zoetwater mosselen en oesters zijn van gescheiden geslacht en planten zich uitsluitend geslachtelijk voort. De mannetjes hebben gelobde gonaden(geslachtorganen) in de uitstulpbare voet die uitmonden aan de uitstroomopening(sifon). Ze lozen hun zaad dan ook vrij in het water.
Zoals bij de meeste tweekleppigen vindt de voortplanting buiten de dieren in het zeewater plaats. Min of meer gelijktijdig worden miljoenen eitjes en zaadcellen van vele volwassen dieren het water in gespoten. In het zeewater vindt de bevruchting plaats. Er ontstaat dan een larve met een planktonische levenswijze.
Elk weekdier heeft kalkklieren, die zitten in een dun vliesje om het diertje heen. Met deze klieren maakt het diertje kalk en zo ontstaat de schelp. Hoe meer het weekdier groeit, hoe groter hij zijn huisje bouwt! Als het diertje dood gaat blijft zijn schelp bestaan en die vind jij dan weer op het strand!
Als de temperatuur van het zeewater in de zomer rond de 20 graden is, beslist de vrouwelijk oester dat het veilig genoeg is om zich voort te planten. Ze geeft dan een ongelofelijke hoeveel eitjes -tussen de vijf tot acht miljoen- aan het zeewater af.
Mosselen schieten kuit in de zee De twee geslachtsorganen van mosselen maken mannelijke en vrouwelijke geslachtscellen. Via een buis worden de zaad- en eicellen in het water geschoten. Uit de eitjes komen larven, die naar de bodem zinken en zich tot mosselen ontwikkelen.
Vooralsnog worden schaaldieren, in tegenstelling tot vissen, in de EU niet ingedeeld bij dieren die gevoel hebben.
Mosselen bevatten veel eiwitten en zijn koolhydraatarm. Ze bevatten ook weinig vetten en vooral onverzadigde vetten, die zijn gezonder dan verzadigde vetten en dragen minder bij tot je cholesterolgehalte. Bovendien zijn mosselen rijk aan mineralen, kalk, fosfor, jodium, ijzer en vitaminen.
De platte oester heeft een ronde gladde schelp. Is consumptiegeschikt na 5 à 6 jaar.
Een geopende schelp levert een uitgedroogde oester en die kun je niet eten. Als je de schelp niet of lastig open krijgt, dan is het in orde. Druppel wat citroensap op de kieuwen van de oester. Als deze samentrekt, kun je hem eten.
De oester creëert een parel als er een extern element binnendringt. Dit kan bijvoorbeeld zand, een stukje schelp of een diertje zijn. Om zichzelf te beschermen maakt de oester kleine laagjes parelmoer aan. Al die laagjes vormen uiteindelijk een glanzend bolletje.
De tepelhoorn slak heeft een tong met hieraan hele scherpe tandjes. Deze tong gebruikt hij om een gaatje in de schelp van zijn prooi te maken. Met heel veel geduld lukt het de slak om met zijn tong en speeksel het kalk van de schelp zacht te krijgen.
Het proces om zo'n gat te maken, duurt gemakkelijk een week. Soms slagen tweekleppigen erin om tijdig te ontsnappen, dan zie je een gaatje dat niet helemaal is uitgehold!
De doopvontschelp is het grootste thans levende tweekleppige weekdier. De lengte van de schelp is meer dan anderhalve meter en het dier kan rond de 250 kilo zwaar worden. De schelp is vrij bol en heeft zowel lichte groeven in de breedte als een sterk golvende schelprand. De kleur van de schelp is meestal bruin of wit.
Ze hebben grote ogen met een lens waarmee ze bijzonder scherp kunnen zien in het water, zelfs scherper en met een groter gezichtsveld dan dat van de mens.
Alle slakken leggen eitjes
Beide partners kunnen na het paren eitjes leggen. Naaktslakken slaan het zaad van de ander soms wekenlang op. Zo kunnen ze de eieren die tijdens het paren nog niet rijp waren later bevruchten.
De meeste slakken leggen eitjes waar dan babyslakjes uitkruipen (een beetje zoals een kuikentje uit een vogelei komt). Die babyslakjes hebben op dat moment al een huisje! Nu zijn er ook slakken die hun eitjes in een soort broedzak bijhouden en die dus hun eitjes als het ware inwendig uitbroeden.
Kauw goed, minstens drie keer, zodat alle smaken vrijkomen. Wie goed proeft, herkent de vlezige en zoute 'buik' van de oester en de wat stevigere kieuwen. Extra feitje: door lang te kauwen voorkom je ook dat de oester niet levend in je maag terecht komt (ja, oesters leven nog!).
Op het vlak van gezondheid zijn oesters en andere schaal- en schelpdieren vergelijkbaar met andere vis, en worden ze beschouwd als een gezonde keuze. Ze zijn bijvoorbeeld rijk aan vitamine B1 en B12 en de mineralen calcium, jodium, kalium, fosfor, seleen, magnesium en zink.
Maak de oester los met een vork, zet de schelp aan je mond en laat hem naar binnen glijden. Het is niet de bedoeling dat je de oester meteen doorslikt. Kauw goed (minstens drie keer) zodat alle smaken vrijkomen. Oesters leven nog als je ze eet.
Sommige ongewervelden, zoals octopussen, voelen vermoedelijk ook pijn. Andere dieren, zoals mieren en andere insecten en oesters, voelen geen pijn.
De oesters kunnen dan geen lucht meer krijgen, want ook buiten het water kunnen deze zeevruchten lang in leven blijven, maar hebben we lucht nodig. Je kunt ze ook in een plastic bakje doen, geen deksel maar wel wat ijs er bovenop doen. Of leg ze in een schaal, en doe daar wat is bovenop.
Als je zelf oesters gaat rapen, is het wel goed een aantal zaken in het achterhoofd te houden. "Zo mag je in Nederland 10 kilo per persoon per dag rapen, mits voor eigen gebruik. Dat zijn ongeveer honderd oesters.", weet Sonja Smit.
Door die verkeerde mossel ben je besmet met Diarrheic Shellfish Poisoning (DSP), letterlijk 'diarree-veroorzakende schelpdiervergiftiging'. Vervelend, maar behalve dat je misschien nooit weer mosselen wilt eten is er geen blijvende schade.
Makro is de vierde keten die de mosselen onder de 3 euro per kilogram verkoopt. Een pak van 2 kilogram Zeeuwse mosselen (Super) kost daar 5,80 euro. Dat komt neer op 2,9 euro per kilogram.
Met mosselen kan volop gevarieerd worden. 1 kilo mosselschelpen bevat ongeveer 200 gram mosselvlees. Eet men mosselen traditioneel dan wordt uitgegaan van 1 kilo mosselschelpen per persoon. Bij gebruik van mosselen in andere gerechten volstaat 100 gram mosselvlees per persoon.