Het Rijk wordt aangevallen door de Franken en de Germanen. Die trekken zelfs op richting Rome. In het jaar 476 wordt het Keizertje Romulus Augustulus afgezet, en klimt het Germaanse stamhoofd Odoaker op de troon. Het west Romeinse Rijk is ten einde, de Middeleeuwen kunnen beginnen!
Het Romeinse Rijk werd eerst geregeerd door koningen (het Romeinse Koninkrijk), daarna werd het geregeerd door de senaat en consuls (de Romeinse Republiek) en tot slot waren de keizers de baas (het Romeinse Keizerrijk).
Middellandse Zee leverde economische groei op
Na vele jaren oorlog op zee tegen Macedonische piraten en het machtige Carthago in Noord-Afrika kregen de Romeinen de heerschappij op de Middellandse Zee, die ze Mare Nostrum – Onze Zee – noemden. Daardoor bloeide de handel als nooit tevoren.
Grootgrondbezitters: Zij woonden in prachtige villa's op het platteland in paleizen in de stad Rome. In de zomer gingen ze naar het platteland omdat het dan in Rome druk, vies en benauwd was! Deze families hielden zich bezig met het bestuur van een stad of rijk. Soms hielden ze zich ook bezig met oorlog voeren.
Geen volk was veilig voor de expansiedrang van consuls, senatoren en keizers. Het geheim voor het immense succes? Het Romeinse leger. Doortastend, meedogenloos en onvermoeibaar voegden de legerleiders keer op keer gebieden toe aan het uitdijende rijk.
“Over de gemiddelde leeftijd van de Romeinen heerst bijvoorbeeld veel discussie”, zegt demograaf Patrick De Boosere (VUB). “We moeten ons daarvoor behelpen met aantekeningen op grafstenen. Toch kunnen we ervan uitgaan dat men toen tussen de 26 en 30 jaar oud werd.
Het Britse Rijk bereikte in 1921 zijn grootste omvang van bijna 33.000.000 km² (bijna een kwart van het landoppervlak van de aarde) en was daarmee samen met het Mongoolse Rijk het grootste wereldrijk dat ooit op aarde heeft bestaan.
Het Romeinse leger had lange tijd een indrukwekkende reputatie. Het stond bekend als een sterke, efficiënte krijgsmacht waartegen geen kruid gewassen was. Germaanse en Keltische tegenstanders, hoe driest en moedig ook, waren dikwijls geen partij voor de Romeinse beroepssoldaten.
Maar dat ging ten koste van andere culturen. Philip Matyszak presenteert zijn lezers de vijanden van Rome, onder wie koninginnen als Boudicca, Cleopatra en Zenobia, en veldheren zoals Hannibal, Jurgurtha, Alarik en Attila de Hun.
Tot 476 na Christus heersten de Romeinen over een groot deel van Europa en Noord-Afrika. Daarna werden ze door allerlei volken aangevallen en waren ze niet sterk genoeg meer om te winnen. Maar hun uitvindingen zijn nog steeds overal in gebruik: centrale verwarming, waterleidingbuizen, riool, dakpannen en nog veel meer.
De omgeving van Rome heette Latium en de bewoners Latijnen. Daarom noemen we de taal de van Romeinen Latijn. Rome werd een wereldmacht en daardoor werd Latijn de belangrijkste voertaal.
De Romeinen kenden vele soorten wagens, variërend van kleine, vaak luxueus uitgevoerde koetsen tot grotere wagens voor lange afstanden. Vooral de rheda en de carruca werden op lange reizen ingezet. De rheda was een sobere, robuust uitgevoerde wagen die de Romeinen in Gallië hadden leren kennen.
In 451 werden ze echter bij een aanval op het West-Romeinse Rijk in de Slag op de Catalaunische Velden verslagen door een leger bestaande uit Romeinen, Franken en Visigoten onder leiding van Flavius Aetius, een van de laatste grote Romeinse veldheren. Hiermee kwam een eind aan de mythe van de onoverwinnelijke Hun.
Invasies, oorlogen, volksverhuizingen en epidemieën, of een combinatie ervan, markeerden de abrupte overgang van het ene naar het andere tijdvak. Van strijd tussen Romeinse troepen en 'barbaarse' invallers is in Zuid-Holland nooit enig spoor gevonden.
Keizer Diocletianus (284-305) bepaalde in 293 dat het Romeinse Rijk in het vervolg geregeerd zou worden door vier machtshebbers. Twee keizers, één voor het oosten en één voor het westen en twee caesars: één voor het oosten en één voor het westen.
In totaal bestond een legioen uit ruim 5000 mensen. Het Romeinse leger beschikte over 25 tot 34 legioenen. Dus tussen de 125.000 en 170.000 legionairs en hun ondersteuning. Naast de legioenen beschikten de Romeinen ook over hulptroepen (auxilia).
De soldaten sliepen in langgerekte barakken dicht op elkaar. Het Romeinse leger bestond uit soldaten en officieren. De soldaten waren goed bewapend en konden goed vechten. Daarom is het Romeinse Rijk ook zo groot geworden.
Het loon van de gewone soldaat was in 14 na Christus 250 denarii, dat uitbetaald werd in de vorm van een stipendium (beloning) per jaar. Keizer Domitianus verhoogde het bedrag aan het einde van de eerste eeuw naar 300 denarii. Later zou het bedrag verdubbeld worden door Septimius Severus, Caracalla en Maximinus Thrax.
Het Mongoolse rijk: groot dankzij Dzjengis Kahn
Onder Dzjengis Kahn veroverden de Mongolen bijna heel Azië. Op het hoogtepunt, tussen 1270 en 1309, was naar schatting 16 procent van het aardoppervlak in bezit van de Mongolen.
1. Het Britse Rijk. Het Britse Rijk steekt met kop en schouders uit boven welk ander wereldrijk dan ooit in de geschiedenis.
China was toen al zo'n twee millennia een keizerrijk. Denk ook aan het Romeinse en Byzantijnse keizerrijk, het Perzische keizerrijk, de Europese keizers tussen Karel de Grote en de Habsburgers, het Osmaanse rijk, en de Japanse keizers – de langst bestaande dynastie ooit.
Er wordt aangenomen dat de gemiddelde leeftijd van de middeleeuwse mens rond de 35 jaar lag. Dat leidt vaak ook tot het idee dat je als je begin dertig was, al erg 'oud' was en het einde van je leven al in zicht kwam. Dit is echter niet helemaal waar.
Een enkeling haalde de veertig, maar dat waren uitzonderingen. In de prehistorie gingen mensen schrikbarend vroeg dood. Tot ongeveer 30.000 jaar terug. Toen werd vermoedelijk een deel van de mensheid vijftig jaar oud en was er zelfs een groep die de tachtig of negentig haalde.
Bij de mannen waren er geen verschillen op vlak van lengte en BMI, maar ook hier werden de fysiek meer actieve deelnemers gemakkelijker 90 jaar. Vrouwen hadden een 31% hogere kans om 90 jaar te worden als ze op 70-jarige leeftijd langer waren dan 1,75 meter.