Samengestelde woorden met gelijkwaardige delen: hotel-restaurant, cultureel-maatschappelijk, joods-christelijk t.o.v. civielrechtelijk, populairwetenschappelijk.
Simpele regel: altijd aan elkaar
Samenstellingen (woorden uit twee of meer zelfstandige naamwoorden) schrijf je altijd aan elkaar, zonder spaties dus. Het is bijvoorbeeld autoverzekering en niet auto verzekering. Ook langere woorden schrijf je aan elkaar, tenzij er verwarring ontstaat.
Bestaat het woord uit twee losse woorden die een samenstelling vormen, dan schrijf je een koppelteken. Ontstaat er geen verwarring, dan schrijf je gewoon alles aan elkaar. Is het woord geen samenstelling, maar bijvoorbeeld een meervoud of een enkel woord, dan schrijf je een trema.
Het koppelteken wordt ingezet om (1) de scheiding aan te duiden van samenstellingen die moeilijk te herkennen zijn, (2) de scheiding van een buitenlands en Nederlands woord aan te duiden, (3) de gelijkwaardigheid van een samenstelling te laten zien en (4) om te laten zien dat een uitdrukking één geheel is.
Er komt een streepje tussen twee delen van een complex woord, als aan de ene of de andere kant van de grens tussen die twee delen speciale tekens voorkomen, zoals hoofdletters, cijfers, symbolen, leestekens, aanhalingstekens of typografische markeringen.
'24-uurs' kan ook gezien worden als een bijvoeglijk naamwoord. Deze spellingen zijn daarom ook goed: 24-uurs economie, 24-uurseconomie. 24-uurs staking, 24-uursstaking.
Er komen klemtoontekens op voor als voor ten onrechte onbeklemtoond zou kunnen worden gelezen. Voor het klemtoonteken gebruiken we het accent aigu (vóór). Als er geen foutieve interpretatie van de zin mogelijk is, is het aan te raden om geen klemtoontekens te gebruiken.
Gedachtestreepjes kunnen rond een korte zin (of zinsnede) staan die een lopende zin onderbreekt. Eén gedachtestreepje kan ook een inhoudelijke wending aangeven. Een gedachtestreepje is in principe langer dan een koppelteken en wordt met spaties gescheiden van woorden ervoor en erna.
De lage liggende streep, oftewel de underscore, heeft in gewone teksten geen functie.
Volgens de officiële spelling is alleen 1 aprilgrap juist. Ook 1-aprilgrap is goed te verdedigen: het streepje maakt duidelijk dat het om één geheel gaat.
Volgens de spellingchecker van GoeieVraag is zowel langetermijn als lange termijn juist. Het Groene Boekje en het Van Dale Groot Woordenboek vinden dan weer dat alleen lange termijn juist is. Maar in samenstellingen is het wél langetermijn: BV. Langetermijngeheugen.
Hoewel de hoofdregel is dat men alle samenstellingen zo veel mogelijk aaneen moet schrijven, mag het koppelteken altijd gebruikt worden ter verduidelijking. Daarom mag je ook 'sociale-mediagebruik', 'socialemedia-gebruik' of 'sociale-media-gebruik' schrijven.
Volgens de Dikke Van Dale is weggeweest het voltooid deelwoord van wegwezen. Dat werkwoord ken ik vooral als gebiedende wijs in de betekenis 'hoepel op'. Maar het heeft volgens het woordenboek een complete vervoeging, al is die bijna identiek aan die van (weg) zijn. Dus: ik ben/was weg, wij zijn/waren weg enzovoorts.
face-to-face bw.: 1 oog in oog, in persoon; 2 openhartig, recht in het gezicht.
Wat is goed: aan elkaar of aanelkaar? En hoe zit het bijvoorbeeld met bij elkaar / bijelkaar en met elkaar / metelkaar? Goed zijn: aan elkaar, bij elkaar en met elkaar. Elkaar staat dus telkens los achter het voorzetsel.
Een koppelteken is een streepje.
Samenstellingen met gelijkwaardige delen
Een samenstelling waarvan de eerste twee of drie delen gelijkwaardig zijn, krijgt een koppelteken tussen die delen.
Met andere woorden alleen als het oorspronkelijke woord aan elkaar werd geschreven schrijf je een streepje, waren het losse woorden, dan komt er geen streepje. Voor- en nadelen: hier is het woord delen weggelaten na voor. Het hele woord is immers voordelen (één woord).
' Veel mensen hebben geleerd dat op korte klinkers een accent grave hoort (wèl, dàt) en op lange klinkers een accent aigu (lópen, gáán). Dat verschil is in 1995 officieel afgeschaft. Het accent grave is alleen een uitspraakteken en geen nadrukteken.
Het is wél.
Accent aigui: é
Het accent aigui wordt gebruikt om nadruk te leggen op een woord op klemtoon, maar ook om aan te duiden hoe je een woord uitspreekt. Bij 'Dé haarspecialist van Haarlem' benadruk je het woord bijvoorbeeld, en bij 'café' geeft het streepje aan dat hier een lange ee gebruikt wordt in de uitspraak.
Blauwe Vinvis – 110.000 kilogram
Het grootste dier op aarde is de Blauwe Vinvis. Ze kunnen lengtes behalen van 33 meter en een gewicht halen van meer dan 170.000 kilogram. De tong van een Blauwe vinvis heeft dezelfde grote als een olifant en weegt ongeveer 2.000 kilogram.
Een volwassen olifant kan er onder meer mee drinken. Hij zuigt er water mee op en spuit dat vervolgens in zijn bek. Hij zuigt het dus nooit helemaal door zijn slurf naar binnen. Een volgroeide olifant kan vier tot acht liter water in zijn slurf opslaan.