Emotionele pijn is pijn die zich uit via je emoties. Denk hierbij aan intens verdriet, angst of woede. Eigenlijk is emotionele pijn iets heel normaals. Wanneer jij iets of iemand verliest, dan is het normaal dat je hierom rouwt.
Emotionele pijn wordt namelijk zichtbaar in de manier waarop je je verhaal verteld. Misschien verschiet je van kleur; worden je ogen vochtig; ballen je handen zich tot vuisten; of versnelt je ademhaling. Het kan ook zijn dat je iets zeer heftigs zegt zonder een spoor van emotie.
Wanneer het lichaam een schadelijke stimulus detecteert, signaleren de pijnreceptoren in de hersenen deze om de dreiging te beoordelen en een bijbehorende actie in te zetten. In deze vorm is pijn niet gerelateerd aan gevoelens of emoties; het is gewoon een lichamelijke functie.
Mentale pijn kan verschillende oorzaken hebben, zoals stress, een burn-out of een depressie. U ervaart fysieke pijn, maar hier is geen lichamelijke oorzaak voor te vinden.
Als je je bewust wordt van de kern van de pijn, geef je het objectieve aandacht – zonder het te bagatelliseren of het te overdrijven. Erken de pijn, en kijk er gewoon naar zoals het is. Je hoeft het niet 'beter' te maken of te veranderen. Accepteer de pijn zoals deze is, met rustige aandacht.
Hoofdpijn, borstpijn, duizeligheid en obstipatie bleken allemaal meer voor te komen onder de rouwenden. Datzelfde gold voor angst en depressie, die volgens de onderzoekers ook aardig voorspelden of iemand last had van lichamelijke klachten.
Vrijwel elke emotie veroorzaakt meer activiteit in de borst: een blijk een versnelde hartslag en ademhaling. Dat mensen het hoofd ook vaak rood inkleuren duidt op activiteit van de gezichtspieren, maar ook op veranderingen in gedachten en gevoelens.
Een emotionele blokkade ontstaat door een conflict tussen verstand en gevoel. Wanneer emoties steeds onderdrukt worden, is het op den duur bijna niet meer mogelijk om deze emotie te uiten, dit is een emotionele blokkade.
Na verloop van tijd worden het onverwerkte emoties. Dat uitgestelde en onverwerkte emoties op de achtergrond veel energie vragen, wordt vaak minder goed beseft: het zijn verborgen energieslurpers en kunnen leiden tot een lusteloos gevoel en allerlei ander ongemak.
De pijnreactie wordt veroorzaakt in de interne cingulate cortex (emotionele hersendeel) van ons brein. Zowel fysiek- en emotionele pijn komen terecht op deze plek. Daardoor kan liefdesverdriet ook echt tot lichamelijke klachten leiden.
"Je hart krijgt een opdonder bij hevige emoties." Van een dramatische gebeurtenis breekt je hart natuurlijk niet letterlijk in tweeën, maar het kan wel degelijk van slag zijn. Hevige emoties veroorzaken soms een ontsteking aan het hart, waardoor je je heel beroerd kunt voelen.
Je emoties in de hand
Adem bewust en goed in en uit. Je erkent je emoties, staat er even bij stil en geeft ze 'meer lucht'. Ze worden dan minder heftig en zijn beter 'in de hand' te houden. 'Even diep zuchten' is dus nog niet zo gek om je emoties te reguleren.
Chronische pijn is geassocieerd met kwetsbaarheid voor stressoren, waardoor depressie, angst en emotionele problemen kunnen ontstaan, die op hun beurt weer de pijn verergeren. Een deel van de mensen met chronische pijn is zich verminderd bewust van hun emoties.
Jezelf helen: associëren en doorvoelen
Associëren op de klacht is dus de eerste belangrijke stap om jezelf te helen. Daarna komt het erop aan om het signaal dat je lichaam je geeft ook te doorvoelen. Om even in de pijn of irritatie die je voelt te duiken, in plaats van deze te negeren.
Veel mensen die iets heftigs meemaken, hebben last van emotionele en lichamelijke reacties. Dat is heel normaal. We horen vaak dat mensen last hebben van stressklachten zoals hoofdpijn, spanningen, huilbuien en nare herinneringen.
Pijn en emoties hebben zich opgeslagen als spanning in het bindweefsel. Door met zachte manuele technieken deze spanning op te zoeken en te behandelen, gaat het lichaam aan het werk om de spanning op te ruimen. Dit noemen we het zelfherstellende vermogen.
Yoga, mindfulness en sensomotorische therapie (waarbij de zintuigen door allerlei spelletjes en beweging worden geactiveerd, DE) zijn andere manieren om in een veilige omgeving te voelen wat er gebeurt in hun lijf. Ook tekenen helpt kinderen om het verlammende effect van traumatische ervaringen tegen te gaan.
Het onderdrukken van je gevoelens en emoties leidt tot ziekte. Omdat alles in je lichaam met elkaar verbonden is, betekent dit dat het één hoe dan ook effect heeft op het ander. Onderdruk je je emotioneel systeem, dan onderdruk je ook je immuunsysteem.
Het oud zeer kan niet teruggedraaid worden en gesprekken bij een psycholoog zijn niet bedoeld om iets of iemand de schuld ergens van te geven. Zonder dat oud zeer je gedrag laat bepalen, kun je leren vriendelijker met jezelf om te gaan. Een psycholoog kan je ondersteunen in dit proces.
Groeien doe je door die blokkades te herkennen en overwinnen. Dit is een doorlopend proces dat je leven lang doorgaat. Het accepteren van deze groei als een essentieel onderdeel van jouw individuele leven, is een eerste stap in het oplossen van de blokkades die je hebt opgebouwd door te veel naar anderen te luisteren.
Wat je eronder kunt verstaan
Bij emotionele blokkade kun je denken aan: niet bij je gevoel kunnen, gevoelens niet durven herbeleven, niet open staan voor bepaald gevoel, kortom in je gevoelsleven een probleem hebben.
Er zijn ook mensen die niet kunnen huilen. Ze hebben het nooit echt gekund of zijn er opeens mee gestopt na bijvoorbeeld een traumatische gebeurtenis. Als jij zo iemand bent en je hebt er verder geen last van. Niet druk om maken.
Hevige emoties
En wat bleek: vernedering leidt inderdaad vaak tot heviger emoties dan boosheid of blijdschap. Sterker nog: het is een van de sterkste emoties die een mens kan voelen.
Als je verdriet maar niet overgaat, of als je vaak zomaar verdrietig bent zonder duidelijke aanleiding, dan ben je misschien depressief. Doe de depressietest om te ontdekken of dat zo is.
Wat is het effect
Een trauma verbrijzelt iemands veilige aannames over de wereld om zich heen. Een van de nadeligste gevolgen is innerlijke fragmentatie en emotionele splitsing tussen lijf en hoofd, emoties en handelingen, aan- en afwezigheid.