Het Maastrichts (Limburgs: Mestreechs) is het stadsdialect dat gesproken wordt in Maastricht. In overeenstemming met de geografische ligging van de stad vertoont dit dialect eigenschappen van het Centraal Limburgs dat westelijk van de Maas in Belgisch Limburg wordt gesproken.
Het Maastrichts is een stadsdialect dat behoort tot de erkende Limburgse streektaal. Jazeker! We zijn officieel erkend sinds 1997 in het Europees Handvest voor Regionale talen.
U wist misschien al dat “sjevraoje” (rillingen) waarschijnlijk van het Franse “chaud + froid” is afgeleid. Maar nu kunt u ook vinden dat het Maastrichtse “strabender” (kwajongen) ook uit het Frans is afgeleid van “destorbance”.
2. del (ordinaire vrouw), slet.
Maastrichtenaren noemen we Sjengen en wij, niet-Limburgers, heten Hollenders. Een van de belangrijkste woordjes in het Mestreechs is “enne”. “Enne?” gebruik je als openingszin. Het kan van alles betekenen: hoe is het?
Sommige talen hebben veel sprekers, maar worden toch niet altijd als een echte taal gezien. Dit geldt bijvoorbeeld voor dialecten, zoals het Nedersaksisch, dat in grote delen van Noord en Oost-Nederland wordt gesproken. Een dialect is een taalvariëteit die niet als standaardtaal wordt beschouwd.
De Rijksoverheid erkent de Friese taal als officiële taal via de Wet gebruik Friese taal en onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden. Europese landen mogen andere talen dan hun officiële landstaal erkennen. Zo beschermen zij de vele talen in Europa.
Mannelijke Maastrichtenaren worden ook wel Sjengen genoemd, zowel door zichzelf als door Limburgers buiten Maastricht. Het Maastrichts dialect wordt soms Sjengs genoemd. De tegenhangende aanduiding door Maastrichtenaren van mensen buiten de stad is "Boeren".
Sies is een behoorlijk verwarrend woord in Limburg, want waar het op de ene plek iets als 'schat(je)' betekent, is het in andere regio's alleen of ook een scheldwoord. Wel weer een zachtaardige. De betekenis komt het dichtst in de buurt bij 'sul' of 'gek'.
Enne? Ja, dit is misschien wel het meest gebruikte woordje in Maastricht. Als iemand dit aan je vraagt, zeg je maar gewoon terug auch enne. Het betekent eigenlijk zoiets als: hoe gaat het met je en wordt vaak gebruikt om een gesprek met iemand aan te knopen.
Het Westerlauwers Fries wordt geschreven met het Latijnse schrift, maar het Fries heeft maar 24 letters terwijl het klassiek Latijnse alfabet er 26 heeft. De Q en de X worden in de hedendaagse spelling van het Fries niet gebruikt. In Friese woordenboeken komen de I en de Y op dezelfde plaats.
Het Fries is een West-Germaanse taal (vgl. hierbij de karakterisering van de Germaanse taalfamilie) die door ongeveer 400 000 mensen in de provincie Friesland wordt gesproken. Het is nauw verwant met het Nederlands maar vertoont ook een aantal frappante overeenstemmingen met het Engels, vooral op lexicaal niveau.
Het Mandarijn is de meest gesproken taal in de wereld tot nu toe, met 1,120 miljard moedertaalsprekers.
Definitie van 'dialect'
Op het Europese vasteland is een dialect een geografisch bepaalde taalvariëteit, een lokale vorm van een taal dus. Elke Vlaamse stad, dorp of streek heeft er wel een. Een dialect heeft heel eigen klanken, een eigen woordenschat en zinsbouw.
Omringd door prachtige natuur, eeuwenoude kastelen en schitterende vergezichten: dat is de plek waar we de oude stad Maastricht vinden. Dit klinkt niet alleen sprookjesachtig, dat is het ook! De stad zelf staat vol met schitterende oude gebouwen, gezellige pleintjes en de allerleukste winkeltjes.
De mooie, oude kerken, de Maas met op de achtergrond de Sint-Pietersberg in de vroege ochtend, de oude stadsmuur, het gezellige stadspark en het oude stadscentrum, de mooie natuur rondom Maastricht en de indrukwekkende ENCI-groeve.
De naam Mosa Trajectum komt pas voor het eerst voor bij Gregorius van Tours in de 6e eeuw. Op de middeleeuwse kopie van de Peutingerkaart komt Maastricht niet voor. Rond 270 na Chr. werd de nederzetting Maastricht verwoest door invallende Germaanse stammen.
Van de 17 artikelen die de duur, naam, zetel en werkkring van de vennootschap regelen is artikel 2 wel het belangrijkste: “De vennootschap draagt den naam van Maastrichtse Manufacturenhandel van Vroom & Dreesmann, is gevestigd te Maastricht en heeft ten doel den handel in manufacturen en aanverwante artikelen”.
In Fries vertaalt meisje naar: famke, faam, Famke . In vertaalde zinnen is meisje minimaal 29 keer gevonden.