plotselinge wisselingen in de stemming van het kind: ongelukkig zijn, boos zijn of plotseling teruggetrokken gedrag; vrees voor bepaalde mensen of plekken, bijvoorbeeld: het kind wil niet alleen gelaten worden met een oppas, huisvriend of familielid; een ouder kind dat zich gedraagt zoals een jong kind.
Opvallend gedrag
seksuele situaties naspelen met poppen. angst of paniek tijdens het verschonen van een luier of vieze broek. ineens bevriezen als ze iets horen, zien of voelen wat de herinnering oproept aan het seksueel misbruik.
Zo zijn veel psychologen en psychiaters het erover eens dat het helemaal niet mogelijk is om seksueel misbruik te verdringen. Sommige slachtoffers die zich niets meer kunnen herinneren van het seksueel misbruik, zouden nog met anderen over het misbruik gesproken hebben.
Iemand kan je mond, vagina of anus ongewild binnendringen met een penis, vinger of een voorwerp. Dit valt allemaal onder verkrachting. Ben ik verkracht? Je bent verkracht als iemand onder dwang jouw lichaam is binnengedrongen met een penis, vinger of een voorwerp.
Er zijn verschillende situaties waarin kinderen kwaadaardige of opzettelijke verhalen van seksueel misbruik verzinnen. Een voorbeeld hiervan is de jongvolwassene die wraak wil nemen op de vermeende dader omwille van een ervaren onrecht. Of de gevallen waarin de valse aangifte wordt gebruikt als alibi.
Je ben slachtoffer van seksueel misbruik wanneer je (onder dwang) seksueel contact met iemand hebt gehad die daarbij misbruik heeft gemaakt van het leeftijds- en/of machtsverschil. Bijvoorbeeld: als kind met een volwassene, als cliënt met een hulpverlener of als leerling met een docent.
Als ze volwassen zijn, hebben mensen die seksueel misbruik hebben meegemaakt vaak moeite met grenzen stellen. Ook kunnen zij een afkeer van zichzelf hebben, wat zich kan uiten in depressies, verslaving en eetproblemen. Bij langdurig seksueel misbruik kan een kind ook een dissociatieve identiteitsstoornis ontwikkelen.
Seksueel misbruik gevolgen op latere leeftijd
Denk bijvoorbeeld aan lichamelijke achteruitgang, eenzaamheid, pensionering cognitieve achteruitgang, de behoefte om de levensbalans op te maken of ingrijpende verlieservaringen.
Bij grensoverschrijdend gedrag dat 'hands-on' plaatsvindt, is er wel sprake van fysiek contact. Dit betreft het seksueel betasten, het binnendringen, variërend van zoenen (gedwongen tongzoen) tot verkrachting, de ernstigste vorm van seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Effecten op brein en gedrag
En worden ze vaak zelf slachtoffer of pleger van misbruik, dan wel geweld. 'Door een onveilige omgeving en slechte jeugdervaringen ontwikkelen jonge slachtoffers een negatief zelfbeeld en vijandelijk wereldbeeld. Ook raakt hun gevoel uitgeschakeld, er ontstaat “emotional numbness”.
“Emotionele verwaarlozing blijft nu te vaak onzichtbaar.” Jacqueline Hovens, psychiater in het LUMC, onderscheidde in haar onderzoek vier soorten jeugdtrauma's: seksueel misbruik, fysieke mishandeling, emotioneel misbruik en emotionele verwaarlozing.
algemene gedragssignalen: plotse verandering in gedrag zoals slaapproblemen, eetproblemen, concentratiestoornissen, prikkelbaarheid. seksuele signalen: zich niet durven of willen uitkleden, afkeer van seks of juist overmatige interesse in seks, relaties opzoeken waarin de vroegere misbruiksituaties zich herhalen.
Signalen van kindermishandeling, ook wel 'kindsignalen' genoemd, zijn gedragingen of (uiterlijke) kenmerken bij de jeugdige die kunnen wijzen op het vóórkomen van kindermishandeling, nu of in het verleden.
Kinderen kunnen seksueel misbruikt worden door volwassenen, maar ook door andere kinderen die, door hun leeftijd of ontwikkelingsstadium, een machts- of vertrouwenspositie hebben tegenover het slachtoffer. De wet onderscheidt 2 vormen van seksueel misbruik: verkrachting en aanranding van de eerbaarheid.
Angst, depressie, posttraumatische-stressstoornis en zelfs suïcide. Eetstoornissen zoals anorexia nervosa of boulimia nervosa. Verslavingen zoals alcoholverslaving of drugsverslaving. Seksuele pijnproblemen, problemen met seksueel verlangen of erectieproblemen.
Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag gaat iemand over de grenzen van een ander. Bijvoorbeeld ongewenste aanrakingen, online berichten van seksuele aard, seksuele intimidatie of seksueel misbruik. De ander, de omgeving, maar ook die persoon zelf kan daar grote fysieke, mentale en emotionele schade door oplopen.
Psychische mishandeling (ook wel emotionele - of geestelijke mishandeling genoemd) is het stelselmatig uitschelden, treiteren, vernederen, bedreigen, kleineren, overvragen, isoleren of elk ander gedrag dat een negatieve invloed kan hebben op de emotionele ontwikkeling van een kind.
Bij emotionele verwaarlozing gaat het vaak juist om dingen die ouders níet doen: ze geven een kind geen aandacht, liefde, emotionele steun en bevestiging. Of hun gedrag is heel onvoorspelbaar, het ene moment lief, het andere moment afwijzend, waardoor een kind geen veiligheid voelt.
Alle vormen van geweld tegen een kind zijn kindermishandeling. En er is nog een vorm van geweld die ook schadelijk is voor kinderen. Als je ouders elkaar slaan, elkaar uitschelden of gemene dingen naar elkaar schreeuwen, en jij bent daar bij, dan is dat ook kindermishandeling.
Leer je kind dat je gerust 'nee' mag zeggen tegen een volwassene en dat je je door niemand moet laten overhalen om dingen te doen die je niet wilt. Leg je kind uit dat het niet met vreemden moet meegaan, ook niet als die persoon snoep aanbiedt of het op een andere manier probeert mee te lokken.
Op ontucht met een minderjarig kind is een gevangenisstraf gesteld van maximaal 12 jaar wanneer het gaat om een kind dat jonger is dan 12 jaar. Bij ontucht met minderjarige kinderen tussen de 12 en 16 jaar geldt een maximum gevangenisstraf van 8 jaar.
Lees hier hoe je een kind kunt steunen dat te maken heeft (gehad) met seksueel misbruik. Bij sterke vermoedens kun je een melding maken of om advies vragen bij Veilig Thuis, door te bellen naar 0800-2000. Voor advies kun je ook terecht bij het Centrum Seksueel Geweld via 0800-0188.