Bij een temperatuur van 180°C duurt dat nog maar vijftien seconden, en als de olie 190°C warm is, heeft 't brood maar tien seconden nodig om krokant te worden. Handig!
Verwarm de olie tot de juiste temperatuur: frituur op maximaal 175 °C. Bij lage temperaturen nemen de producten veel olie op en zijn ze dus vetter. Ook bestaat dan de kans dat je product niet goed gaar wordt. Boven 175°C kan het product aan de buitenkant verbranden terwijl de binnenkant nog niet gaar is.
Hoe lang duurt het voordat olie 190 graden is? Bij een temperatuur van 180°C duurt dat nog maar vijftien seconden, en als de olie 190 °C warm is, heeft 't brood maar tien seconden nodig om krokant te worden.
Bij bakken, wokken en braden wordt de temperatuur van de pan en de olie tussen 180 tot 230 °C. Niet alle oliën kunnen die temperatuur verdragen. Als oliën niet helemaal zuiver zijn hebben ze een lager 'rookpunt.
Oliën die geschikt zijn om te bakken, zijn oliën die verhit kunnen worden tot 180 ºC. Dat zijn o.a. arachideolie, olijfolie, sojaolie, zonnebloemolie. Arachideolie wordt gemaakt uit pinda's en werd door de Inca's al toegepast. In de Chinese keuken wordt voornamelijk arachideolie gebruikt.
Pas op met het verhitten van olie
Het kan zelfs ongezond zijn omdat er kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Deze worden PAK's genoemd: polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Bak, braad, wok of frituur bij voorkeur in gewone (goedkope) olijfolie, arachideolie, zonnebloemolie of maïsolie.
Arachideolie. Arachideolie of pindaolie kun je in elke supermarkt kopen en is de ideale olie om in te frituren. Het heeft namelijk het hoogste rookpunt van alle soorten olie in dit lijstje.
Bij het bakken van oliebollen hanteren we een olietemperatuur van 180ºC. Tijdens het bakken mag de olie niet te snel afkoelen. De frituurpan moet dan ook voldoende vermogen hebben.
Alle oliën bestaan uit een mengeling van onverzadigde en verzadigde vetten. ,,We noemen een olie gezond als die rijk is aan onverzadigde vetzuren. Oliesoorten met veel verzadigde vetten sorteren we in de categorie 'ongezond'”, legt hij uit. Hij raadt aan om vooral olijfolie, koolzaadolie en sojaboonolie te gebruiken.
En op basis van dit criterium zijn arachideolie en olijfolie de grote winnaars. De eerste barst van de omega 9, een vetzuur dat erom bekend staat een grote rol te spelen bij het voorkomen van hart- en vaatziekten. Dankzij zijn neutrale smaak is dit de perfecte kandidaat-frituurolie.
Zonnebloemolie is de betere grondstof voor frituurolie. Dat heeft vooral met de vetzuursamenstelling te maken. We onderscheiden in zonnebloemolie de normale versie en High Oleic zonnebloemolie. Die laatste soort is veel meer hittebestendig dan de gewone zonnebloemolie.
Bij het bakken wordt de temperatuur van olie 200 tot 220 graden. Bij olijf- en zonnebloemolie komen bij verhitting boven 180 graden schadelijke stoffen vrij.
Deze soorten zijn dus minder geschikt om in te frituren. Andere oliesoorten (zoals gewone olijfolie, geraffineerde zonnebloemolie (verkrijgbaar in iedere supermarkt), arachideolie en maïsolie) hebben een rookpunt dat boven 175 graden Celcius ligt en kun je dus beter gebruiken om te frituren.
Frituren is een techniek waarbij het product wordt ondergedompeld in gloeiend heet vet of olie. Voor deze kooktechniek heb je een frituurpan of een hoge pan nodig. Je kunt een neutrale olie gebruiken, zoals zonnebloemolie of arachideolie, maar ook een daarvoor bestemde frituurolie of frituurvet.
Het is belangrijk dat de olie goed op temperatuur is en blijft. Zo voorkom je dat je te vette oliebollen krijgt. Houd voor de olie een temperatuur van 180 °C aan. Met een lagere temperatuur worden de oliebollen vettig en minder bruin van kleur.
Als je wil zien of je olie helemaal klaar is om je vlees, vis of groenten van 'n heerlijk korstje te voorzien, gooi dan eens een rijstkorrel in de pan. Bij de juiste temperatuur (dat is rond de 180°C) zal het korreltje naar de oppervlakte komen en beginnen garen.
Zorg ervoor dat het oliebollenbeslag niet op de tocht staat. Laat het beslag niet te lang rijzen. Te lang rijzen zorgt ervoor dat het oliebollenbeslag te luchtig wordt.
1 Bier maakt je beslag luchtiger
Het koolzuur en de gist in het bier maken een pannenkoeken-, wafel– of beignetbeslag op natuurlijke wijze luchtiger. Vervang gewoon de helft van de melk of het water in een recept door bier en roer dat voorzichtig door de rest van de ingrediënten.
Minimum tot 185°C en soms 210°C, (zie Extra vierge olijfolie, bakken en braden, mag dit?) kan deze verbranden. In tegenstelling tot wat velen denken ligt het rookpunt van olijfolie dus een stuk hoger dan boter (177°C°).
Er is een simpel trucje om dat te voorkomen. Vooral extra vierge olijfolie kan flink spetteren wanneer je die verhit in de pan. Deze olie is dan eigenlijk ook het meest geschikt om te gebruiken in koude gerechten. Gewone olijfolie is zuiverder, waardoor je er beter in kunt bakken en hij minder zal spetteren.
Om de houdbaarheid van de olie te verlengen wordt deze verhit en verder bewerkt. Deze bewerkte of 'geraffineerde' zonnebloemolie is niet alleen langer houdbaar, maar heeft ook een hogere rookgrens (zo'n 190 tot 230 graden Celsius).
Dat komt door de oorlog in Oekraïne, waar Nederlandse bedrijven tweederde van hun zonnebloemolie vandaan halen. Als gevolg van de schaarste raakt het zonnebloemolieschap in de supermarkt leeg. Om tekorten tegen te gaan, wordt de verkoop van zonnebloemolie in supermarkten soms beperkt.
Doordat reguliere zonnebloemolie voornamelijk uit meervoudig onverzadigde vetten bestaat, kunnen deze gemakkelijk oxideren (19). Er komen dan, volgens onderzoekers vooral bij zonnebloemolie, schadelijke aldehyden vrij (20, 21). Deze aldehyden kunnen het DNA beschadigen en daarmee ziektes in de hand werken (22).