De uier van de merrie vult zich meestal ongeveer twee tot vier weken voor de geboorte van het veulen.
Geboorteaankondiging. Als de uitgerekende datum daar is, moet de merrie goed in de gaten gehouden worden. Het tijdstip van geboorte bij een paard is echter heel moeilijk te voorspellen. Merries kunnen gerust twee weken 'te vroeg' een volgroeid veulen brengen, maar ze kunnen ook zonder problemen 3-4 weken overdragen.
De eerste voortekenen zijn: oedeem (vochtophoping) onder de buik, ook wel zucht genoemd. gedragsverandering bij de merrie: onrust, trappen/happen naar de buik, rollen, met staart schuren, soms zweten. iets subtielere gedragsveranderingen zoals afzondering, minder goede eetlust, meer liggen of slapen.
Meestal wordt de merrie ongeveer 16 dagen na het dekken gescand om te bepalen of ze drachtig is, omdat het dan wat beter te zien is. Is er een vrucht in de baarmoeder te zien dan weet je het zeker: de merrie is drachtig!
Deze zogenaamde ontsluitingsfase duurt bij de merrie gemiddeld 1 tot 2 uur. Eerst komt de waterblaas (dit is de allantoïsblaas) en dan de pootjesblaas (dit is de amnionblaas). De waterblaas breekt meestal al zeer vroeg, maar het amnionvlies is zeer stevig en komt meestal met de benen van het veulen mee naar buiten.
Het is voor veel amazones na hun zwangerschap lastig en spannend om het rijden weer op te pakken, nadat er een hoop met hun lichaam is gebeurt in de afgelopen 9 maanden. Maar, na ongeveer 6 weken na je bevalling (over met verloskundige) mag je in de meeste gevallen weer heerlijk gaan rijden.
De ontsluiting vordert bij regelmatige en krachtige weeën ongeveer 1 cm per uur bij het eerste kindje. Bij een tweede of volgend kindje gaat het meestal wat sneller.
De hengstigheid duurt ongeveer zo'n 5-7 dagen. Bij oudere merries of merries waarbij het geboorteproces abnormaal is verlopen, kan men het beste de veulenhengstigheid (= eerste hengstigheid op ongeveer 7-12 dagen na het veulenen) overslaan. De dracht duurt 11 maanden.
Kegelen. Normaal gesproken zal de uier van de drachtige merrie zich 4 tot 6 weken voor de geboorte gaan ontwikkelen en de biest zal 2 tot 14 dagen voor de geboorte de tepels vullen.
Iedere merrie heeft eens per jaar een periode van hengstigheid. In de natuur loopt deze periode van vruchtbaarheid van het vroege voorjaar tot de late herfst. De meeste merries hebben een cyclus van tussen de 19 en 23 dagen. Elke cyclus duurt gemiddeld vijf dagen.
Het aantal minuten tot de navelstreng breekt moet liggen tussen 30-45 min. Tussen 1 en 2 uur na bevalling moet het veulen gaan staan. Het veulen moet binnen 2 uur na geboorte drinken van moeder binnenkrijgen (de eerste biest is zeer belangrijk.) De nageboorte moet van de merrie af komen binnen 2 uur.
Na de dracht
Na ongeveer 6 weken kun je rustig de 'echte' training hervatten. Zorg uiteraard wel voor een veilige plaats voor het veulen en bouw de tijd dat de merrie bij het veulen weg is rustig uit.
Training van een drachtige merrie
Een goede lichamelijke conditie is van belang voor een vlotte geboorte en een sterk veulen. Over het algemeen kun je tot drie maanden voor de bevalling nog doorrijden. Het is belangrijk om te zorgen voor regelmaat in de trainingen om de merrie in conditie te houden.
Paarden hebben echt geen tijdsbesef, hoor. Na de reis kunnen ze heerlijk rondrennen hier.'' Voor Hoitsema is het een halszaak dat de dieren worden gered van de slacht.
De vruchtbare periode is voor merries als ze hengstig zijn, en dan met name de laatste twee dagen van de hengstigheid. Tussen februari en augustus zijn merries meestal iedere drie tot vier weken hengstig. De beste tijd voor een dekking is van april tot juli, omdat de veulens dan in de lente worden geboren.
De populaire hengsten hebben het druk in deze tijd van het jaar: ze krijgen vijf en meer, soms tot tien merries per dag te dekken. En dat gaat een paar maanden door, elke dag. Het kan rond koffietijd dus misschien al het derde werkadres zijn voor een dekhengst.
In de natuur komen wilde veulens heel geleidelijk los van hun moeder. Dat begint zo'n beetje wanneer zij 8 tot 9 maanden jong zijn. Dat lukt ons nu niet, het spenen gebeurt om praktische redenen vaak eerder. De meest voorkomende speenleeftijd nu is 4 tot 6 maanden.
Als de merrie niet drachtig is kan het veulen rustig nog een jaar langer blijven drinken bij de moeder. Tussen de leeftijd van 1,5 tot 3 jaar zullen de veulens de groep verlaten. Hengstenveulens doen dit soms vrijwillig, maar het kan ook zijn dat de leidende hengst hem 'vriendelijk verzoekt' de groep te verlaten.
Zodra de cyclus bij de merrie regelmatig is kan met dekken of insemineren worden begonnen. Het beste tijdstip daarvoor is zo'n 1-2 dagen voor het eind van de hengstigheid, omdat de eisprong rond die tijd plaatsvindt. Het meest ideale is een inseminatie iets na de ovulatie. De hengstigheid duurt ongeveer zo'n 5-7 dagen.
Pismerrie. Een merrie die door haar gedrag – agressief, dominant, gevoelig – vrijwel continue hengstig lijken te zijn, worden ook wel een pismerrie genoemd. Deze merries zijn vanwege hun grilligheid lastig te hanteren. De oorzaak is een hormonale disbalans.
Bij vrouwen met een regelmatige cyclus van 28 dagen ligt de meest vruchtbare periode tussen dag 11 en dag 16 van de cyclus. Zonder rekening te houden met de dag van de cyclus of het moment van de eisprong heeft men de grootste kans op bevruchting wanneer men om de 2 dagen, dus ongeveer 2 tot 3 maal per week seks heeft.
Bij de meeste merries herhaalt de cyclus zich van april tot oktober, waarbij de cyclus zo'n 21 dagen duurt. Elke cyclus bestaat uit een zeer wisselende oestrusfase van zo'n 7 dagen die eindigt in de eisprong waarbij het eitje uit het eiblaasje komt. De periode daarna, zo'n 14 dagen is de merrie niet meer hengstig.
De verloskundige of gynaecoloog brengt haar vingers in je vagina en voelt aan je baarmoedermond. Dit wordt toucheren genoemd. Past er één vinger tussen, dan heb je één centimeter ontsluiting, met twee vingers zit je op drie centimeter ontsluiting, kan ze een V maken, dan is het vier centimeter, en zo verder.
Het begint met weeën
Het voelt als een soort kramp in je onderbuik. Het komt langzaam op en zwakt weer af. De weeën volgen elkaar steeds vaker en regelmatiger op. Bij begin weeën kan het af en toe een beetje “borrelen”, voelen als een harde buik of een kleine kramp.
Ontsluitingsweeën maken je baarmoedermond open
Je voelt ze als een pijnlijke kramp door je hele bekkengebied; de een voelt ze meer in de buik, de ander in de rug. Sommige vrouwen voelen weeën (ook) in hun benen. De weeën worden krachtiger en pijnlijker naarmate de ontsluiting vordert.