zijn de Roma en de Sinti. Roma, meer bekend als zigeuners, is een naam voor een nomadisch volk.
Zigeuners zijn erg godsdienstig, maar het is een mengeling van allemaal godsdiensten; dat komt door het vele reizen. En de godsdienst kan per stam verschillen. Zigeuners geloven in geesten en dragen amuletten, ze zijn vooral bang voor de geesten van overleden mensen. Zigeuners geloven in een beter leven na de dood.
Het Romani, Romanes of Rom (Romani: romani ćhib) is de taal van de Roma. Volgens sommige wetenschappers dient men van meerdere talen te spreken, daar de verschillende stammen er zeer uiteenlopende dialecten op na houden. In totaal zijn er minstens 60 Romani-dialecten.
Veldhoven is een van de tien gemeenten in Nederland waar de meeste Roma wonen. De cultuur van de Veldhovense groep is aan verandering onderhevig.
De meeste zigeuners wonen in Hongarije, Roemenië en de Balkanlanden, maar ze wonen ook in de rest van Europa, in Noord en Zuid-Amerika, het Midden-Oosten en India. Veel Roma beschouwen het woord 'zigeuner' als een scheldwoord en worden liever 'Roma' of 'Sinti' genoemd.
Kampers is een zogenaamd stadsdialect dat in de Nederlandse stad Kampen (provincie Overijssel) wordt gesproken. Het Kampers valt onder het Sallands dialect en hoort zodoende bij het Nedersaksisch.
Zelf noemen veel woonwagenbewoners zich liever reizigers, waarbij ze op hun beurt de term burgers of kaffers gebruiken voor hen die in gewone huizen wonen. De benaming kampers wordt door hen als neerbuigend ervaren.
Hun taal heet het Romani. Dit is een Indische taal die verwantschap heeft met Oudindisch of Sanskriet en lijkt op huidige Indische taalvarianten als het Bengali (Bangladesh), Hindi (India) en Urdu (Pakistan). De zigeunertaal is een taal die zelf veel uit andere talen heeft opgepikt, omdat de zigeuners veel rondreisden.
De cultuur van woonwagenbewoners wordt gestempeld door overlevering en levenslooprituelen. Binnen de familieband hebben vooral de grootouders veel gezag. De woonwagenvrouw stelt zich over het algemeen dienstbaar op. Zij is verzorgend bezig en voelt zich verantwoordelijk voor het welzijn van het hele gezin.
In Nederland leven 4 à 5 000 zigeuners. Daarvan behoort ongeveer de helft tot het volk der Sinti, dat 600 jaar geleden uit India is verdreven. Zij zijn grotendeels geïntegreerd in de Nederlandse maatschappij en wonen, meestal in gewone huizen, vooral in Brabant en Limburg.
Gypsy of Gipsy kan verwijzen naar: het Engelse woord voor zigeuner (zowel gebruikt voor de Roma en Sinti als in veel ruimere zin) Gipsyjazz, jazz met zigeunerinvloeden.
Een woonwagenkamp, in ambtelijke termen ook wel woonwagencentrum genoemd, is een plaats waar woonwagenbewoners leven. Een woonwagenkamp bestaat uit min of meer mobiele woningen. Er bestaan ook kampen waar de wagens een permanente plek hebben en aangesloten zijn op de riolering en andere nutsvoorzieningen.
Verdeling standplaatsen
De meeste standplaatsen bevinden zich in Noord-Brabant (1740), Zuid-Holland (1214) en Gelderland (1092). De minste in Flevoland (55), Friesland (84), Zeeland (154) en Groningen (174). In de middenmoot zitten Drenthe (387), Overijssel (459), Utrecht (604), Noord-Holland (832) en Limburg (928).
De Sinti stammen misschien uit Sindh (provincie van Pakistan) of van de oevers van de Sindhu (Indus) in Pakistan en Noord-West India. De linguist Yaron Matras noemt de afkomst uit Sindh echter mythisch. Ze zouden vandaar naar het hof van Perzië zijn gemigreerd, waar ze vaak als muzikant werk zochten.
Een brutale snuiter = Spreekwoorden: (1914) Een (vreemde, rare, brutale) snuiter,d.i. een snoeshaan, een kwibus, een kwant, grappenmaker; een rare snijer (fri. in rare, frjemde snijer); vgl.
Over het aantal Sinti en Roma in Nederland zijn er geen precieze cijfers. Het CBS geeft een getal van 3.500 Sinti en Roma in 2000 (Van Keij 2000). Lalla Weiss en Marcia Rooker hebben het over 5.300 Sinti en Roma in Nederland, waarvan het grootste deel Sinti zijn (Weiss en Rooker 1999).
Sinti (mannelijk Sinto, vrouwelijk Sintezza) is een naam voor een nomadisch volk. Alhoewel de meeste Sinti zich als aparte etnische groep zien, zijn ze een van de vijf Romastammen. De Roma (meervoud van Rom), in het dagelijks taalgebruik ook vaak zigeuners genoemd, zijn een van oorsprong nomadisch volk.
Associazione Sportiva Roma is een Italiaanse voetbalclub uit Rome. De thuisbasis is Stadio Olimpico en de clubkleuren van Roma zijn bordeaux-oranje.
Hoeveel Roma er in Nederland wonen, is niet duidelijk. Geschat wordt tussen de 10.000 en 15.000. Ruwweg zijn er drie groepen: de lichting van 1978 uit voormalig Joegoslavië, een groepje dat in de jaren negentig de Balkanoorlogen ontvluchtte en migranten uit jonge EU-lidstaten als Roemenië en Bulgarije.