Gietijzer wordt in mallen gegoten en na afkoeling wordt de mal weggehaald. Gietijzer herken je aan gietnaden bij gegoten objecten.Het oppervlak is vaak ruw en het is erg hard.Hierdoor ook erg bros en bij het breken van gietijzer zie je een korrelige structuur.
Gietijzer valt onder de categorie ferro-metalen en zou dus magnetisch moeten kunnen zijn.
Gietijzer komt voor als wit-, zwart-, grijs-, gemêleerd, ferritisch, perlitisch, austenitisch of martensitisch gietijzer. De soort wordt afgeleid van de samenstelling van de kristalstructuur en de mate van afkoeling van het gesmolten gietijzer of warmtebehandelingen.
Gietstaal is sterker dan gietijzer. Daarom wordt gietstaal gebruikt bij producten die onder een grotere druk of belasting komen te staan. Gietstaal is minder breekbaar dan gietijzer. Hierdoor is gietstaal minder breekbaar en heeft het een smeltpunt van 1450-1550 gr C.
Austenitisch gietijzer is niet magnetisch. Wordt geringe nikkel-magnesium verbinding toegevoegd, vormt zich grijs gietijzer met bolvormig grafiet het z.g.n. nodulair gietijzer. De grondmassa bestaat uit ferriet en/of perliet. De gemiddelde samenstelling is 3,5% C, 1% Silicium en 0,1% Mangaan.
In de basis is een magneet je beste vriend. plakt de magneet, dan hebben we te maken met ijzer, hardmetaal of een metaal met ijzer als bestandsdeel.
De pan mag absoluut niet vallen, want dan kan deze breken. Ook moet je oppassen voor grote temperatuur verschillen. Dus niet in een keer van heel heet naar heel koud; hierdoor barst het gietijzer. Een gietijzeren pan heeft wel meer onderhoud nodig.
Het lassen van gietijzer doe je met speciale nikkel-ijzer laselektroden. Deze typen elektroden behouden hun grote taaiheid waardoor een stevige lasverbinding ontstaat. Door de uitstekende laseigenschappen is het mogelijk om op zeer lage stroom te lassen.
Het verwijderen van roest in een gietijzeren pan
Pak staalwol (of schuurpapier) en schrob stevig over de roestige gedeeltes van de pan. Na een tijdje zie je het originele (zilveren) gietijzer tevoorschijn komen. In feite haal je hiermee ook de antiaanbaklaag van je gietijzeren pan eraf.
De geboorte van gietijzer: 1300 - 1400
Daarmee kon gietijzer worden geproduceerd. De Stückofen werd aanvankelijk nog met hand- of voetbediende blaasbalgen gevoed, in de tweede helft van de 14e eeuw door waterkracht. Het resultaat was in het begin nog dezelfde sponsachtige massa.
Hoe verwijdert u vlekken op gietijzer? Verwijder kleine of hardnekkige vlekken op gietijzer met een schuurmiddel, zoals Cif. Behandel het gietijzer na met schoon water en droog af met een schone theedoek. Poets met vaseline, dat reinigt en geeft een mooie donkere glans.
Gietstaal wordt vooral toegepast in de industrie en de machinebouw. Het is vooral geschikt voor onderdelen die zwaar belast worden. Verder is gietstaal goed lasbaar.
Plaats een ovenplaat bedekt met aluminiumfolie in de oven en leg de pan ondersteboven op een grillplaat daarboven. De folie zal er voor zorgen dat eventuele druppels olie worden opgevangen. Laat de pan een uurtje op 200 °C inbranden. Laat de pan afkoelen en herhaal dit proces nog 1 of 2 keer.
Wat is Non-ferrometaal? Een non-ferrometaal is een metaal dat geen ijzer bevat of waarin de legeringen ijzer niet als hoofdbestanddeel hebben (bijvoorbeeld koper, lood, aluminium, zink, brons en messing). Ook witmetalen behoren tot de non-ferro metalen.
Titanium is nummer 22 in het periodiek systeem, met een atoomgewicht van 47.90 en herkent u door het symbool “Ti”. Titanium wordt gewonnen in de vorm van rutielkwarts en uit het mineraal ilmeniet. Rutiel wordt over het algemeen gewonnen in Australië, China, Canada en Amerika.
Gietijzer kan met alle straalmiddelen gestraald worden. Het is oersterk, maar breekt daarentegen ook weer snel door zijn holle structuur. Diezelfde holle structuur zorgt ervoor dat roest nooit helemaal weg te stralen is. Een volledig afsluitende coating is dus een must.
Roest ontstaat door een reactie van ijzer met het zuurstof uit water. Door middel van een proces genaamd elektrolyse kun je het proces van roesten stoppen. Hierbij wordt het zuurstof element verwijderd. Daarna is de pan weer te seasonen en opnieuw te gebruiken.
Was de gietijzeren pan grondig met warm water en mild afwasmiddel. Boen met een borstel of een sponsje. Droog de pan meteen goed af met een schone vaatdoek of keukenpapier. Behandel de pan met een coating of olie.
Wit gietijzer bijvoorbeeld, is bijna niet te lassen. Het lassen van gietijzer doe je met speciale nikkel- en/of nikkel-ijzer gelegeerde laselektroden, zoals de UTP 86 FN. Deze typen elektroden behouden hun grote taaiheid, waardoor er een stevige lasverbinding ontstaat.
Speciaal voor het boren in harde metalen als inox en gietijzer is er de cobalt metaalboor, die bestaat uit een legering van HSS met vijf procent cobalt. En natuurlijk zijn er allerlei speciale boren voor specifieke metaalsoorten en toepassingen.
Door gietijzer lassend te repareren kun je de originele eigenschappen terug krijgen. Het is noodzakelijk eerst de volledige scheur te lokaliseren door middel van penetrant onderzoek. De scheur vervolgens uit te boren, zodat deze niet verder scheurt.
Niet geschikt voor zure ingrediënten
De natuurlijke anti-aanbaklaag die een gietijzeren pan na verloop van tijd krijgt is gevoelig voor zure ingrediënten. Zo is de pan minder geschikt voor het maken van bijvoorbeeld tomatensaus. Dit tast de anti-aanbaklaag aan.
De laag in een gietijzeren braadpan is poreus en de piepkleine gaatjes kunnen met olie gevuld worden, waardoor een natuurlijk anti-aanbaklaag ontstaat.
Gietijzeren pannendragers schoonmaken
Voor een grondige reiniging kan je de pannendragers een nachtje in een sopje van warm water en soda laten weken. Dit zorgt ervoor dat vuil en vet loskomt, waardoor je de dragers de volgende ochtend zo schoonveegt.