Gemeenten hebben 10 weken de tijd om woonruimte te vinden. Gemiddeld duurt het momenteel langer voor ze een woning aangeboden krijgen, omdat er te weinig woningen zijn. Als de gemeente een woning heeft gevonden, hebben vergunninghouders 2 weken de tijd om te verhuizen.
Op het moment van schrijven worden er 42.384 mensen opgevangen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA, 1 juli 2022). Ruim een derde van deze groep, 15.261 mensen, is statushouder en dus wachtend op een woning.
Asielzoekers die een verblijfsvergunning krijgen horen sinds 1 juli 2017 niet meer automatisch bij de groep die voorrang krijgt als een gemeente een huisvestingsverordening heeft.
Dit gaat naar rato van het aantal inwoners van een gemeente. Elk halfjaar stelt het Rijk per gemeente vast voor hoeveel vluchtelingen er woonruimte nodig is Na vaak enkele jaren te hebben gewacht op hun asielprocedure, moeten vluchtelingen dan meestal nog een paar maanden wachten tot er een woning is gevonden.
Wanneer asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, koppelt de regievoerder van het COA hen voor huisvesting aan een gemeente. Daarbij kijken we waar voor hen de beste kansen liggen voor integratie en participatie in de Nederlandse samenleving.
Mensen met een verblijfsvergunning betalen zelf de huur voor hun woning. Zij betalen, net als iedereen, de normale huurprijs.
Het Rijk bepaalt elk half jaar hoeveel statushouders elke gemeente moet huisvesten. Afhankelijk van hun woonsituatie tellen alleenstaande minderjarige statushouders mee voor het realiseren van die gemeentelijke taakstelling.
Het gemiddeld gestandaardiseerd besteedbaar huishoudinkomen van statushouders die een vergunning kregen in 2014 bedroeg 12,3 duizend euro in 2015, 12,7 duizend euro in 2016 en 13,5 duizend euro in 2017. Statushouders uit 2015 kregen in 2016 gemiddeld 12,3 duizend euro en 13 duizend euro in 2017.
Tijdens de asielprocedure ontvangt een asielzoeker maximaal ongeveer € 60 per week voor eten, kleding en zakgeld voor andere uitgaven. Het bedrag hangt onder meer af van de fase van de asielprocedure waarin de asielzoeker zich bevindt.
Wat de groep statushouders extra kwetsbaar maakt, is dat het overgrote deel een tijdelijk contract heeft. Uit CBS-onderzoek blijkt dat 88 procent van de statushouders die sinds 2014 in Nederland zijn gekomen een tijdelijk contract heeft.
Statushouders hebben recht op een woning. Dat kan een zelfstandige woning zijn of een huis dat gedeeld moet worden met meerdere mensen. Vluchtelingen mogen niet zelf bepalen waar ze gaan wonen. Het COA bepaalt in welke gemeente de vergunninghouder moet gaan wonen.
De meeste statushouders ontvangen een bijstandsuitkering en worden door de gemeente naar werk begeleid. De Participatiewet heeft tot doel om werkzoekenden (zo snel mogelijk) bij reguliere werkgevers aan het werk te helpen en hun afhankelijkheid van een bijstandsuitkering te minimaliseren.
Hoogte van de toelage
Iedere vluchteling (volwassen/kind) ontvangt € 59,92 per week per persoon: € 46,97 euro voor voeding en € 12,95 euro voor kleding en andere persoonlijke uitgaven. Vluchtelingen in de particuliere opvang ontvangen een extra toelage, tot een maximum van 4 vluchtelingen.
In een kwart van de gemeenten in Nederland wacht je al langer dan zeven jaar op een sociale huurwoning. In de vijf gemeenten met de hoogste wachttijden is de wachttijd zelfs al opgelopen tot meer dan 17 jaar. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS .
Algemene asielprocedure (AA)
De asielzoeker doorloopt de algemene asielprocedure bij de IND. Deze procedure duurt in de regel maximaal 8 dagen. Hierin doet de asielzoeker zijn verhaal en beoordeelt de IND zijn aanvraag.
Asielzoeker in huis
Het is niet mogelijk om een asielzoeker (iemand zonder verblijfsvergunning) in huis te nemen, tenzij de asielzoeker afziet van de centrale opvang bij het COA en de bijbehorende verstrekkingen. De asielzoeker is dan zelf verantwoordelijk voor zijn basisbehoeften en verzekeringen.
Zodra een asielzoeker als vluchteling erkend is en in Nederland mag blijven, krijgt diegene een tijdelijke verblijfsvergunning voor een periode van vijf jaar. Een vluchteling met een verblijfsvergunning wordt een 'statushouder' of 'vergunninghouder' genoemd.
Alleenstaande: 1.093,80 euro per maand. Samenwonende: 729,20 euro per maand. Samenwonende met gezinslast: 1.478,22 euro per maand.
Kosten individuele asielzoeker
De kosten van het COA voor het opvangen van asielzoekers in een AZC zijn gemiddeld ongeveer € 27.900 per persoon per jaar.
Als u voldoet aan bepaalde inkomensgrenzen, minimum 18 jaar bent en geen andere woning bezit, dan kunt u in aanmerking komen voor een sociale huurwoning van een Sociale Huisvestingsmaatschappij.
Asielzoekers worden statushouders (of vergunninghouders) zodra ze een verblijfsvergunning krijgen. Ze gaan dan deel uitmaken van de Nederlandse samenleving. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt deze vergunninghouders aan gemeenten. Gemeenten moeten statushouders passende woonruimte aanbieden.
Krijgen vluchtelingen voorrang voor een sociale huurwoning? Er is al jaren een tekort aan sociale huurwoningen in Nederland. Daarom hebben gemeenten aparte regels voor groepen die met spoed een woning nodig hebben. Vluchtelingen die het asielzoekerscentrum moeten verlaten kunnen daar ook onder vallen.
Vergoedingen bij een noodopvang
Ook gemeenten die op een andere manier zijn betrokken bij de centrale opvang van asielzoekers ontvangen hiervoor een vergoeding (artikel 5, Faciliteitenbesluit). Het bedrag voor deze uitkering is €18,15 per asielzoeker per maand.
In zeker een kwart van de gemeenten wacht je meer dan 7 jaar. Voor een sociale huurwoning moet je in minstens negentig gemeenten gemiddeld meer dan zeven jaar ingeschreven staan, blijkt uit onderzoek van de NOS.
Aandeel werknemers onder statushouders neemt toe
De meest recente publicatie van deze cohortstudie CBS (2021) Asiel en Integratie is gepubliceerd op 15 april 2021. Voor dit cohort zien we dat na vijf-en-een-half jaar ruim twee vijfde (41%) van deze statushouders een baan heeft.