Ja, een kip kan soms plots veranderen in een haan: "Ze krijgen een soort inwendige teelbal" In Schilde schrok kippeneigenaar Jonas Verdickt zich een hoedje. Plots bleek één van zijn hennen te kraaien als een haan. Het vrouwtje ontwikkelde ook een forsere kam en postuur.
Een opmerkelijk verhaal uit het Zeeuwse Oosterland. Eén van de kippen van Rien en Gré Bolle stopte plots met het leggen van eieren, en begon zich als een haan te gedragen. "Ze kreeg een grotere kam en begon te kukelen.
Kippendokter Sible Westendorp heeft wel een verklaring voor de kip die een haan wordt: "Dit zien we vaker. We noemen dit 'verhanen'. Het is waarschijnlijk een aandoening aan de eierstokken waardoor de kip extra mannelijke hormonen gaat produceren.
Een haan kraait 's ochtends wanneer het licht wordt en 's avonds als het donker wordt. Dit doen ze om te laten zien hoe sterk en gezond ze zijn, echt haantjesgedrag dus! Niet zo gek als je weet dat haantjes worden gekozen door hennen. De hennen selecteren hun haantjes op basis van hun kleuren en kraai.
Kippen houden kan zonder haan. Ze leggen dan nog steeds eieren maar deze zijn dan niet bevrucht. Kies bij voorkeur voor jonge dieren van een paar maanden oud, je kunt deze makkelijker tam maken.
Ook bevruchte eieren zijn overigens gewoon eetbaar en het verschil kun je niet proeven. 'Het ei is gewoon goed. '
Een haan kraait gemiddeld wel 12-15 keer per dag! Het is niet mogelijk om het kraaien helemaal te stoppen, maar je kunt het volume van het geluid dat hij produceert verlagen door de levensstijl van de haan te veranderen, zijn hok in een nachthok te veranderen of hem een halsband om te doen.
Dit is een kleine evenwichtsoefening voor de haan. Maar wanneer hij zijn evenwicht gevonden heeft pakt hij eerst een pluk veren van de kip zodat zij niet kan weglopen. Daarna duwt hij zijn geslachtsorgaan (penis) tegen de cloaca van de kip waardoor de zaadcellen worden overgebracht naar de kip.
Eieren leggen en bevruchting
Doordat het sperma van de haan meerdere dagen intact blijft, leggen kippen soms tot tien dagen na de paring nog bevruchte eieren. Een kip legt ook eieren als er geen haan in de buurt is of als een dooier onbevrucht is. Daar komen dus geen kuikens uit.
Onze haan begint om 3 uur in de ochtend te kukkelen tot ong. 4 uur in de middag. Buren gaan klagen en inmiddels sluiten we hem op in t nachthok maar toch het gaat door merg en been.
"Het is zeldzaam maar het kan. Het fenomeen van een hennenkuiken dat uitgroeit tot een haan is wetenschappelijk beschreven", zegt bioloog Thierry Backeljau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de UAntwerpen.
De shamo kraait luid maar laag en dat hindert niet zo fel en hoor je niet zo ver. De zijdehoen ligt ertussenin. Het hangt echt af van ras tot ras en als ik mag zeggen welke het minst irritant kraait zeg ik shamo. Kleine haantjes kraaien vaak heel schel en hoog waardoor ze snel op je zenuwen werken.
Gezien vanuit mensenstandpunt klinkt het natuurlijk romantisch dat de kloek en haar haan samen voor de kuikens zorgen. Kippen zijn echter geen mensen en vanuit het kuikenbelang gezien is het niet wenselijk. Kuikens hebben behoefte aan warmte en eiwitrijk voedsel om vlot en goed te kunnen uitgroeien.
Als eerste geluid in de morgen, als de kippen nog in hun hok zitten gesloten, zullen de hennen een repetitief, brommend geluid maken, dat luider wordt als de minuten verstrijken en de deur van het hok gesloten blijft. Dit geluid betekent “Laat ons eruit – er moet nog een hoop worden rondgescharreld vandaag!”
Een hen is een vrouwelijke kip; het mannetje heet een haan en het jong heet een kuiken. Zowel wat betreft uiterlijk als gedrag verschillen hennen wezenlijk van hanen. In het normale spraakgebruik echter staat het woord kip eveneens voor slechts de vrouwelijke exemplaren, dus hen.
De haan heeft lange halssierveren, staartveren (de sikkelveren) en zadelsierveren op de rug. De kam, oorlellen en kinlellen van de haan zijn ook groter en feller van kleur dan die van een hen. De hanen hebben sporen aan hun poten, niet te verwarren met hun achterteen.
Andere deskundigen zeggen dat er geen wetenschappelijk bewijs is over pijn bij eieren leggende kippen, maar dat het niet onredelijk is te denken dat het niet goed is als het formaat kip en de afmeting van het ei niet bij elkaar passen. Kippenhouders zien het soms duidelijk als een kip het niet gemakkelijk heeft.
Jonge kippen klaren de klus meestal wat sneller, bij oudere kippen duurt het al eens iets langer. In de praktijk betekent dit dus dat een gemiddelde kip iedere dag 1 ei kan leggen, maar dat dit telkens weer iets later op de dag gebeurt.
Eieren die in de supermarkt terechtkomen zijn normaal gesproken niet bevrucht. Daardoor kan er eigenlijk geen kuiken uit een supermarktei komen. Toch gebeurt het heel soms wel. Volgens de Britse supermarkt is het bij witte eenden bijvoorbeeld heel lastig om mannetjes en vrouwtjes uit elkaar te houden.
Ja, denken wetenschappers, maar zeker weten doen ze het niet. Want hoe kom je daar achter? Dieren kunnen het je niet vertellen. Het enige wat we kunnen doen zijn de reacties van dieren vergelijken met die van mensen tijdens een orgasme.
Na een bevruchting legt een hen circa twee weken bevruchte eieren. Met één haan op tien hennen, zou meer dan 80% van de eieren bevrucht moeten zijn.
Een haan helpt en corrigeert de hennen als ware in die pikorde en brengt daarmee orde, structuur en rust in het hok. Zo kunnen de hennen zich bezighouden met zaken waar ze wel goed in zijn, in scharrelen bijvoorbeeld, of ongestoord een ei leggen.
Om hanen minder hard te laten kraaien, is er een anti-kraaiband op de markt. Een dergelijke no-crow rooster collar is voor $23 te koop bij amazon.com. De band wordt aangebracht om de nek en voorkomt dat de haan door het krachtig uitblazen van lucht een luid gekraai kan laten horen.
Hanen kraaien om hun territorium af te bakenen en andere hanen duidelijk te maken dat ze van hun hennen moeten wegblijven. De sterkste exemplaren - die met de grootste keel - hebben waarschijnlijk altijd al een beter beschermd gehoor gehad.
Daarnaast kun je terecht bij Stichting Zwerfkip & Zo, de vogelopvang in Soest of de vogelopvang in Naarden. Zij krijgen regelmatig gedumpte hanen binnen die met spoed een goed huis zoeken.