Zo voel je je vaak somber, lusteloos en heb je last van schuldgevoelens. De ziektebeelden zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden. Een belangrijk verschil is dat een burn-out ontstaat als gevolg van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder overbelasting.
Wat zijn de tekenen van oververmoeidheid en mentaal uitgeput zijn? Niet kunnen concentreren op het werk, snel afgeleid. Snel gepikeerd en licht ontvlambaar. Geen puf om taken uit te voeren, zoals huishoudelijke klusjes.
De fysieke symptomen zijn voornamelijk aanhoudende vermoeidheid en slaapstoornissen die blijven aanhouden. Dat slaapgebrek gaat vervolgens gepaard met andere symptomen zoals spierspanningen, een gebrek aan eetlust, een plotselinge gewichtstoename of -verlies, hoofdpijn en duizeligheid en vergeetachtigheid.
De eerste herstelfase duurt gemiddeld 3 weken, de tweede 3 tot 6 weken en de derde 6 weken. In totaal ben je dus al snel 12 tot 15 weken bezig om te herstellen. Belangrijk om op te merken is dat de totale herstelduur per persoon sterk kan verschillen.
Burn-out: Fysieke en/of mentale instorting (fase 12)
Je stort in, zowel fysiek als mentaal. Er komt helaas niets meer uit je. Al je plannen zijn omgevallen. Het leven dat je hebt opgebouwd stelt niets meer voor.
Mentale oververmoeidheid wordt gekenmerkt door andere symptomen dan fysieke vermoeidheid. Zo hebben mensen die geestelijk uitgeput zijn volgens de Hersenstichting vaak moeite zich te concentreren en zijn ze sneller afgeleid. Ook hebben ze een korter lontje en moeite om belangrijke beslissingen te nemen.
Acutre stressstoornis wordt ook wel een acute stressreactie, (psychische) shock of acute crisisreactie genoemd. Een acute stressstoornis is tijdelijk en duurt maximaal vier weken. Risicoverhogende factoren voor het ontwikkelen van deze stoornis zijn een hoge leeftijd en vermoeidheid.
Stress kan leiden tot psychische klachten zoals slaapproblemen en moeheid, somberheid en psychose. Ook kan je last krijgen van lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, een gejaagd gevoel, een hoge bloeddruk en veel zweten. Dit zijn signalen dat de stress te veel wordt of te lang duurt.
De symptomen van een bore-out zijn vergelijkbaar met de kenmerken van een burn-out. Je bent moe, gestrest, prikkelbaar en hebt minder zelfvertrouwen en interesse in je omgeving. Ook kan een bore-out bepaald gedrag in de hand werken.
Moeheid komt meestal door slaapproblemen. Maar ook psychische of lichamelijke oorzaken zijn mogelijk. Psychische oorzaken hebben te maken met hoe u zich voelt en waar u aan denkt. Lichamelijke oorzaken hebben te maken met wat u aan uw lijf voelt (jeuk, pijn) en met allerlei ziekten.
Dit breingedeelte is betrokken bij veel emotionele en cognitieve functies. Hierdoor gaat een burn-out vaak ten koste van zaken zoals het denk- en leervermogen, concentratievermogen, probleemoplossend vermogen, geheugen en het vermogen om beslissingen te nemen.
Neem de tijd om een dag te ontspannen, bij te komen en te herstellen. Neem lekker wat tijd voor jezelf, ga een dagje naar een spa of slaap uit en blijf lekker in huis hangen. Doe een dagje alleen wat jij leuk vindt, en laat je lichaam en geest even helemaal uitrusten.
En misschien dat we dan meteen ook het tweede grote misverstand kunnen tackelen: een burn-out kan je niet faken. Een getrainde professional prikt daar meteen doorheen en iemand met een burn-out wil dat ook helemaal niet faken, want wil niks liever als zijn werk gewoon blijven doen.
Vaak heb je minder energie om naar anderen te luisteren. Soms merk je ook dat je ook minder interesse hebt in anderen. Met ernstige vermoeidheid is het moeilijk je goed te concentreren. Je kunt minder lang werken of studeren.
Wat een burn-out is
Geen werk hebben en toch een burn-out krijgen, is dus absoluut mogelijk. Een burn-out kan dus ontstaan wanneer je in een situatie terechtkomt waarin je meer van jezelf vraagt (of er meer van je wordt gevraagd) dan je kunt leveren. Dit kan van alles zijn.
Spanningshoofdpijn voelt aan als een lichte tot matige hoofdpijn die vaak begint aan de zijkanten van het hoofd en is eerder zeurend en dof. Sommige mensen ervaren ook een druk op het voorhoofd door stress. Spanningshoofdpijn veroorzaakt inderdaad eerder een drukkende pijn, die aanvoelt als een soort band om het hoofd.
Psychologische stressoren zijn situaties, opmerkingen, personen of gebeurtenissen die je negatief of bedreigend opvat.
Een burn-out is ook het gevolg van overmatige spanning, maar is opgelopen gedurende een langere periode van stress, vaak minimaal een jaar. Mensen met een burn-out ervaren nog veel sterker dan mensen met 'gewone' overspannenheid dat ze geen controle meer hebben over hun functioneren.
“Rust uit en leer niks doen zonder schuldgevoel, maar houd wel structuur in je dag aan. Ga wat rondhangen, maar voorkom dat je meer gaat piekeren. Buitenlucht, een wandeling maken, naar de sauna, een massage, dat soort dingen doen vaak goed. Maar sporten is bij mensen met een burnout weer géén goed idee.
Vroeger dacht men dat alleen rust voldoende was om te herstellen. Tegenwoordig weten we dat een actieve aanpak nodig is. Niet alleen om sneller te herstellen, ook om te voorkomen dat u opnieuw overspannen raakt. Het herstel verloopt in drie fasen en duurt gemiddeld 11 weken.
Het verschil is dat een burn-out het gevolg is van langdurige overbelasting, terwijl een depressie ook kan ontstaan zonder dat er sprake is van overbelasting. Verder speelt aanleg bij het ontstaan van een depressie een grotere rol dan bij burn-out.