Kort gezegd: als je te snel van een grote diepte naar de oppervlakte gaat heb je kans op decompressieziekte. Dit komt door de samenstelling van de lucht in het water: ons lichaam is gewend dat de lucht die we dagelijks inademen voor 80% uit stikstof en voor 20% uit zuurstof bestaat.
Caissonziekte, decompressieziekte of duikersziekte is een ziektebeeld dat zich kan voordoen bij mensen die, na onder verhoogde druk te hebben gewerkt, weer in een omgeving met een lagere druk terugkomen, zoals duikers of mensen in een vliegtuig na een snelle decompressie.
Wanneer je dit te snel doet kan de verhouding tussen stikstof en zuurstof veranderen in je lichaam. Hoe dieper je gaat, hoe hoger de druk op je lichaam. Door deze druk ontstaan er meer opgeloste gasbellen dan gewoonlijk. Wanneer je te snel weer omhoog komen deze gasbellen vrij in je bloed en weefsel.
Het lichaam moet de opgenomen stikstof zelf uitwassen via de longen en dat kost tijd. Om decompressieziekte te voorkomen mag je dus min. 18 uur na de laatste duik niet vliegen. Nog beter is het om na een intensieve duikvakantie de eerst 24 uur niet te vliegen.
Bij 16 van deze duikongevallen ging het om een decompressie-ongeval. Ook bij getrainde duikers kan decompressieziekte voorkomen; het risico per duik is ongeveer 0,010-0,019% voor recreatieve duikers, 0,030% voor duikers van de marine en 0,095% voor beroepsduikers.
Het ademen onder water kost meer energie dan op de kant en tijdens de inspanning en stress van het duiken kan aderverkalking losschieten en een hartinfarct veroorzaken. Hart en longen krijgen het voor hun kiezen tijdens het duiken. Bij duikers met een verminderde reserve kan het dan misgaan.
Symptomen van decompressieziekte
In milde gevallen krijg je hoofdpijn, voel je je wat duizelig of krijg je huiduitslag. In ernstigere gevallen krijg je gewrichtspijn, kun je spasmes krijgen en flauwvallen of zelfs overlijden aan de ziekte. De symptomen treden soms al op tijdens de duik of enkele uren later.
Het advies is na drie tot vier duikdagen een dag niet te duiken om het lichaam weer even te laten bijkomen. In de regel doen heel weinig mensen dat. Mijn advies is om het aantal duiken te beperken tot drie, hooguit vier per dag. Dat is al een serieuze belasting voor het lichaam.
ALCOHOL BLIJFT VIJANDNUMMER 1
Alcoholconsumptie moet matig zijn, alleen 's avonds en 8 uur voor elke duik onderbroken.
Hoe lang je moet wachten met duiken en vliegen
Twee duiken of meer per dag, wacht dan 18 uur. Veiliger is altijd 24 uur wachten voordat je vliegt.
Duiken is een populaire vrijetijdsbesteding, het wordt in toenemende mate beoefend. Er zijn echter wel enkele risico's aan verbonden. Barotrauma, decompressieziekte en verdrinking door het bewustzijnsverlies onder water zijn de belangrijkste ongevallen die kunnen gebeuren. Water is veel zwaarder dan lucht.
Er kunnen echter ook minder duidelijke symptomen optreden die ook door de duiker niet altijd herkend worden. Vermoeidheid of een algeheel gevoel van malaise kan al duiden op een cerebrale vorm van decompressieziekte. Binnenoorsymptomen zijn duizeligheid, gehoorverlies, tinnitus, misselijkheid, braken en ataxie.
De nultijd is een maximale tijd die je op een diepte mag doorbrengen om een directe opstijging naar de oppervlakte te mogen maken. Of opstijgen naar jouw veiligheidsstop. Wanneer je binnen die maximale tijd duikt, hebt je geen complexe stops nodig om weer naar boven te mogen.
Dat wil dus wat zeggen over het aantal luchtmoleculen dat nodig is om hetzelfde volume te kunnen krijgen (de longen te kunnen vullen). Eenvoudig gesteld: je gaat daar 3,5 keer zo snel door je lucht heen. Wie duikt op veertig meter diepte gebruikt ongeveer 5 keer zo snel zijn lucht als aan de oppervlakte.
Je gaat eerst rillen, krijgt kippenvel en krijgt een snellere hartslag. Daarna wordt je juist suffer, je hartslag daalt en je ademhaling gaat langzamer. Raak je onderkoeld, breek dan altijd je duik (of snorkelavontuur) voortijdig af! Het duiken met een droogpak vergt overigens ook bepaalde vaardigheden.
Richard Harris: Postduik vermoeidheid kan het gevolg zijn van meerdere factoren. Sommige daarvan kunnen te maken hebben met het duiken, zoals temperatuurstress, decompressiestress, energieverbruik, een grote en lange blootstelling aan zuurstof, spanningen en zeeziekte.
Als reactie zullen de nieren meer urine produceren (wat betekent dat we water en zout verliezen). Dit is ook de reden waarom duikers de behoefte voelen om te urineren tijdens of direct na de duik, dit fenomeen is "Immersie Diurese" genaamd.
Iedereen kan duiken: mannen en vrouwen, van elke leeftijd en fysieke gesteldheid. Duiken is een sport die iedereen kan beoefenen, van 8 tot 88 jaar en zelfs nog ouder. Kinderen kunnen vanaf achtjarige leeftijd duiken in het zwembad uitproberen, en vanaf hun tiende een PADI-brevet halen.
Het lichaam moet de opgenomen stikstof zelf uitwassen via de longen en dat kost tijd. Om decompressieziekte te voorkomen mag je dus min. 18 uur na de laatste duik niet vliegen. Nog beter is het om na een intensieve duikvakantie de eerst 24 uur niet te vliegen.
Bij recreatief duiken kun je maximaal tot 40 meter diep duiken. Als basisduiker in open water is de limiet voor hoe diep je kunt duiken 18 meter.
1: Er is zoveel te zien onder water
De eerste reden is meteen de belangrijkste reden: veel van wat onder water is te zien is ontzettend mooi. Of het nu gaat om oude scheepswrakken, het zien van napoleonvissen ('Google maar eens!), of schildpadden of haaien: het is erg mooi om te zien.
Decompressieziekte, in het Engels vaak afgekort als “DCS” of “the bends” genoemd, is een medische aandoening die elke duiker zou moeten (her)kennen. Deco kan optreden als de kooldioxide die op diepte in het bloed is opgenomen belletje vormt in het lichaamsweefsel en/of in de bloedvaten.
Decompressie betekent letterlijk "ontdrukken". De decompressie dient langzaam te gebeuren door middel van decompressiestops om de tijdens de duik in het lichaam opgenomen gassen de kans te geven geleidelijk uit het lichaam te verdwijnen. Doet men dat niet, dan loopt men risico op decompressieziekte.
Je PADI duikbrevet blijft levenslang geldig. Je hoeft geen jaarlijkse bijdrage betalen, of lid zijn van een club. Ook hoef je geen minimum aantal duiken per jaar gedaan hebben om je brevet geldig te houden. Wel raden we je aan om wanneer je een tijdje niet meer gedoken hebt om een opfrissing te doen.