Coma lijkt op een diepe slaap. Patiënten reageren niet meer op anderen, geluiden en aanrakingen. Bij een pijnprikkel zie je soms wel een reactie in iemands gezicht, of een kleine beweging in het lichaam. Een prikkel kan iets pijnlijks zijn, maar ook een geluid, aanraking, licht of geur.
'Er is een gedaald bewustzijn en een verminderde aandachtsfunctie. Alleen is een comateuze patiënt niet wekbaar en is er geen interactie met de omgeving. ' In het geval van een natuurlijk coma is die toestand spontaan opgetreden, bijvoorbeeld door hersenbeschadiging.
Of iemand in coma iets hoort of ziet, is niet duidelijk. Het is daarom van belang om er vanuit te gaan dat degene in coma u wel verstaat en begrijpt, ook al is dat niet zeker. Spreek daarom positief tegen iemand in coma. U kunt bijvoorbeeld over gebeurtenissen thuis spreken.
Als de patiënt infuusvoeding krijgt, produceert hij ondanks dat hij geen voedsel binnen krijgt via de maag en darm, toch ontlasting, omdat de darmwand zichzelf continu vernieuwt. Ook comateuze patiënten en beademde patiënten die gesedeerd zijn, krijgen spontaan ontlasting.
In de acute fase van coma (comateuze toestand) maakt iemand nauwelijks of geen bewegingen, reageert niet op pijnprikkels of op aanspreken. De bewegingen in een latere coma fase zijn eigenlijk reflexmatig, krampachtig, spastisch en niet bewust.
Ze vertonen slechts reflexen; ze kunnen grijnzen, huilen, grommen, bewegen hun ogen, hoofd en ledematen, maar ze reageren alleen met primitieve reflexen op externe prikkels. '
Als een coma langer duurt, kan je in een vegetatieve toestand komen. Bij een vegetatieve toestand functioneren alleen nog een aantal primitieve functies van je lichaam vanuit je hersenstam. Je hersenstam is bij een coma vaak onbeschadigd gebleven en kan dan nog een aantal primitieve functies uitvoeren.
Coma lijkt op een diepe slaap. Patiënten reageren niet meer op anderen, geluiden en aanrakingen. Bij een pijnprikkel zie je soms wel een reactie in iemands gezicht, of een kleine beweging in het lichaam. Een prikkel kan iets pijnlijks zijn, maar ook een geluid, aanraking, licht of geur.
Zo'n 18 procent van de mensen in coma komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. Ongeveer 65 procent van de mensen die in coma raken, herstelt binnen enkele uren of dagen weer naar een volledig bewustzijn.
Wat artsen wel weten, is dat het ontwakingsproces in grote lijnen volgens een vast patroon verloopt. De zogenaamde diepe coma duurt meestal een paar dagen tot enkele weken. Daarna volgt wat men noemt een vegetatieve staat of toestand van niet-responsief waken.
Als de patiënt niet meer wakker wordt na sedatie noemen we dat een coma. Dat kan gebeuren na hersenletsel of bijvoorbeeld bij ernstige infectieziekten. Mensen die we in slaap houden met sedatie kunnen pas wakker worden als we de sedativa stoppen. Na het stoppen verschilt het per patiënt wanneer hij wakker is.
Het kan 6 maanden duren voordat u alledaagse activiteiten weer kunt uitvoeren zoals u gewend was, soms zelfs nog langer.
Elk jaar raken in Nederland tussen de 1.000 en 3.000 mensen in coma. Velen van hen komen daar niet meer uit, onder meer omdat op de intensive care vaak te snel de conclusie wordt getrokken dat de patiënt niet meer bij zal komen.
De behandeling
Uw naaste is dan 24 uur lang in een koeldeken gewikkeld, ligt aan de beademing en wordt in slaap gehouden. Door de koeling vermindert de zwelling in de hersenen. Ook wordt door de slaaptoestand minder van het lichaam gevraagd, zodat het minder zuurstof nodig heeft.
Als patiënten niet meer (voldoende) zelfstandig kunnen ademen, komen zij aan de beademingsmachine. Meestal houden we patiënten dan in een kunstmatige slaap. Dit heet sedatie. Hierdoor kan het lichaam haar krachten gebruiken voor het herstel.
er is geen hersenstamreflex, dat wil zeggen de hersenstam reageert niet meer op prikkels; er is geen elektrische activiteit in de hersenen meer, en er gaat geen bloed door de hersenen; de persoon kan niet meer zelf ademhalen.
Aruna Shanbaug (67) overleed in Mumbai aan de gevolgen van een longontsteking. Zij was voor zover bekend wereldwijd de persoon die het langste in coma heeft gelegen. Als coma-patiënte verwierf de verpleegster in India bekendheid door de onvoorwaardelijke trouw en liefde die haar collega's voor haar aan de dag legden.
Het wakker worden gaat soms gepaard met een delier. Juist in dit stadium tussen gesedeerd zijn en wakker worden en de vage waarneming van de omgeving die bij deze situatie hoort, kan het brein de vage waarnemingen aanvullen tot herkenbare “valse” situaties die niets met de huidige realiteit te maken hebben.
Hartstilstand symptomen
Vooral te weinig zuurstof naar de hersenen zorgt snel voor problemen. Al na 4 tot 6 minuten raken hersencellen onherstelbaar beschadigd. Daarna lopen ook andere organen schade op.
De minimale bewuste toestand (LBS)
De minimaal bewuste toestand (minimally conscious state; MCS) is een toestand waarin het bewustzijn ernstig verminderd is, maar waarin mensen wel één of meerdere tekenen van bewustzijn laten zien.
Het is een kwestie van afwachten of de patiënt weer wakker wordt. Soms duurt dat dagen, soms weken. Dat is voor familieleden een zeer onzekere en moeilijke periode. Als de patiënt wakker wordt, gaat hij naar de afdeling Cardiologie.
Vaak wordt het lichaam onderkoeld, waardoor de kans op zwelling van de hersens - en dus beschadiging - afneemt. Tijdens de kunstmatige coma kunnen er allerlei complicaties optreden, van doorligwonden tot longontsteking.Een groot risico vormen ook bloedingen en het zogenaamde hersenoedeem.
De patiënt wordt beademd en gesedeerd en kan zelf niet beslissen over zijn situatie. De beslissing ligt daardoor in de handen van de behandelend arts. De arts zal deze beslissing nemen in overleg met de naasten/familie. Het staken van de behandeling zal uiteindelijk leiden tot het overlijden van de patiënt.
Eenmaal beschadigde hersencellen herstellen zelf niet meer. Toch kan er nog veel verbeteren. Andere delen van de hersenen kunnen de uitgevallen functies namelijk overnemen. Je hersenen maken hiervoor dan nieuwe netwerken aan.
De hersenen hebben een noodvoorraad zuurstof van 3 minuten. Als het zuurstoftekort langer duurt worden eerst de meest kwetsbare delen aangetast. Naarmate het zuurstoftekort voortduurt sterven meer hersendelen af. In normale omstandigheden is er na 9 minuten sprake van hersendood.