Dyskinesieën zijn onwillekeurige bewegingen, zoals ook een tic of chorea dat zijn. Dyskinesieën komen bij meerdere aandoeningen voor, waarbij onderscheid moet worden gemaakt naar de onderliggende oorzaak.
Tardieve dyskinesie (TD) is een bewegingsstoornis die optreedt als bijwerking van bepaalde geneesmiddelen. Tardief betekent ongeveer 'laat ontstaan' en dyskinesie betekent 'verkeerde beweging'. De mate van dyskinesie is persoonsafhankelijk. Hoe tardieve dyskinesie precies ontstaat is nog onduidelijk.
Het overgaan op een tweedegeneratieantipsychoticum met lage bindingsaffiniteit (bij voorkeur clozapine) is vaak een eerste stap in de behandeling van tardieve dyskinesie. Bij ernstige (invaliderende) tardieve dyskinesie kan tetrabenazine (sinds 2009 geregistreerd onder de merknaam Xenazine) gegeven worden.
Dyskinesieën of onwillekeurige bewegingen treden meestal op na meerdere jaren behandeling met levodopa. Ze uiten zich door abnormale en soms indrukwekkende bewegingen van het gezicht, de romp en de ledematen. De patiënt kan die bewegingen niet controleren.
De bekendste symptomen zijn veranderingen in het bewegen zoals traagheid, stijfheid, beven, gang- en houdingsveranderingen. Maar patiënten kampen vaak ook met andere problemen zoals slaapstoornissen, depressiviteit, verlies van reukzin, mentale veranderingen.
Als je dystonie hebt, dan krijg je meestal eerst moeite om controle over je bewegingen te houden. Vaak voel je ook een druk in je spieren. Ook kan het zijn dat je beeft. Je problemen met bewegen komen meestal dagelijks voor en worden steeds erger.
Dystonie kan nog niet worden genezen. Er zijn echter wel enkele behandelingen beschikbaar die uw klachten kunnen verlichten. Een van die behandelingen is diepe hersenstimulatie (DBS-therapie).
Vergeleken met atypisch parkinsonisme verloopt de progressie van de ziekte van Parkinson over het algemeen trager, reageren de symptomen van parkinson in het algemeen beter (en ook langduriger) op de medicatie, en treden veel complicaties (zoals valincidenten) pas later in de ziekte op.
Emoties, aandacht en spanningen verergeren het trillen. Geleidelijk kan het trillen uitbreiden naar uw andere hand, uw armen, benen en soms zelfs naar uw kaak, tong, voorhoofd en oogleden.
Diagnose. Bij de diagnose van een tremor worden eerst andere oorzaken, zoals de ziekte van Parkinson uitgesloten; bij Parkinson komt het beven vooral voor in rust. Een medisch onderzoek en een hersenscan of een bloedonderzoek kan andere oorzaken uitsluiten.
Behandeling. Start direct een anticholinergicum bij acute dystonie. Kies voor orale toediening als patiënt weinig last ervaart (2 mg biperideen oraal). Kies voor intramusculaire of intraveneuze toediening bij meer last of (kans op) complicaties (biperideen 5 mg i.m. of i.v.).
Dystonie is een neurologische bewegingsstoornis die gepaard gaat met onwillekeurige spiersamentrekkingen. Daardoor kunnen draaiende, wringende bewegingen ontstaan of abnormale pijnlijke houdingen van één of meer lichaamsdelen.
De oorzaak is vaak een hersenziekte zoals de ziekte van Parkinson, maar ook sommige geneesmiddelen (bijv. antipsychotica, primperan®) hebben een tremor als bijwerking. Het beven verdwijnt dan meestal tijdens een activiteit.
Extrapiramidale symptomen (EPS) berusten op de blokkade van dopamine (-D2-) receptoren in het nigrostriatale systeem en uiten zich o.a. in parkinsonisme (bradykinesie, rigiditeit en (rust-) tremor), acathisie en acute dystonie [multidisciplinaire richtlijn].
Tardieve dystonie is een bijwerking van neuroleptica die bij ongeveer 2 van de patiënten na een aantal jaren behandeling met neuroleptica ontstaat. De dystonie begint meestal in het gezicht of de nek en is vaak progressief. Dikwijls wordt een segmentale lokalisatie bereikt.
De choreatische vorm kenmerkt zich door het maken van krampachtige en ongecontroleerde bewegingen. Laatstgenoemde vorm komt het meest voor onder mensen met de ziekte van Huntington. Naast lichamelijke symptomen zijn ook psychische kanten kenmerkend voor de ziekte.
Ongecontroleerde bewegingen zijn bewegingen die buiten je wil gebeuren. Je hebt er dus geen controle over.
De ziekte van Parkinson is helaas niet te genezen. Wel zijn er behandelingen mogelijk die de klachten verminderen en ervoor zorgen dat u beter zelfstandig kunt (blijven) functioneren. Welke behandeling voor u het meest geschikt is, bespreekt u met uw neuroloog.
Brain Food zoals kip, zeevruchten, peulvruchten, amandelen, avocado's en bananen zit boordevol aminozuren, waaruit je hersenen dopamine kunnen aanmaken.
Er is GEEN ENKEL BEWIJS dat stress Parkinson veroorzaakt. Wél verergert stress de symptomen van de ziekte. Bijvoorbeeld trillen en pijn. Hier geldt: hoe meer stress, hoe sterker de symptomen worden.
De symptomen van parkinsonisme ontstaan doordat bepaalde zenuwen in de hersenen steeds meer beschadigd raken. Deze beschadiging leidt tot verschillende symptomen zoals: Schokken of beven van armen en/of benen, meestal in rust (tremor). Verhoogde spanning in de spieren, wat leidt tot stijfheid in de ledematen en romp.
In het begin is er een wisselend aanwezige verkramping van een voet of een hand. De eerste symptomen beperken zich dus tot een klein gedeelte van het lichaam, en passen dan dus bij een focale of segmentale dystonie. Geleidelijk echter breiden de verschijnselen zich uit tot een gegeneraliseerde vorm.
Dystonie kan spontaan genezen, maar dat is relatief zeldzaam. Pijn is een belangrijk gevolg van dystonie.