Iemand met een traumatische ervaring verwerkt de gebeurtenis op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Iemand aanzetten om erover te praten doet meer kwaad dan goed. Laat dit aan een behandelaar over. Een luisterend oor bieden en blijven bieden.
Door te leren erover te praten, krijg je steeds meer controle over de emoties die deze herinneringen oproepen. Het gevolg hiervan is dat je in het dagelijks leven steeds minder last van die emoties hebt. Ook zal je minder de neiging hebben ze te vermijden.
Tips voor naasten
Laat iemand met een posttraumatische stress-stoornis zijn of haar verhaal doen. Luister aandachtig en oordeel niet. Het kost tijd om te herstellen van een trauma. Zeg dus niet “het gaat vast snel over” en schep geen valse verwachtingen.
Wat maakt PTSS erger? Lang wachten met behandelen is de voornaamste reden voor toename van de PTSS klachten. Hoe langer je wacht, hoe erger de klachten worden. Een slechte leefstijl, waaronder ongezonde voeding, alcohol- of drugsgebruik, is een risicofactor voor toenemende klachten.
Luister naar elkaar: Laat je naaste of partner vertellen en accepteer zijn of haar verhaal als de waarheid. Iemand met PTSS heeft vaak last van schuldgevoelens. Door onvoorwaardelijk te accepteren wat hij of zij zegt, help je je naaste.
In je leven kunnen er dingen gebeuren die zo erg zijn dat we het een trauma noemen. Als gevolg van een traumatische ervaring kun je een PTSS ontwikkelen (posttraumatische stressstoornis). De klachten kunnen zo erg zijn dat ze je leven negatief veranderen.
Een populaire en goed werkende therapievorm voor traumaverwerking is Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR). Deze succesvolle techniek helpt vastgelopen verwerking van traumatische ervaringen weer op gang. Dit gebeurt zonder uitgebreide gesprekken en in een zeer korte tijd.
Wanneer je een trauma niet goed kunt verwerken, levert dit langdurig klachten op: er kan PTSS ontstaan. PTSS beïnvloedt je leven op verschillende vlakken. Sommige mensen met PTSS kunnen tijdelijk niet meer naar werk of naar school.
Gelukkig ontwikkelt niet iedereen PTSS na een traumatische ervaring. Vijftig tot tachtig procent van de Nederlanders maakt in zijn of haar leven minstens één potentieel traumatische gebeurtenis mee; ongeveer 7 procent van hen ontwikkelt uiteindelijk een posttraumatische stress-stoornis.
“Niet iedereen slaat hun trauma op in de heupen. Sommige mensen doen dit in hun borst, schouders, nek, rug, of onderrug. Je kan je trauma op allerlei plekken opslaan,” antwoordt ze. De gevolgen van mentale trauma's worden steeds meer besproken in video's op social media als Instagram en TikTok.
Bij een trauma reageert het zenuwstelsel op triggers die in het onbewuste geheugen zijn gekoppeld aan eerdere stressvolle situaties, het zogenoemde trauma-netwerk en komt het meteen in actie. Dit zijn vaak onbewuste automatische reacties zonder aanwezigheid van feitelijke gedachten.
De traumatische ervaring kan zorgen voor allerlei klachten zoals slaapproblemen, nachtmerries, geprikkeld zijn, schrikachtig reageren, hartkloppingen, een gespannen gevoel, duizeligheid en soms zelfs flauwvallen. Blijf niet rondlopen met een onverwerkt trauma.
De meeste mensen kunnen een traumatische ervaring zelf verwerken. Maar soms lukt dat niet. De herinneringen en de daarbij behorende angstige gevoelens en/of gevoel van machteloosheid blijven terugkomen.
Verdringing verwijst naar de opvatting dat traumatische ervaringen onbewust worden weggedrukt en dan niet meer toegankelijk zijn voor bewuste introspectie. Verdrongen herinneringen aan traumatische ervaringen kunnen jarenlang een sluimerend bestaan leiden, aldus de theorie.
EMDR-sessies kunnen moeilijk zijn omdat ze reactivering van het geheugen vereisen als eerste stap in de verwerking. EMDR richt zich op gedachten, lichamelijke gewaarwordingen, gevoelens en gedragingen.
De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Na afloop van de EMDR-sessie kan men zich heel prettig en energiek voelen. Het kan ook gebeuren dat de effecten anders zijn en dat men zich (erg) moe voelt.
Tijdens deze afleidingsmanoeuvres moet je goed focussen op jouw nare gebeurtenis. Zelf EMDR toepassen kan alleen eventueel helpen als je last hebt van erg lichte klachten. Als je klachten wat heftiger zijn is het altijd aan te raden om een gesprek in te plannen met een ervaren EMDR therapeut.
Een trauma kan ontstaan wanneer iemand één of meerdere schokkende gebeurtenissen meemaakt, zoals een ernstig verkeersongeluk, een brand, het overlijden van een belangrijk persoon, seksueel misbruik of geweld. Een trauma ontstaat doordat de gebeurtenis(sen) niet goed verwerkt worden, geen plekje kunnen krijgen.
Na een of meerdere ingrijpende gebeurtenissen blijft de angst bestaan. Die angst kan korte of lange tijd grote impact hebben op je leven. Je hebt last van acute PTSS als je klachten ongeveer een maand aanhouden. Houden de klachten langer aan, dan spreken we van chronische PTSS.
Een PTSS kenmerkt zich door vier groepen verschijnselen die ontstaan als u een psychotrauma heeft doorgemaakt. Dit soort gevoelens uiten zich via woede-uitbarstingen, agressie of prikkelbaarheid, slecht slapen, concentratieproblemen, heel wakker en alert zijn en heftig schrikken van onverwachte dingen.
Is PTSS te genezen? Ja, er zijn verschillende behandelwijzen voor PTSS. Bijvoorbeeld stapsgewijs en onder begeleiding de schokkende gebeurtenis onder ogen zien. En door gesprekken over de traumatische ervaring te voeren slijt het gevoel wat die ervaring nog oproept.
Na afloop van een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken en dat is goed. Toch kan dit in sommige gevallen wat 'bijwerkingen' geven, bijvoorbeeld dat er nieuwe beelden opkomen of dat er verschillende emoties omhoog komen.Ook wordt zich 'wat wiebelig' voelen of vermoeidheid vaker genoemd na een sessie.
Er zijn verschillende soorten. Bij PTSS krijgt u meestal een van deze 2 soorten: een SSRI (selectieve serotonineheropnameremmer). Voorbeelden daarvan zijn sertraline, paroxetine en citalopram.