U en uw raadsman gaan de rechtszaal in.De rechter opent de zitting en zal uw persoonsgegevens (naam, adres, geboortedatum) met u doorlopen. Hij wil zeker weten dat degene die in het proces-verbaal staat ook degene is die tijdens de zitting voor hem staat. Ook controleert de rechter welke andere personen aanwezig zijn.
Aan het begin van de zitting geeft de rechter het woord aan de officier. Deze vertelt waarom hij de verdachte heeft gedagvaard. De rechter zal vervolgens vragen gaan stellen aan de verdachte en aan eventuele getuigen. Daarna leest de officier van justitie het requisitoir voor.
Een rechtszaak begint meestal met een dagvaarding, de brief van de officier van justitie aan de verdachte om op een bepaald tijdstip voor de rechter te verschijnen. In die brief staat ook om welk strafbaar feit het gaat.
Algemeen geaccepteerd is (gelukkig) dat men de rechter in de rechtbank aanspreekt met mijnheer of mevrouw (de rechter). Maar ook daar zijn uitzonderingen op: zijn er meer rechters, dan spreekt men de voorzitter aan met mijnheer/mevrouw de voorzitter.
De kosten voor een procedure bij civiele zaken en bestuursrechtelijke zaken betaalt u meestal zelf. Behalve als de rechter beslist dat de verliezende partij deze kosten betaalt. Een strafzaak kost u geen geld. Maar het kost wel geld als u een advocaat inschakelt.
Bewijsregels. In hoofdlijnen en vrij vertaald gelden de volgende bewijsregels binnen het strafrecht; Voor een bewezenverklaring zijn slechts twee bewijsmiddelen nodig. Dit noemen we ook wel het strafrechtelijk bewijsminimum.
De bode roept de zaak uit
U meldt zich op die dag en (bij voorkeur) 30 minuten voor aanvang van de zitting bij de bode van de zaal waar uw zaak wordt behandeld. Hij noteert dat u en (eventueel) uw raadsman aanwezig zijn. Op een moment doet hij de deur van de rechtszaal open en roept uw naam af.
Een procedure bij de rechtbank duurt in de regel zes tot acht maanden. Soms kan het echter langer duren, bijvoorbeeld omdat uitgebreide bewijslevering nodig is. Dat is het geval wanneer er getuigenverhoren moeten plaatsvinden, of deskundigenonderzoeken. In dat geval is een jaar tot anderhalf jaar geen uitzondering.
Om de rechtszaak te starten, begint uw advocaat met een dagvaarding. Dit is een uitnodiging aan de ander om voor de civiele rechter te komen. In de dagvaarding legt u het probleem uit.
De meeste zittingen zijn openbaar voor het publiek. Dit betekent dat u plaats kunt nemen op de publieke tribune om de zitting bij te wonen. Vanwege de privacy van de betrokken personen zijn de volgende zaken niet openbaar: belastingzaken.
Een rechter kan schriftelijk of mondeling uitspraak doen. De uitspraak wordt schriftelijk vastgelegd en ondertekend door de rechter(s) (bij zaken bij de politierechter volgt alleen een aantekening van de mondelinge uitspraak).
Zitting strafzaak
Als de rechter voldoende weet over uw zaak, geeft hij het woord aan de officier van justitie. Deze zegt nu op zijn beurt wat hij van de zaak vindt. Dat heet het requisitoir. Het requisitoir eindigt met de eis van de officier van justitie.
Als u verliest, betaalt u de kosten van de andere partij. De vergoeding is voor de proceskosten en buitengerechtelijke kosten, zoals kosten voor bewijs. De vergoeding kan lager zijn dan de kosten die echt zijn gemaakt. Bijvoorbeeld als u de advocaat per uur heeft betaald of omdat de rechter niet alle kosten nodig vond.
Hoe werkt de financiering van de Rechtspraak? De Rechtspraak wordt per zaak betaald. Voor elk vonnis dat een rechter uitspreekt, betaalt de minister van Justitie en Veiligheid een bepaald bedrag. Dus hoe meer vonnissen rechters produceren, des te meer geld krijgt de Rechtspraak, en omgekeerd.
Als u geen advocaat of mediator kunt betalen, heeft recht op een vergoeding voor de kosten. Dit heet een toevoeging. Als u aanspraak maakt op een toevoeging, betaalt u altijd een eigen bijdrage. Daarnaast kunt u advies vragen aan het Juridisch Loket.
Een rechtszaak start met een dagvaarding. Dit is een brief aan de rechter waarin staat wat het conflict is en wat de ene partij van de andere partij eist (vordert). Goed om te weten: wanneer u een rechtszaak start doet u dit in een dagvaardingsprocedure via de rechtbank.
Het uurtarief van een advocaat is in consumentenrechtzaken gemiddeld €200. Administratieve werkzaamheden gebeuren weleens kosteloos. Voor reistijd geldt soms een lagere prijs, zoals de helft van het uurtarief. Bij veel kantoren staat de tariefinformatie niet op de website.
De rechters stellen vragen aan u en de officier van justitie, bijvoorbeeld over de bewijzen en uw situatie. De rechters kunnen getuigen ondervragen. De rechters kunnen ook vragen stellen aan deskundigen, zoals een psychiater.
Zitting loopt via vast patroon
De gang van zaken tijdens een zitting verloopt altijd volgens een vast patroon. De rechter opent de zitting en zal uw persoonsgegevens met u doorlopen. Ook controleert de rechter welke andere personen aanwezig zijn.
Iedereen is voor de wet gelijk. Bij het doen van een uitspraak kijkt de rechter naar de wet, de feiten (wat is er precies aan de hand), persoonlijke omstandigheden en verklaringen van deskundigen en getuigen.
Ten eerste moet een onafhankelijke rechter – of in het geval van zware criminaliteit een volksjury in het Hof van Assisen – beslissen over schuld of onschuld. Het openbaar ministerie, die de Staat vertegenwoordigt, en de verdachte krijgen allebei de kans om met bewijsmateriaal schuld of onschuld te doen bewijzen.