Want hoe bewijs je dat een beest echt nergens meer te vinden is? Tot in de jaren 90 hanteerden biologen de vuistregel dat een dier als uitgestorven kon worden beschouwd als het 50 jaar niet meer was gezien.
Wanneer zeg je dat een dier is uitgestorven? Dieren van dezelfde soort kunnen samen jongen krijgen. Als er nog maar één dier van die soort is overgebleven, kan hij geen jongen meer krijgen. Wanneer dit laatste exemplaar overlijdt, is deze soort uitgestorven.
Uitgestorven dieren in de afgelopen tien jaar
Recent uitgestorven dieren zijn onder andere: de Tasmaanse tijger, de Berberleeuw, de Gouden pad, de Caribische Monniksrob en de Balinese tijger.
Ook al gaat habitat niet geheel verloren, deze kan zo veranderen dat dieren zich niet meer kunnen aanpassen. Hekken in grasland en houtkappen verstoren trekroutes. Rivieren raken vergiftigd. Bestrijdingsmiddelen zaaien op grote schaal dood en verderf.
Dieren verdwijnen vooral door de verwoesting van hun leefomgeving, vervuiling en klimaatverandering. Maar de belangrijkste oorzaak volgens de wetenschappers: overpopulatie en de steeds maar toenemende wereldbevolking. Mensen dringen de territoria van dieren binnen, zoals in de Amazone, waar veel bossen worden gekapt.
Het resultaat van het onderzoek is heel triest. Op 40 jaar tijd zijn er 60% minder vissen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen op aarde. In de tropen, zoals in Centraal- en Zuid-Amerika sterven de soorten zelfs sneller uit!
Verschillende soorten zeeschildpadden worden bedreigd met uitsterven. Er zijn nog maar 30.000 neushoorns op de wereld. Ook deze krachtige en majestueuze grote kat heeft het niet makkelijk. Het aantal wilde tijgers is met meer dan 95% afgenomen.
Momenteel ligt het sterftecijfer volgens de studie tussen 100 tot 1.000. Dat betekent dus dat er 100 tot 1.000 soorten per jaar uitsterven op een miljoen soorten, en dat het sterftecijfer nu 1.000 tot 10.000 keer hoger ligt dan voor de komst van de mens.
Er zijn de laatste jaren veel cijfers genoemd voor de aantallen diersoorten die dagelijks verdwijnen. Wetenschappers die werken voor de VN-Conventie over Biologische Diversiteit concludeerden dat er dagelijks wel 150 diersoorten verdwijnen.
Iedereen in de ark. Een op de vier zoogdiersoorten is met uitsterven bedreigd, en hetzelfde geldt voor een op de acht vogels, een op de drie amfibieën en de helft van alle schildpadden. Van de naaktzadige planten, waartoe de naaldbomen behoren, staat ruim een op de drie gecatalogiseerd als bedreigd.
De megalodon kon zijn bek twee meter opensperren om een prooi te doden. Waarschijnlijk waren prooien snel dood, want de Megadolon had tanden net zo groot als een mensenhand. Gelukkig hoeven we tegenwoordig niet meer bang te zijn om een megalodon tegen te komen. Deze diersoort is 1,5 miljoen jaar geleden uitgestorven.
De lijst wordt dit jaar voor de dertiende keer gepresenteerd door Stichting Dierenhulp. Griekenland is ook dit jaar weer lijstaanvoerder, gevolgd door Spanje. Op de derde plaats staan de Nederlandse Antillen.
Oorspronkelijk kwam de Tasmaanse tijger volop voor in Australië en op Nieuw-Guinea, maar in de afgelopen eeuwen was er alleen op Tasmanië nog een buidelwolfpopulatie. Daar verdween het dier uiteindelijk ook, doordat boeren op de Tasmaanse tijger joegen om hun schapen te beschermen.
Van steeds meer diersoorten is bekend hoe slecht het met ze gaat. 20 jaar geleden wisten we dat ruim 10.000 diersoorten met uitsterven werden bedreigd, nu bijna 26.000.
'Er zijn honderden zoogdiersoorten die anno 2022 nog altijd op ontdekking wachten' Dat stellen onderzoekers in een nieuwe studie. Het zou dan vooral gaan om kleine zoogdieren, zoals vleermuizen, knaagdieren en mollen. Er zijn ons op dit moment zo rond de 6500 zoogdiersoorten bekend.
Dit wordt bepaald door de zeldzaamheid van de soort en door de trend. Hiervoor gelden harde criteria die zijn vastgesteld door het ministerie van LNV. Zo krijgen alle soorten die zeer zeldzaam zijn (minder dan 250 voortplantende individuen) of die zijn verdwenen als regelmatige voortplanter een Rode Lijst status.
En de belangrijkste aanstichter daarvan is de mens. Vooral na de industriële revolutie gaat het namelijk hard. Vanaf 1900 zijn er volgens het onderzoek 198 gewervelde diersoorten volledig verdwenen. Daarnaast zijn er nog 279 diersoorten die niet meer voorkomen in het wild, of die vermoedelijk zijn uitgestorven.
De blauwe vinvis is niet alleen het grootste dier dat op aarde voorkomt, maar ook het grootste wezen dat ooit op onze planeet heeft geleefd.
Het zeldzaamste en meest bedreigde dier ter wereld is de amoerluipaard. Van deze soort leven er nog maar tientallen in het wild. Veel mensen jagen op deze soort omdat ze geloven dat de vacht en botten ziektes kunnen genezen.
In het geval van uitgestorven dieren is het antwoord alvast … ja! Wetenschappers vonden een manier om uitgestorven diersoorten weer te laten rondlopen. De voorbije eeuwen stierven tal van dieren uit — van de mammoet, over de dodo, tot — recenter nog — de westelijke zwarte neushoorn.
De reuzenpanda is een bedreigde diersoort en komt alleen in China in het wild voor. De laatste telling toonde aan dat er nog ongeveer 1.864 reuzenpanda's in het wild leven. Hij eet voornamelijk planten maar behoort tot de carnivoren.