De echte libellen of ongelijkvleugeligen zijn een infraorde van insecten die behoren tot de orde libellen. Echte libellen behoren tot de meest in het oog springende insecten door de relatieve grootte en het snelle vlieggedrag. Libellen zijn de grootste insecten binnen Europa.
Hoe oud wordt een libel? Libellen leven als larve één of enkele jaren onder water, voordat ze een imago worden: het vliegende insect waar we het eerst aan denken bij het woord 'libel'. Imago's worden afhankelijk van de soort en de weersomstandigheden slechts enkele weken tot enkele maanden oud.
Libellen bijten of steken niet
Van libellen hoef je écht niet bang te zijn. Ze hebben geen angel, steken kunnen ze dus niet. Met hun monddelen zijn ze in staat kleine insecten te verorberen, maar die zijn meestal niet sterk genoeg om ook doorheen een dikke mensenhuid te geraken.
Het zijn prachtige dieren om te zien. En nuttige dieren bovendien! Libellen vangen vliegen en muggen in je tuin, hun larven leven in de vijver en eten er muggenlarven. Om van onze tuin een echte thuis te maken voor libellen moeten we weten wat hun behoeften zijn.
Vijanden van volwassen libellen zijn voornamelijk vogels, insectenetende zoogdieren en kikkers. Vogels die graag libellen eten zijn onder andere bijeneters, boomvalken en zwaluwen.
In de herfstmaanden zoeken ze een beschutte plek om te overwinteren, meestal een pol pijpenstrootje of een struik heide. Daar kruipen ze dan diep in weg. Vaak zijn ze ook nauwelijks zichtbaar door hun bruinige kleur. Hangend aan een stengel wachten ze daar rustig op de eerste tekenen van het voorjaar.
Libellen zullen nooit op iemand landen, en zo maar beginnen met bijten. Als je een grote libel, bijvoorbeeld de grote keizerlibel, vangt en je vinger tegen de kaken aanlegt, kan de libel als reflex happende bewegingen gaan maken.
Hierdoor kunnen ze uitstekend zien. Het lijkt alsof libellen ('echte' libellen en waterjuffers) gewoon twee ogen hebben, maar in werkelijkheid hebben ze er tien- tot vijftigduizend. Elk apart 'oogje', een visuele eenheid genoemd, heeft een eigen lens waardoor een libel dus tienduizenden lenzen heeft.
Prooidiertjes die vlak voor de kop van een libellenlarve zwemmen, kunnen razendsnel met het vangmasker worden gegrepen. Verder hebben larven lichamelijke aanpassingen voor de omgeving waarin zij leven.
Denk daarbij aan bosranden, houtwallen, zonnige bospaden, ruige graslanden, open rietlanden, enzovoorts. Deze plaatsen worden door imago's gebruikt om te jagen, te overnachten en te schuilen bij slecht weer.
Libellen eten veelal kleine, vliegende insecten zoals muggen, vliegjes en motjes. Ze eten zittend maar kunnen ook eten terwijl ze vliegen. De larven leven in het water en eten allerlei minuscule waterbeestjes en zelfs kleine visjes of kikkervisjes.
Een libel legt eieren in het water.Uit de eieren komen larven, die er heel anders uitzien dan hun ouders. Libellenlarven hebben kenmerken waardoor ze echte waterdieren zijn. Ze leven van kleine diertjes.
Libellen zijn dankzij hun ogen en de 4 vleugels die los van elkaar kunnen aangestuurd worden, zeer behendig in de lucht. Dit stelt hen in staat om in bijna elke richting te vliegen, zelfs achteruit, verticaal opstijgen of zo goed als stil hangen in de lucht, alles is mogelijk.
(Bij een onvolledige gedaantewisseling worden de onvolwassen dieren meestal 'nimfen' genoemd, bij libellen is echter 'larf' of 'larve' de in zwang zijnde term.)
Een libelle eet in één zomer tijd ongeveer 700.000 insecten, wat vergelijkbaar is met bijna een kilo middelgrote muggen. Dat hebben onderzoekers van de Universiteit van Turku in Finland ontdekt. Ze deden onderzoek in de omgeving van één enkele vijver.
Libellen zijn gebonden aan zoet water; dus vennen, plassen, moerassen, beken en rivieren zijn de ideale gebieden om ze aan te treffen. En heb je een vijver in je tuin, dan vertoeven ze daar ook graag.
Omdat de vleugels niet met elkaar verbonden zijn, kan een libelle verticaal opstijgen, stilstaan in de lucht en achteruit vliegen. Daarbij kunnen ze tot wel vijftig kilometer per uur halen!
Volwassen libellen zijn meestal al gestorven voor de winter is ingezet. De meeste libellensoorten overwinteren als ei of larve in en rond het water, maar er zijn ook soorten die voor drogere plekken of tijdelijke waterplassen kiezen om hun eitjes af te zetten.
Regelmatig sporten is goed voor je conditie, en dat geldt ook in het zwembad. Als je minstens één keer per week gaat zwemmen, zul je je longcapaciteit zien stijgen, en dat merk je omdat je minder snel buiten adem bent. Kortom: elke inspanning die je doet, zoals lopen of de trap nemen, zal vlotter gaan.
Juffers hebben een lang, dun achterlijf.In tegenstelling de tot echte libellen hebben de vleugels van juffers alle vier dezelfde vorm. De vleugels worden in rust meestal langs of boven het achterlijf samengeklapt. De ogen zijn gevormd als een halve bol en zijn geplaatst aan de zijkanten van de kop.
Libellen zijn prachtige en heel bijzondere insecten. Ze zijn in 300 miljoen jaar nauwelijks veranderd. Al waren er vroeger soorten die wel 60cm groot konden worden. In ons land komen 52 soorten voor, waarvan er 34 in aantal achteruit gaan.
Libellen leggen hun eitjes in het water. Daar komt heel wat acrobatiek bij kijken, want libellen zelf kunnen niet zwemmen. De vrouwtjes vliegen laag over het water en dippen met hun staart naar beneden om de eitjes veilig te deponeren, tot wel duizend stuks.
Als libellen paren vormen ze een hartje, dat ook wel "paringswiel" genoemd wordt. Als een mannetje en een vrouwtje met elkaar willen paren, dan gebeurt d'r iets heel grappigs: het mannetje grijpt het vrouwtje vast achter haar kop. Het vrouwtje gaat met haar achterlijf naar het borstdeel van het mannetje.
Libellen willen een vijver met schoon, helder water om zich voort te planten. Het grootste deel van zijn leven brengt een libel als larve in het water door. Hij eet kleine waterdiertjes en is een echte jager. Sommige soorten nemen al genoegen met een klein wateroppervlak.
Prachtige grote libel
Helemaal achteraan een paar blauwe. De naam van deze libellensoort is blauwe glazenmaker. Dit insect behoort tot de familie van glazenmakers binnen de groep van echte libellen. De naam glazenmaker is afkomstig van de gelijkenis met de glazenmakers van vroeger, toen er nog geen auto's rondreden.