Besef dat u ook ruimte mag vragen voor uw verdriet als broer of zus. Het is belangrijk dat u uw eigen verdriet niet uit het oog verliest. Besef dat er geen 'concurrentie' is tussen wie het meeste verdriet heeft. Iedereen mag rouwen om de dierbare die is gestorven.
Er is niks mis met het woord 'gecondoleerd', maar doordat het zo vaak wordt gebruikt, heeft het een beetje aan betekenis verloren. Probeer het eens in je eigen woorden te zeggen, bijvoorbeeld: ik vind het zo erg voor je, wat moet het zwaar zijn of ik wil je graag alle kracht van de wereld wensen.
Zeg gewoon dat je woordenloos bent, maar wel meeleeft en aan degene denkt. Laat degene maar zeggen waar behoefte aan is: praten of juist niet, rust of samen stil zijn, helpen met praktische zaken of iets anders. Breng gewoon eens een bloemetje of iets lekkers of een maaltijd of stuur af en toe een kaartje.
1- Veel praten over het verlies is de beste manier om het te verwerken. Praten over het verlies is een van de vele manieren om om te gaan met het verlies. Je beperken tot praten is echter niet de meest effectieve manier van verliesverwerking.
Meestal wordt rouw langzaam minder. Hoe lang het duurt is voor iedereen anders, maar na een jaar voelen de meeste mensen zich beter. Soms gaat de rouw niet vanzelf over. Het is dan na een jaar nog (bijna) net zo erg als in het begin.
Het kan lang duren voordat alles weer in evenwicht komt en dan nog wordt het nooit meer zoals het was. De broer of zus laat een lege plaats achter. Zelfs al hebt u meerdere broers of zussen, die ene broer of zus heeft toch zijn of haar eigen speciale plekje ingenomen.
Wanneer u niet goed weet wat u moet zeggen dan kunt u zich altijd redden met de woorden: “Gecondoleerd”, “Veel sterkte” of “Mijn oprechte deelneming”. “Heel veel sterkte, ik zou wel meer willen zeggen, maar ik weet niet zo goed hoe”. “Woorden schieten te tekort, gecondoleerd”. “Ik denk aan je en leef met je mee”.
Overleden dierbaren die overgegaan zijn naar het Licht, kunnen en komen op bezoek. Veelal zoeken ze contact. Je ervaart dan warmte, liefde en niet meer de onverwerkte emoties en trauma's van die persoon. Vaak kiezen zij ervoor om als tijdelijke gids bij je te blijven en je te ondersteunen.
Hoe lang rouwverwerking duurt is door de verschillende factoren moeilijk te zeggen. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat mensen na drie maanden na het overlijden van hun partner, pas de ergste fase van rouw doormaken. Na gemiddeld ruim een jaar beginnen partners zich vaak weer beter te voelen.
Het is heel normaal om na vijf jaar nog steeds moeite te hebben met het verlies. Vooral als je een sterke emotionele band had met de overledene. Van verwerking kan je echter wel spreken in de zin dat je emoties steeds minder sterk worden. Je wordt er niet meer door belemmerd in je dagelijks leven.
Iemand kan zich bijvoorbeeld helemaal terugtrekken, opstandig zijn, zich volledig op het werk storten of veel drinken. Sommigen huilen niet, anderen juist heel veel. Het rouwproces is pas voltooid als alle vier de taken zijn voltooid. Hoe lang dat duurt staat niet vast.
Wat zijn de vijf fasen van rouw? De genoemde fasen van rouw; Ontkenning, (onderdrukte) woede, onderhandelen, depressie en aanvaarding. Zijn in 1969 beschreven door Elisabeth Kübler-Ross. Zij beschreef deze fasen toen ze werkzaam was als stervensbegeleider.
Rouw hoort helaas bij het leven en mensen kunnen zich er echt ziek van voelen. Uit recent onderzoek blijkt ook dat 1 op de 10 mensen die een dierbare hebben verloren, een burn-out krijgt door de combinatie rouw en werk.
Hoofdpijn, borstpijn, duizeligheid en obstipatie bleken allemaal meer voor te komen onder de rouwenden. Datzelfde gold voor angst en depressie, die volgens de onderzoekers ook aardig voorspelden of iemand last had van lichamelijke klachten.
Van plotseling verlies naar fysieke klachten
Daarnaast brengt rouwen ook vermoeidheid, lichamelijke pijn en bijvoorbeeld hoofdpijn met zich mee. Lichamelijke klachten door rouw zijn te verklaren door de schok die het plotselinge verlies bij je teweegbrengt. Zowel psychisch als fysiek heb je een klap te verwerken.
Een crematie is goedkoper dan een begrafenis. Cremeren is beter voor het milieu. Er is geen graf dat onderhouden moet worden en dat op een later moment weer extra kosten met zich meebrengt.
In de 40 dagen periode neemt de ziel afscheid van de aarde en verlaat uiteindelijk deze wereld, in sommige geloofstradities wordt dit ook wel de hemelvaart genoemd. Gedurende deze periode moeten de ontslapenen of overledenen gaan beseffen dat ze moeten doorstromen naar hun nieuwe bestaan en herenigd worden met God.
Om nagels en haren te laten groeien, heb je zuurstof nodig. De toevoer daarvan valt stil na de dood: je hart pompt geen bloed meer door je lijf. Dat bloed vervoerde trouwens niet alleen broodnodige zuurstof, maar ook glucose die de cellen nodig hebben om zich te kunnen delen. Ze kunnen dus echt niet meer groeien.
Wens iemand sterkte
Zeg tegen jouw dierbare dat je het verschrikkelijk vindt wat er is gebeurd en je met hem meeleeft. Wens hem alle kracht toe die hij nodig heeft. Geef bovendien aan dat je er altijd voor hem bent en dat hij altijd op jouw steun kan vertrouwen en hulp aan je kan vragen.
Tegenwoordig is het ook steeds gebruikelijker om iemand te condoleren via whatsapp. Het is wel belangrijk dat u goed nadenkt hoe u uw woorden formuleert. Een kort berichtje kan al voldoende zijn. Bijvoorbeeld: gecondoleerd met je verlies, veel sterkte.