Om precies te zijn gaat het om de chemische verbinding gepolymeriseerd polytetrafluoretheen, afgekort tot PTFE. Op de verbinding zit een patent, dus zie je vaak ™ achter de naam staan. Op sommige PFAS-pannen staat een Teflon-merkje.
In welke pannen zit Teflon? Teflon zit eigenlijk in bijna alle anti-aanbakpannen, de bekende merken zijn: Tefal, HEMA pannen, Blokker pannen, een deel van de bekende BK pannen.
Wat zijn de beste pannen zonder teflon? Pannen met een keramische antiaanbaklaag. Deze pannen hebben óók een keramische antiaanbaklaag, waardoor je ingrediënten niet blijven plakken én je minder olie of boter hoeft te gebruiken.
Kunststof anti-aanbaklaag
In een pan met een anti-aanbaklaag zit vaak een coating van een fluorpolymeer. Een fluorpolymeer is een kunststof, ook wel plastic genoemd. Er zijn veel pannen te koop waarop staat dat ze gemaakt zijn van Teflon.
Een PFAS pan herken je vaak aan een zwarte aanbaklaag. Deze baklaag is gemaakt van kunststof waar PFAS in verwerkt zit.
Er bestaan zo'n 6000 verschillende PFAS, waarvan enkele bekende PFOA, PFOS, PTFE (Teflon) en GenX zijn. Deze stoffen komen van oorsprong niet in de natuur voor en worden chemisch gefabriceerd. Overheden verscherpen de regels omdat bekend is dat sommige PFAS risico's opleveren voor gezondheid en milieu.
Onze anti-aanbakpannen zijn vrij van PFOA en absoluut veilig. Alle Tefal pannen zijn altijd geschikt voor gas, elektrisch en glaskeramisch als warmtebron.
Om zeker te zijn dat u geen giftige stoffen binnenkrijgt kunt u het beste een pan kopen zonder de teflonlaag. De alternatieven zijn onder andere ijzeren-, keramische-, gietijzeren- of koperen pannen. Al deze pannen hebben wel wat meer onderhoud nodig en zijn vaak niet geschikt voor de vaatwasser.
Als je wilt weten of er PFAS in producten zitten die jij gebruikt of in huis hebt, dan kun je dit aan de leverancier vragen (bijvoorbeeld met deze voorbeeldbrief). Een leverancier moet je binnen 45 dagen informeren. Consumentenvragen verhogen ook de kans dat deze producenten hun producten zonder PFAS gaan maken.
Een van de meest gezonde koekenpannen is een RVS koekenpan. Hier zit niks in met stoffen en is puur gemaakt van Roest vrij staal (RVS). Maar koken met de Proline 7 is niet alleen gezond maar ook nog eens duurzaam. Deze pannen komen standaard met meer dan 20 jaar garantie!
Ze zitten in verschillende producten. Bijvoorbeeld in smeermiddelen, voedselverpakkingsmaterialen, blusschuim, anti-aanbaklagen van pannen, kleding, textiel en cosmetica. Ook worden ze gebruikt in verschillende industriële toepassingen en processen.
Welke koekenpan is het beste? Pannen van Le Creuset en BK zijn merken met de hoogste kwaliteit pannen. Als je deze pannen goed onderhoud gaan ze een decennialang mee en bieden ze je qua comfort, ook kookgemak en zijn ze zeker waar voor je geld.
Tefal heeft daarom gekozen om PTFE te gebruiken in de ontwikkeling van antiaanbakpannen, gezien de onschadelijke als de anti-aanbak eigenschappen. PTFE is niet schadelijk en de Tefal antiaanbaklagen zijn goedgekeurd voor gebruik met voedsel.
Kortom: volgens de overheid zijn pannen met een anti-aanbaklaag veilig te gebruiken zolang je ze niet te hoog verhit (boven 240 graden Celsius) en je ze in Europa koopt.
Gietijzeren pannen zijn onze favoriete "gezonde" pannen. Gietijzer heeft e een geode warmtegeleiding en kan tegen hoge temperaturen. Het opwarmen van de pan duurt wat langer dan bij een RVS of aluminium pan, maar eenmaal op temperatuur houden ze deze hitte veel langer vast.
Vooral pannen met schilfertjes zijn gevaarlijk, omdat je dan kleine stukjes teflon binnenkrijgt.” Zelf bakt hij met stalen en keramische pannen, zonder antiaanbaklaag.
Omdat de keramische pan niet gemaakt is van giftige stoffen en deze ook niet loslaat bij hoge temperaturen is het een hele gezonde manier van bakken. Tevens hoef je minder boter of olie te gebruiken. De keramische pan is universeel en te gebruiken met gas, inductie, elektrisch en keramisch.
Goede pannen bestaan uit materialen die niet kromtrekken en weinig last hebben van aantasting als roest en vlekken. Een goed voorbeeld hiervan is aluminium. Aluminium is laag in gewicht. Het is betrekkelijk goedkoop en makkelijk te vervormen en te gieten.
De beste pan uit de test is de WMF Durado. Met een rapportcijfer 7,7 scoort deze PFAS-loze pan het best, omdat de warmte gelijkmatig wordt verdeeld en de bodem niet vervormt.
Gietijzeren pannen zijn veilig
Gietijzer als kookgerei is gedurende haar lange geschiedenis veilig gebleken. Dan kan helaas niet worden gezegd van zogenoemde “anti-aanbakpannen” die in vele huishoudens worden gebruikt. Dit type pan kan bijvoorbeeld PFOA of PFAS bevatten.
Verschillende PFAS (waaronder PFOA, PFOS en GenX-stoffen) zijn bestempeld als 'zeer zorgwekkende stoffen'. In Nederland moeten bedrijven de uitstoot van 'zeer zorgwekkende stoffen' beperken. Hier lees je hoe de Nederlandse overheid er voor zorgt dat emissies van deze stoffen zoveel mogelijk beperkt worden.
Gooi een beschadigde pan wel weg. PFAS zitten in teflonpannen met een antiaanbaklaag. Als u de pannen normaal gebruikt volgens de gebruiksaanwijzing zijn ze veilig. PFAS kunnen in heel kleine hoeveelheden vrijkomen als de pan kapot gaat.
Er is geen behandeling mogelijk om PFAS Per- en polyfluoralkylstoffen (Per- en polyfluoralkylstoffen ) uit het lichaam te verwijderen. Alleen door verdere blootstelling zoveel mogelijk te beperken, zal de hoeveelheid PFAS in het lichaam langzaam afnemen.
Ook gietijzer behoort tot de beste keuzes als je opzoek bent naar een pan zonder anti-aanbaklaag. Deze gietijzeren pannen moeten wel goed worden onderhouden en worden ingebrand als je ze wil blijven gebruiken.